Đông Y An Việt

21/08/2025

VAI BẠN CÓ ĐANG ĐAU? HÃY CẨN TRỌNG VỚI::
09 TỔN THƯƠNG GÂN CƠ NHỊ ĐẦU CÁNH TAY

1. VIÊM BAO HOẠT DỊCH GÂN (Tenosynovitis)
• Triệu chứng: Đau vai khi nâng tay hoặc cử động, có thể sưng nhẹ và khó chịu khi nghỉ ngơi.
• Nguyên nhân: Làm việc lặp lại, vận động mạnh nhất là động tác kéo, văng tay, hoặc chấn thương nhỏ gây viêm màng bao quanh gân.
2. RÁCH GÂN CƠ (Biceps Tendon Tear)
• Triệu chứng: Yếu tay, cơ tay phình lên (Popeye sign) khi gân đứt hoàn toàn. Rách một phần có thể gây đau nhói.
• Nguyên nhân: Do tuổi cao, nâng vật nặng hoặc chấn thương đột ngột.
3. TRẬT GÂN CƠ (Dislocation/Subluxation)
• Triệu chứng: Đau trước vai, nghe tiếng "lục khục" khi xoay tay.
• Nguyên nhân: Do ngã hoặc tổn thương dây chằng giữ gân.
4. THOÁI HÓA GÂN CƠ (Degeneration)
• Triệu chứng: Đau âm ỉ hoặc nhức mỏi vai.
• Nguyên nhân: Do tuổi tác, sử dụng tay nhiều hoặc viêm mạn tính.
5. TỔN THƯƠNG SLAP (Superior Labrum Anterior-Posterior)
• Triệu chứng: Đau vai khi ném bóng hoặc nâng tay cao.
• Nguyên nhân: • ngã mạnh, chống tay xuống đất khi vai ở tư thế dạng và xoay ngoài, động tác ném bóng, đánh tennis, hoặc các hoạt động thể thao khác có động tác qua đầu.
6. VÔI HÓA GÂN CƠ (Calcific Tendinitis)
• Triệu chứng: Đau vai đột ngột, khó cử động.
• Nguyên nhân: Canxi tích tụ trong gân theo thời gian.
7. CHÈN ÉP GÂN TRONG RÃNH NHỊ ĐẦU (Bicipital Groove Impingement)
• Triệu chứng: Đau khi xoay hoặc nâng tay.
• Nguyên nhân: Rãnh gân hẹp do viêm mạn tính hoặc bất thường bẩm sinh.
8. ĐỨT GÂN THỨ PHÁT SAU CAN THIỆP Y TẾ (Secondary Rupture)
• Triệu chứng: Yếu tay, đau sau phẫu thuật hoặc tiêm thuốc (ví dụ: corticosteroid).
• Nguyên nhân: Thuốc hoặc can thiệp làm gân yếu thêm.
9. NHIỄM TRÙNG BAO HOẠT DỊCH (Septic Tenosynovitis)
• Triệu chứng: Vai sưng đỏ, sốt, đau dữ dội.
• Nguyên nhân: Vi khuẩn xâm nhập qua vết thương hoặc thủ thuật y tế.
Nếu bạn có các triệu chứng trên, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

16/08/2025

BÁO CÁO CA LÂM SÀNG :: HỘI CHỨNG CHÙM ĐUÔI NGỰA
CHẨN ĐOÁN CHẬM GÂY BIẾN CHỨNG KHÔNG HỒI PHỤC
* Nguồn bài: https://www.researchgate.net/.../317495302_Cauda_Equina...
* Nguồn ảnh: báo cáo này không có ảnh minh họa; các ảnh của An Việt và tổng hợp internet từ các nguồn đáng tin cậy.
* Bài viết có mục đích chia sẻ kiến thức và không thay thế lời khuyên y khoa, không nên tự ý áp dụng.
TÓM TẮT: Hội chứng chùm đuôi ngựa (CES) là một hội chứng hiếm gặp, đặc trưng bởi đau thắt lưng, đau thần kinh tọa một hoặc hai bên, yếu vận động chi dưới, mất cảm giác vùng yên ngựa, rối loạn chức năng bàng quang, sinh dục, đường ruột và đôi khi liệt hai chân, hậu quả của chèn ép chùm đuôi ngựa. Nguyên nhân có thể do thoát vị đĩa đệm, khối u, nhiễm trùng, gãy xương hoặc hẹp ống sống. Có thể phân thành hai thể dựa vào thời gian khởi phát triệu chứng và dấu hiệu. Nếu triệu chứng xuất hiện trong vòng 24 giờ thì là cấp tính; nếu xuất hiện sau vài tuần hoặc vài tháng thì là diễn biến bán cấp hoặc mạn tính. Chẩn đoán càng sớm thì khả năng phục hồi chức năng thần kinh càng cao. Trong trường hợp cấp tính, cần phẫu thuật kịp thời để giảm hoặc loại bỏ áp lực lên các rễ thần kinh bị chèn ép. Khuyến cáo thực hiện phẫu thuật giải ép càng sớm càng tốt, lý tưởng trong vòng khoảng 8 giờ từ khi khởi phát nếu triệu chứng xuất hiện đột ngột. Nếu không điều trị kịp thời, CES có thể dẫn đến liệt, mất kiểm soát bàng quang và/hoặc đường ruột, sinh dục, khó đi lại và/hoặc các vấn đề thần kinh và thể chất khác.
