
04/05/2025
BẮC CẦU NGOÀI GIẢI PHẪU TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐỘNG MẠCH CHI DƯỚI
Trong điều trị bệnh động mạch chi dưới (PAD), khi các động mạch bị tắc nghẽn nặng, bác sĩ có thể cần bắc cầu mạch máu để đưa máu đến nuôi chân.
Thông thường, máu được dẫn qua đường giải phẫu học bình thường (bắc cầu theo giải phẫu), ví dụ như từ động mạch đùi chung đến động mạch khoeo. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đường đi này không còn phù hợp – ví dụ như sau phẫu thuật thất bại, nhiễm trùng vùng bẹn, xơ hóa ổ bụng hoặc tắc nghẽn nhiều đoạn. Khi đó, bác sĩ sẽ lựa chọn giải pháp thay thế: bắc cầu ngoài giải phẫu – bắc cầu “đi đường vòng”.
1. Bắc cầu ngoài giải phẫu là gì?
Đây là kỹ thuật bắc cầu mạch máu không theo đường đi tự nhiên của mạch máu, nhằm tránh các vùng tổn thương hoặc nguy cơ cao. Đường đi có thể "vòng" qua những vùng lành hơn để tiếp máu cho chân.
📍 Các đường bắc cầu ngoài giải phẫu thường gặp:
🔸 Bắc cầu nách - đùi: Dẫn máu từ động mạch nách xuống đùi qua dưới da. Ít xâm lấn, phù hợp bệnh nhân yếu, nhưng dòng máu thấp và dễ gập ống dẫn.
🔸 Bắc cầu đùi - đùi chéo bên: Dùng đùi bên lành dẫn máu sang đùi bên bệnh. Thủ thuật nhanh, hiệu quả nếu bên lành còn tốt.
🔸 Bắc cầu khoeo - mạch xa ngoài giải phẫu: Dùng khi không thể mổ đường khoeo do nhiễm trùng hay sẹo dính. Máu được dẫn tới các mạch dưới gối theo đường vòng.
🔸 Bắc cầu chủ - đùi: Có thể điều chỉnh đường ghép để tránh vùng bụng tổn thương. Mạch máu lớn, hiệu quả cao, nhưng là đại phẫu, cần theo dõi kỹ sau mổ.
2. Các vật liệu sử dụng trong ghép mạch
• Mạch nhân tạo (như PTFE, Dacron): dễ dùng, bền, nhưng dễ nhiễm trùng, kém hiệu quả ở mạch nhỏ.
• Mạch tự thân (thường là tĩnh mạch hiển): phù hợp nối xuống dưới gối, bền lâu hơn, nhưng cần lấy từ chính bệnh nhân và đòi hỏi mạch tốt.
Bắc cầu ngoài giải phẫu là giải pháp “đi đường vòng” để giữ lại đôi chân cho những ca khó. Bác sĩ sẽ lựa chọn kỹ càng dựa trên tình trạng mạch, sức khỏe người bệnh và kinh nghiệm phẫu thuật.
-----------------------------
Để biết thêm các thông tin về việc chẩn đoán, các can thiệp, phẫu thuật trong điều trị bệnh mạch máu chi dưới, cũng như các bệnh lý tim mạch khác vui lòng theo dõi trên Fanpage Khoa Phẫu Thuật Tim Mạch Bệnh Viện TƯQĐ 108.