
27/09/2025
Sữa mẹ trong năm thứ 2, thứ 3 – có còn giá trị dinh dưỡng không?
🍀 Quan niệm sai lầm thường gặp
Không ít mẹ bỉm nghe từ ông bà, bạn bè rằng:
“Con lớn rồi, sữa mẹ chẳng còn chất gì, toàn nước lã.”
Quan niệm này khiến nhiều mẹ áp lực phải cai sữa sớm, dù bản thân và bé vẫn mong muốn duy trì bú mẹ. Nhưng sự thật khoa học lại hoàn toàn ngược lại.
🍀 Thành phần dinh dưỡng của sữa mẹ sau 12 tháng
🔎 Nhiều nghiên cứu đã phân tích thành phần sữa mẹ ở năm thứ 2 – 3:
▪️Năng lượng: Vẫn cung cấp khoảng 350–450 kcal/ngày (nếu trẻ bú trung bình 500 ml/ngày). Đây là một phần đáng kể trong nhu cầu năng lượng của trẻ 1–2 tuổi (~1/3).
▪️Protein: Tỷ lệ protein trong sữa mẹ tăng dần khi bé lớn hơn, hỗ trợ miễn dịch và phát triển mô.
▪️Chất béo: Không hề “loãng” đi, mà vẫn giàu chất béo tốt (DHA, ARA) quan trọng cho não bộ và thị giác.
▪️Vitamin & khoáng: Sữa mẹ sau 1 năm có nồng độ cao hơn một số vi chất như vitamin A, C, canxi.
📖 Một nghiên cứu của Dewey et al., 2001 cho thấy:
Sữa mẹ từ 12–23 tháng vẫn cung cấp 29% năng lượng, 43% protein, 36% canxi, 75% vitamin A, 76% folate và 94% vitamin B12 nhu cầu khuyến nghị cho trẻ.
🍀 Miễn dịch trong sữa mẹ – “lá chắn” kéo dài
Ngoài dinh dưỡng, giá trị miễn dịch mới là điều đặc biệt của sữa mẹ:
▪️Kháng thể (IgA, IgG, IgM): vẫn hiện diện dồi dào, giúp bảo vệ bé khỏi bệnh nhiễm trùng.
▪️Lactoferrin & lysozyme: chống vi khuẩn, virus, nấm.
▪️Oligosaccharides (HMOs): nuôi lợi khuẩn ruột, giảm nguy cơ tiêu chảy, dị ứng.
Nghiên cứu của Goldman, 2012 khẳng định:
“Sữa mẹ không chỉ duy trì giá trị miễn dịch ở năm thứ 2, mà thậm chí còn tập trung hơn, vì nhu cầu bảo vệ bé khi bắt đầu đi nhà trẻ, tiếp xúc cộng đồng ngày càng cao.”
🍀 Lợi ích tâm lý & trí tuệ
Ngoài “chất”, sữa mẹ còn mang lại:
▪️An ủi tinh thần: Bú mẹ là “liều thuốc trấn an” tự nhiên khi bé ốm, đau, sợ hãi.
▪️Tăng gắn kết mẹ – con: Oxytocin tiết ra giúp cả mẹ và bé thư giãn, giảm stress.
▪️Phát triển trí tuệ & cảm xúc: WHO và UNICEF nhấn mạnh bú mẹ kéo dài (lên đến 2 năm hoặc hơn) liên quan đến chỉ số IQ cao hơn và khả năng điều chỉnh cảm xúc tốt hơn.
🍀 Khuyến nghị từ các tổ chức uy tín
WHO (2017): “Trẻ nên bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu, và tiếp tục bú mẹ kèm ăn bổ sung đến 2 tuổi hoặc lâu hơn tùy mong muốn của mẹ và bé.”
AAP – Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (2022): Khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất 2 năm, vì lợi ích cho cả mẹ và bé vẫn tiếp tục kéo dài.
✅ Kết luận: Sữa mẹ trong năm thứ 2, thứ 3 KHÔNG hề “loãng” hay “mất chất”. Ngược lại, nó giàu năng lượng, miễn dịch và yếu tố phát triển trí não – đúng nhu cầu khi bé bước vào giai đoạn vận động mạnh, học hỏi nhiều và dễ ốm vặt.
👉 Mẹ hoàn toàn có thể yên tâm nuôi con bằng sữa mẹ đến 2–3 tuổi, miễn sao cả mẹ và bé đều thoải mái.
📚 Tài liệu tham khảo
Dewey KG, et al. Nutrition of Breastfed Infants After 6 Months. Journal of Pediatrics, 2001.
Goldman AS. The immune system in human milk and the developing infant. Breastfeeding Medicine, 2012.
WHO. Infant and young child feeding, 2017.
American Academy of Pediatrics (AAP). Policy Statement: Breastfeeding and the Use of Human Milk, 2022.
-----------------
BMC - Trung tâm Tư vấn Sữa mẹ
☎Hotline: 0903.404.992/0943.95.66.87