GIỚI THIỆU
Hội chứng chùm đuôi ngựa (CES) là một hội chứng hiếm gặp, được mô tả như một tập hợp triệu chứng và dấu hiệu: đau thắt lưng, đau thần kinh tọa một hoặc hai bên, yếu vận động chi dưới, mất cảm giác vùng yên ngựa, rối loạn chức năng bàng quang, đường ruột, sinh dục và đôi khi liệt hai chân - hậu quả của chèn ép chùm đuôi ngựa. Đây là một cấp cứu y khoa cần can thiệp ngoại khoa khẩn cấp. CES có thể do thoát vị đĩa đệm, khối u, nhiễm trùng, gãy xương hoặc hẹp ống sống. Dựa vào thời điểm khởi phát, CES được chia thành hai thể: khởi phát cấp tính và diễn biến bán cấp hoặc mạn tính. Nếu triệu chứng xảy ra trong vòng 24 giờ thì là khởi phát cấp tính; nếu xuất hiện sau vài tuần hoặc vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm thì là diễn biến bán cấp hoặc mạn tính. Cộng hưởng từ (MRI) là phương pháp tiêu chuẩn để xác định CES và lập kế hoạch điều trị phẫu thuật. Chẩn đoán càng sớm thì khả năng phục hồi chức năng thần kinh càng cao. Thông thường cần phẫu thuật giải ép khẩn cấp để giảm hoặc loại bỏ áp lực lên các rễ thần kinh bị ảnh hưởng. Khuyến cáo thực hiện phẫu thuật giải ép càng sớm càng tốt, lý tưởng trong vòng khoảng 8 giờ từ khi khởi phát nếu triệu chứng xuất hiện đột ngột. Sau phẫu thuật, mức độ hồi phục vẫn không chắc chắn. Bệnh nhân có thể tiếp tục đau thắt lưng hoặc chân, rối loạn chức năng bàng quang – ruột, và các vấn đề thể chất khác tùy vào thời gian chèn ép và mức độ nặng tại thời điểm phẫu thuật. Nếu bệnh nhân CES không được điều trị nhanh chóng, hậu quả có thể gồm liệt, mất kiểm soát bàng quang và/hoặc ruột, khó đi lại và/hoặc các vấn đề thần kinh – thể chất khác. Bài báo cáo này thảo luận một ca Hội chứng chùm đuôi ngựa (CES) được chẩn đoán muộn gây tổn thương vĩnh viễn mà bệnh nhân phải chịu.
BÁO CÁO CA LÂM SÀNG
Một bệnh nhân nam 45 tuổi, tiền sử bệnh cho thấy ban đầu có đau thắt lưng kiểu rễ, nhiều hơn ở bên phải và khởi phát không đối xứng. Cùng lúc đó, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng yếu, giảm cảm giác và giảm cảm giác khi mặc quần ở cả hai chi dưới. Dựa trên các triệu chứng ban đầu này, bệnh nhân đã được chẩn đoán là Bệnh viêm đa dây thần kinh huỷ myelin mạn tính (CIDP), điều trị triệu chứng và xuất viện.
Sáu tháng sau, bệnh nhân quay lại Bệnh viện SVRRGGH, Tirupati với cùng các triệu chứng ban đầu nhưng đã tiến triển nặng hơn, kèm theo tiểu không tự chủ trong 6 tháng và loét tì đèn vùng mông do nằm lâu vì không đi lại được.
Tại thời điểm nhập viện, bệnh nhân được làm các xét nghiệm cận lâm sàng. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy: Hb 8 g/dl, tiểu cầu 1,7 lakh/mm³, creatinin huyết thanh 0,9 mg/dl, điện giải: Na⁺ 137 mmol/l, K⁺ 3,8 mmol/l, Cl⁻ 92 mmol/l. Chụp MRI cho thấy thoái hóa mất nước đĩa đệm, rách vòng sợi đĩa đệm L5-S1, phình lan tỏa đĩa đệm L4-5 và L5-S1, hẹp ống sống và lỗ liên hợp bên trái, chèn ép bao màng cứng. Hình ảnh cũng gợi ý dị dạng động – tĩnh mạch rễ tủy.
Dựa vào triệu chứng, tiền sử bệnh và kết quả MRI, bệnh nhân được chẩn đoán Hội chứng chùm đuôi ngựa. Bệnh nhân được điều trị triệu chứng với Paracetamol 500 mg, vitamin B-complex, cefixime 200 mg, pantoprazole 40 mg, metronidazole 400 mg, tramadol 100 mg tiêm bắp và Optineuron tiêm bắp. Tuy nhiên, bệnh nhân không cải thiện và được khuyến nghị chụp mạch xóa nền (DSA) để đánh giá thêm trước khi phẫu thuật. Do không có điều kiện chi trả, bệnh nhân đã rời bệnh viện.
BÀN LUẬN
Trong các ca bệnh đau thắt lưng, sự hiện diện của một trong các dấu hiệu sau đây: mất cảm giác vùng yên ngựa, bí tiểu hoặc tiểu không tự chủ, đại tiện không tự chủ, yếu hoặc mất cảm giác ở một hoặc cả hai chi dưới, gợi ý mạnh mẽ chẩn đoán CES. Nguyên nhân thường gặp nhất của CES là thoát vị đĩa đệm thắt lưng (1–10% trường hợp), ngoài ra có thể do chấn thương, hẹp ống sống, u, tụ máu/áp-xe ngoài màng cứng, huyết khối tĩnh mạch chủ dưới và thao tác nắn chỉnh cột sống.
Ca bệnh này là một ví dụ điển hình về việc chẩn đoán muộn Hội chứng chùm đuôi ngựa. Các triệu chứng ban đầu của bệnh nhân như đau thắt lưng, yếu và giảm cảm giác chi dưới đã bị chẩn đoán nhầm thành Viêm đa dây thần kinh huỷ myelin mạn tính (CIDP). Chính sự chẩn đoán sai lầm này đã dẫn đến việc trì hoãn điều trị trong 6 tháng, làm bệnh tiến triển nặng với các dấu hiệu điển hình của CES như rối loạn chức năng bàng quang và loét tì đè.
Hai đặc điểm khiến chùm đuôi ngựa dễ bị tổn thương do lực chèn ép và kéo căng là các rễ thần kinh không có lớp tế bào Schwann bao phủ và phần giữa của rễ thần kinh ít mạch máu, dễ thiếu máu khi bị chèn ép. Trong trường hợp của bệnh nhân, hình ảnh MRI xác nhận có sự chèn ép nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc phát hiện muộn khiến cơ hội phục hồi chức năng thần kinh sau phẫu thuật giảm đáng kể. Ca lâm sàng này cho thấy, nếu bệnh nhân được chẩn đoán và phẫu thuật sớm, các triệu chứng có thể được cải thiện, nhưng vì chẩn đoán muộn, bệnh nhân đã phải chịu những tổn thương vĩnh viễn và các vấn đề nghiêm trọng.
KẾT LUẬN
Ca bệnh này được trình bày vì có biểu hiện lâm sàng điển hình của thoái hóa mất nước đĩa đệm và hẹp ống sống, lỗ liên hợp gây chèn ép chùm đuôi ngựa, dẫn đến mất cảm giác và sức cơ hai bên kèm rối loạn bàng quang. Đây là những tiền triệu cảnh báo sớm của CES và việc không nhận biết được những dấu hiệu đó có thể dẫn đến chẩn đoán muộn. Điều này có thể dẫn đến các di chứng như mất chức năng bàng quang, ruột và sinh dục. Vì vậy, điều quan trọng là cần nắm rõ biểu hiện lâm sàng của tình trạng này và khám tìm dấu hiệu CES ở bệnh nhân đau thắt lưng. Tiên lượng tình trạng này phụ thuộc vào chẩn đoán sớm, vì can thiệp phẫu thuật kịp thời trước khi xuất hiện rối loạn bàng quang, ruột sẽ giúp phục hồi chức năng tốt và cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân.

05/08/2025

Báo cáo ca lâm sàng
THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM THẮT LƯNG KHỔNG LỒ GÂY HỘI CHỨNG CHÙM ĐUÔI NGỰA MẠN TÍNH: MỘT HÌNH ẢNH LÂM SÀNG
Nguồn: WILEY | Clinical Case Reports
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ccr3.70513
TÓM TẮT: Thoát vị đĩa đệm khổng lồ ở cột sống thắt lưng có thể gây đau thần kinh tọa và thiếu hụt thần kinh nghiêm trọng cả giai đoạn cấp tính và mạn tính, có khả năng dẫn đến các triệu chứng của Hội chứng chùm đuôi ngựa, tùy thuộc vào vị trí cụ thể của chúng.
1. GIỚI THIỆU: Kích thước và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng ở bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng khổng lồ đặt ra những thách thức trong điều trị. Can thiệp phẫu thuật nên được khuyến nghị mạnh mẽ cho những bệnh nhân có thiếu hụt thần kinh, bàn chân rủ, hoặc các triệu chứng khác của Hội chứng chùm đuôi ngựa nhằm ngăn ngừa các biến chứng [1, 2]. Chúng tôi trình bày hình ảnh ca bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng với kích thước lớn ở tầng L4-L5 gây Hội chứng chùm đuôi ngựa mạn tính.
2.1. TRÌNH BÀY CA BỆNH
Một phụ nữ 57 tuổi đến khám tại phòng khám ngoại trú của chúng tôi vì đau cột sống thắt lưng kèm theo đau lan xuống chân trái (dạng đau thần kinh tọa), khởi phát cách đây khoảng 3 tháng, gợi ý Hội chứng chùm đuôi ngựa mạn tính. Bệnh nhân có tiền sử viêm khớp dạng thấp kéo dài 9 năm, không có tiền sử chấn thương nghiêm trọng nào.
Trước đó, bệnh nhân đã được điều trị đau dây thần kinh tọa bằng phương pháp bảo tồn theo hướng dẫn của một bác sĩ khác và trải qua nhiều đợt vật lý trị liệu, tuy nhiên chỉ đạt được hiệu quả giảm đau tối thiểu. Trong quá trình này, bệnh nhân dần trở nên kháng với các loại thuốc điều trị. Việc sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau nhóm opioid nhẹ đến trung bình (như tramadol, codein) và corticosteroid không cải thiện được các triệu chứng đau và khó chịu.
Bệnh nhân cho biết bị đau cách hồi thần kinh trong sinh hoạt hằng ngày – cụ thể là chỉ đi bộ được khoảng 60 mét thì xuất hiện đau, tê hoặc yếu chân, buộc phải dừng lại nghỉ trước khi tiếp tục đi được. Ngoài ra, bệnh nhân còn có rối loạn chức năng bàng quang, một biểu hiện có thể gặp trong Hội chứng chùm đuôi ngựa, kèm theo thiếu hụt thần kinh ở chi dưới bên trái.
Trong quá trình thăm khám thực thể, nghiệm pháp lâm sàng đánh giá chức năng rễ thần kinh L4 và L5 cho thấy tình trạng suy giảm vận động gập mu bàn chân ở bên trái. Bệnh nhân có biểu hiện bàn chân rũ rõ rệt ở bên trái, khiến bệnh nhân phải bước cao gối khi di chuyển. Hơn nữa, bệnh nhân cũng gặp khó khăn khi đi bằng các ngón chân, cho thấy yếu cơ gấp gan bàn chân, điều này càng củng cố sự tổn thương của các dây thần kinh vùng cột sống thắt lưng cùng. Khám cảm giác cho thấy giảm cảm giác toàn bộ chi dưới bên trái. Tình trạng tê bì này lan rộng trên vùng đốt da L4, L5 của chi dưới bên trái. Ngoài ra, có sự giảm nhẹ phản xạ ở chi dưới bên trái, điều này cho thấy có sự gián đoạn chức năng thần kinh do khả năng chèn ép rễ thần kinh đang diễn ra.
Bệnh nhân được chụp Cộng hưởng từ (MRI) cột sống thắt lưng (Hình 1), cho thấy hình ảnh thoát vị đĩa đệm di trú lên phía trên gây hẹp ống sống thể trung tâm và lệch bên ở tầng L4-L5. Kết quả này cho thấy các triệu chứng của bệnh nhân là do một khối thoát vị đĩa đệm lớn chèn ép các rễ thần kinh đi ra.
Dựa trên các phát hiện trên hình ảnh và thăm khám lâm sàng, bệnh nhân được chỉ định và đã can thiệp phẫu thuật các cấu trúc gây chèn ép thần kinh. Cụ thể, kĩ thuật Vi phẫu thuật lấy khối thoát vị đĩa đệm (microdiscectomy) đã được thực hiện để loại phần đĩa đệm thoát vị ở tầng L4-L5. Ngoài ra, cắt một phần mảnh sống (semilaminectomy) cũng được tiến hành để mở rộng ống sống. Để tiếp tục giải ép rễ thần kinh, kĩ thuật mở rộng lỗ liên hợp (foraminotomy) đã được thực hiện nhằm mở rộng lỗ thần kinh và giải phóng sự chèn ép lên các rễ thần kinh đi ra. Chụp X quang dưới màn hình tăng sáng trong mổ (Intraoperative fluoroscopy) (Hình 2) đã được sử dụng để xác nhận vị trí chính xác của tầng đĩa đệm L4-L5 và để theo dõi việc đặt dụng cụ ở mức đó. Như thấy trên hình ảnh X quang dưới màn hình tăng sáng (Hình 2) khoang gian đốt sống tại tầng L4-L5 gần như mất hoàn toàn do đĩa đệm thoát vị lớn ra sau.
3 | KẾT LUẬN
Thoát vị đĩa đệm thắt lưng khổng lồ, tùy thuộc tầng thoát vị và kích thước của nó, có thể gây ra đau thần kinh tọa dữ dội và các thiếu sót thần kinh, cả trong giai đoạn cấp tính hoặc mạn tính, dẫn đến các triệu chứng của hội chứng chùm đuôi ngựa [1, 2]. Việc chẩn đoán sớm và quản lý bệnh nhân phù hợp sẽ ảnh hưởng đến khả năng phục hồi chức năng của bệnh nhân này.

24/07/2025

VIÊM GÂN CALCI HÓA KHỚP VAI: HIỂU BIẾT VÀ PHÒNG NGỪA
Viêm quanh khớp vai là tình trạng viêm, đau và hạn chế vận động khớp vai do tổn thương các cấu trúc phần mềm xung quanh khớp. Các cấu trúc này bao gồm: gân, cơ, dây chằng, bao hoạt dịch, màng hoạt dịch và bao khớp, mà không có sự tổn thương ở sụn, xương khớp vai hoặc do nguyên nhân nhiễm khuẩn. Đây là một nhóm bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đáng kể đến khả năng lao động và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Trong số các thể bệnh viêm quanh khớp vai, viêm gân calci hóa khớp vai, còn được biết đến với các tên gọi như viêm gân vôi hóa, viêm gân calci hóa chóp xoay, hoặc bệnh lắng đọng hydroxyapatite, là một tình trạng đặc trưng bởi sự hiện diện của các lắng đọng calci trong các gân chóp xoay.
Khi mắc gây đau và hạn chế vận động, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày.
1. VIÊM GÂN CALCI HÓA KHỚP VAI LÀ GÌ?
Viêm gân calci hóa là tình trạng xuất hiện các lắng đọng calci (chủ yếu là tinh thể calcium hydroxyapatite) trong các gân của chóp xoay - nhóm gân quan trọng giúp cử động vai. Những gân này bao gồm gân cơ trên g*i, dưới g*i, dưới vai và tròn bé. Tình trạng này thường xảy ra ở gân cơ trên g*i (chiếm 51-90% các trường hợp).
• Đặc điểm nổi bật: Các tinh thể calci có thể gây đau vai, cứng khớp, hoặc đôi khi không có triệu chứng gì, phát hiện tình cờ qua X-quang.
• Tự khỏi? Đây là một bệnh tự giới hạn, nghĩa là cơ thể có thể tự tái hấp thu các tinh thể calci. Tuy nhiên, ở một số người, quá trình này bị gián đoạn, gây đau kéo dài và cần điều trị.
Bệnh thường gặp ở người 30-60 tuổi, đặc biệt là phụ nữ (gấp đôi nam giới). Khoảng 10-25% bệnh nhân bị ở cả hai vai. Những công việc lặp đi lặp lại như đánh máy, may vá, các môn thể thao có động tác văng tay, tay quá đầu, hoặc làm việc trên dây chuyền có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
2. TẠI SAO LẠI BỊ VIÊM GÂN CALCI HÓA?
Nguyên nhân chính xác vẫn đang được nghiên cứu, nhưng các nhà khoa học đã đưa ra một số giả thuyết:
A. Thoái hóa gân và chấn thương lặp lại
• Thực hiện các động tác lặp đi lặp lại gây vi chấn thương gân. Các tổn thương này chưa lành thì sự lặp lại của động tác lại tiếp tục gây tổn thương mới. Tình trạng tổn thương mới trên nền tổn thương cũ chưa lành hẳn dẫn đến thoái hóa và tạo điều kiện cho calci tích tụ.
• Tuy nhiên, thoái hóa không giải thích đầy đủ. Một số người trẻ hoặc không làm việc nặng vẫn bị bệnh, cho thấy còn có các yếu tố khác.
B. Quá trình tế bào phức tạp
• Biến đổi tế bào gân: Các tế bào gân (tenocytes) có thể biến đổi thành tế bào giống sụn, tạo ra một môi trường dễ lắng đọng calci. Đây là một quá trình sinh học chủ động, không chỉ là “mòn gân” hay "tích tụ" đơn thuần.
• Thiếu oxy cục bộ: Vùng gân thiếu máu nuôi dưỡng (do tư thế làm việc hoặc chấn thương) có thể kích thích sự hình thành tinh thể calci. Người ta thấy trong 24 giờ của một ngày thì gân cơ trên g*i bị thiếu máu nuôi dưỡng khoảng 12 giờ. Chỉ trong thời gian ngủ, gân cơ chóp xoay mới được cấp máu đầy đủ.
• Stress oxy hóa là trạng thái mất cân bằng khi cơ thể có quá nhiều gốc oxy hóa tự do (ROS), gây tổn thương tế bào. Các gốc tự do này có thể được sản xuất do quá tải cơ học (ví dụ: vận động quá mức) hoặc từ các yếu tố hệ thống như môi trường glucose cao trong bệnh đái tháo đường. ROS, cùng với các yếu tố di truyền và lối sống, sẽ ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của gân, gây tổn thương tế bào và chất nền ngoại bào, từ đó thúc đẩy quá trình thoái hóa gân và tạo điều kiện cho sự lắng đọng canxi.
C. Các yếu tố khác
• Bệnh lý nền: Người bị đái tháo đường (30% có lắng đọng calci), rối loạn tuyến giáp, hoặc rối loạn chuyển hóa calci/phosphate dễ mắc hơn.
• Di truyền: Một số gen liên quan đến việc điều hòa calci có thể làm tăng nguy cơ.
• Cơ học: Tư thế sai hoặc hoạt động quá mức có thể gây chèn ép gân, làm tình trạng nặng thêm. Ở một số người, cấu trúc khoang dưới mỏm cùng vai hẹp bẩm sinh có thể làm tăng nguy cơ chèn ép gân, góp phần gây viêm gân calci hóa.
3. CÁC GIAI ĐOẠN CỦA BỆNH
Bệnh tiến triển qua 3 giai đoạn chính:
• Giai đoạn 1: Tiền vôi hóa: Gân bắt đầu thay đổi ở cấp độ tế bào, nhưng thường không có triệu chứng.
• Giai đoạn 2: Vôi hóa; giai đoạn này chia thành 3 giai đoạn nhỏ hơn:
oo Hình thành: Tinh thể calci bắt đầu tích tụ, thường ít đau.
oo Nghỉ: Lắng đọng ổn định, có thể kéo dài nhiều năm, ít gây triệu chứng.
oo Tái hấp thu: Cơ thể cố gắng loại bỏ calci, gây viêm và đau dữ dội, thường kéo dài 2-3 tuần.
• Giai đoạn 3: Hậu vôi hóa: Gân lành lại, triệu chứng giảm, chức năng vai dần hồi phục.
Hiểu các giai đoạn này giúp biết khi nào cần đi khám và điều trị kịp thời, đặc biệt trong giai đoạn tái hấp thu đau đớn.
4. TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH PHÁT HIỆN
A. TRIỆU CHỨNG
• Đau vai: Là triệu chứng chính, đặc biệt khi bạn nâng tay qua đầu, đưa tay ra sau lưng, hoặc nằm nghiêng về phía vai bị đau. Đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường nặng hơn vào ban đêm.
• Hạn chế vận động: Cứng khớp, khó thực hiện các động tác đơn giản như chải tóc hay mặc áo.
• Đau lan: Có thể lan lên cổ hoặc xuống cánh tay, ngón tay.
• Vai đông cứng: Một số trường hợp nặng có thể dẫn đến tình trạng “vai đông cứng”.
Cơn đau thường nặng nhất trong giai đoạn tái hấp thu, khi cơ thể cố gắng “dọn dẹp” các tinh thể calci. Lúc này, tinh thể có thể thoát ra khỏi gân, gây viêm mạnh và đau dữ dội.
B. CHẨN ĐOÁN
Bác sĩ sẽ dựa vào:
• Thăm khám lâm sàng: Kiểm tra tầm vận động và mức độ đau của vai.
• X-quang: Phát hiện các lắng đọng calci, cho biết kích thước và giai đoạn bệnh (đặc và rõ trong giai đoạn hình thành, mờ và phân mảnh trong giai đoạn tái hấp thu).
• Siêu âm: Xác định chính xác vị trí, kích thước, và tình trạng viêm quanh gân.
• MRI: Dùng để loại trừ các bệnh lý khác như rách gân hoặc viêm bao hoạt dịch.
5. LÀM SAO ĐỂ PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ?
A. Phòng ngừa
• Tránh lặp lại động tác vai quá mức: Nếu công việc đòi hỏi đánh máy, may vá, hoặc nâng tay nhiều, hãy nghỉ ngơi định kỳ và thay đổi tư thế.
• Tập luyện đúng cách: Các bài tập tăng cường cơ chóp xoay và cải thiện tư thế vai (như yoga hoặc vật lý trị liệu) giúp gân khỏe mạnh.
• Kiểm soát bệnh lý nền: Quản lý tốt đường huyết nếu bạn bị đái tháo đường hoặc theo dõi rối loạn tuyến giáp.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân có thể làm tăng áp lực lên vai.
B. Điều trị
• Bảo tồn (không xâm lấn):
o Nghỉ ngơi, tránh các động tác gây đau.
o Dùng thuốc chống viêm (NSAIDs) để giảm đau và viêm.
o Vật lý trị liệu để duy trì vận động và phục hồi chức năng.
• Can thiệp ít xâm lấn:
o Tiêm corticosteroid để giảm viêm trong trường hợp đau nặng.
o Sóng xung kích (ESWT) hoặc chọc hút dưới siêu âm để phá vỡ và loại bỏ tinh thể calci.
• Phẫu thuật: Chỉ áp dụng khi các phương pháp trên thất bại, thường là nội soi để loại bỏ lắng đọng calci.
Quan trọng nhất, hãy phối hợp với bác sĩ để chọn phương pháp phù hợp. Bệnh có thể tự khỏi, nhưng điều trị kịp thời sẽ giúp giảm đau và phục hồi nhanh hơn.
6. KẾT LUẬN
Viêm gân calci hóa khớp vai là một bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở những người làm việc văn phòng, người thực hiện động tác tay lặp đi lặp lại, hoặc có bệnh lý nền như đái tháo đường, rối loạn tuyến giáp... Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các giai đoạn của bệnh sẽ giúp bạn phối hợp tốt hơn với bác sĩ trong quá trình điều trị, hoặc biết cách phòng tránh nếu chưa mắc.

26/04/2025

THÔNG BÁO LỊCH NGHỈ LỄ
Phòng khám An Việt xin trân trọng thông báo Lịch nghỉ lễ như sau:
🗓️ Nghỉ từ thứ Tư ngày 30/4 đến Chủ Nhật ngày 4/5/2025
🗓️ Trở lại làm việc thứ Hai ngày 5/5/2025
💖💐👏 Kính chúc Quý vị kỳ nghỉ lễ Vui vẻ và Hạnh phúc

16/04/2025

10/04/2025

HỎI ĐÁP:: ĐỨT BÁN PHẦN DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC KHỚP GỐI
Câu hỏi 1: chấn thương rách bán phần dây chằng chéo trước là gì?
Câu hỏi 2: làm sao tôi biết mình bị rách bán phần dây chằng chéo trước? Tôi sẽ có những dấu hiệu gì?
Câu hỏi 3: tại sao tôi lại bị rách bán phần dây chằng chéo trước? Yếu tố nguy cơ nào khiến tôi dễ gặp chấn thương này?
Câu hỏi 4: khi nào tôi cần đi gặp bác sĩ nếu nghi ngờ mình bị chấn thương này?
Câu hỏi 5: biến chứng do đứt bán phần dây chằng chéo trước nếu điều trị không đúng cách là gì?
Câu hỏi 6. Lời khuyên nào để phòng ngừa đứt bán phần dây chằng chéo trước?
NỘI DUNG CHI TIẾT
CÂU HỎI 1: CHẤN THƯƠNG RÁCH BÁN PHẦN DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC LÀ GÌ?
Chấn thương rách dây chằng chéo trước là tình trạng rách, bán phần hoặc hoàn toàn, dây chằng chéo trước. Đây là một trong những dây chằng chính trong khớp gối, giúp kết nối xương đùi với xương chày. Dây chằng chéo trước đóng vai trò rất quan trọng: nó giữ cho khớp gối ổn định, ngăn xương chày trượt ra trước so với xương đùi, và hỗ trợ các chuyển động xoay của khớp gối. Khi bị rách bán phần, nghĩa là dây chằng chỉ bị tổn thương một phần, nhưng vẫn có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của khớp gối.
CÂU HỎI 2: LÀM SAO TÔI BIẾT MÌNH BỊ RÁCH BÁN PHẦN DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC? TÔI SẼ CÓ NHỮNG DẤU HIỆU GÌ?
Khi bị rách bán phần dây chằng chéo trước, bạn sẽ gặp một số dấu hiệu khá rõ ràng. Đầu tiên, nhiều người nghe thấy một tiếng 'rắc' lớn hoặc cảm giác 'lục cục' trong khớp gối ngay lúc chấn thương xảy ra. Sau đó, bạn có thể cảm thấy đau dữ dội, đến mức không thể tiếp tục hoạt động được. Khớp gối thường sẽ sưng lên rất nhanh, chỉ trong vài giờ. Bạn cũng sẽ thấy khó vận động, ví dụ như khó duỗi thẳng hoặc gập gối. Một dấu hiệu quan trọng nữa là cảm giác không ổn định, như khớp gối bị 'lỏng lẻo', đặc biệt khi bạn cố gắng đứng hoặc đi lại, chịu trọng lượng cơ thể.
CÂU HỎI 3: TẠI SAO TÔI LẠI BỊ RÁCH BÁN PHẦN DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC? YẾU TỐ NGUY CƠ NÀO KHIẾN TÔI DỄ GẶP CHẤN THƯƠNG NÀY?
Chơi thể thao là một trong những nguyên nhân chính. Chấn thương này thường xảy ra trong các hoạt động đòi hỏi chuyển động mạnh, như giảm tốc độ đột ngột rồi đổi hướng – ví dụ khi bạn đang chạy và chuyển hướng nhanh. Hoặc khi bạn xoay người nhưng bàn chân vẫn cố định, tiếp đất không đúng cách sau khi nhảy, hay bị va chạm trực tiếp – như trong một tình huống bị đối thủ ngáng chân hoặc va vào chân khi chơi bóng đá.
Ngoài ra, có một số yếu tố khiến bạn dễ bị chấn thương hơn. Ví dụ, phụ nữ thường có nguy cơ cao hơn nam giới do sự khác biệt về giải phẫu, sức mạnh cơ bắp và ảnh hưởng của hormone. Một số yếu tố khác bao gồm: mang giày không phù hợp, chơi trên mặt sân không đạt chuẩn như sân cỏ nhân tạo hoặc không bằng phẳng, hoặc cơ bắp của bạn – đặc biệt là cơ đùi trước và cơ đùi sau – chưa được rèn luyện đủ mạnh. Cuối cùng, nếu bạn đã từng bị chấn thương dây chằng chéo trước hoặc tổn thương khớp gối trước đó, nguy cơ tái chấn thương cũng sẽ tăng lên.
CÂU HỎI 4: KHI NÀO TÔI CẦN ĐI GẶP BÁC SĨ NẾU NGHI NGỜ MÌNH BỊ CHẤN THƯƠNG NÀY?
Nếu bạn có dấu hiệu như nghe tiếng 'rắc', đau dữ dội, sưng nhanh, hoặc cảm giác "lục khục", khớp gối lỏng lẻo, không ổn định – thì bạn nên đi gặp bác sĩ ngay. Khớp gối là một cấu trúc rất phức tạp, và việc đánh giá chính xác mức độ tổn thương là rất quan trọng để có hướng điều trị hiệu quả. Đừng cố gắng tự xử lý ở nhà, vì nếu để lâu mà không điều trị đúng cách, chấn thương có thể nặng hơn và gây ra nhiều biến chứng.
CÂU HỎI 5: BIẾN CHỨNG DO ĐỨT BÁN PHẦN DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC NẾU ĐIỀU TRỊ KHÔNG ĐÚNG CÁCH LÀ GÌ?
Với rách bán phần dây chằng chéo trước, tùy vào mức độ tổn thương, bạn có thể được điều trị không phẫu thuật – như tập vật lý trị liệu để tăng cường cơ bắp và phục hồi chức năng – hoặc trong một số trường hợp cần phẫu thuật tái tạo dây chằng. Nếu tuân thủ điều trị, bạn có thể phục hồi tốt, trở lại hoạt động bình thường và giảm nguy cơ biến chứng.
Một trong những biến chứng lớn nhất là nguy cơ phát triển thoái hóa khớp gối sau này, ngay cả khi bạn đã phẫu thuật. Thoái hóa khớp có thể xảy ra do tổn thương ban đầu ở dây chằng, hoặc do các tổn thương kèm theo ở sụn chêm, sụn khớp, hay các cấu trúc khác trong khớp gối. Ngoài ra, nếu bạn quay lại hoạt động thể thao quá sớm, hoặc chấn thương ban đầu nghiêm trọng mà không được xử lý, nguy cơ thoái hóa khớp sẽ càng cao. Vì vậy, tôi khuyên bạn nên đi khám sớm để tránh những hậu quả lâu dài.
CÂU HỎI 6. LỜI KHUYÊN NÀO ĐỂ PHÒNG NGỪA ĐỨT BÁN PHẦN DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC?
Trước tiên, bạn nên tập luyện để tăng cường sức mạnh và sự ổn định cho khớp gối, đặc biệt là các nhóm cơ như cơ đùi trước, cơ đùi sau, và cơ lõi – tức là cơ bụng và lưng. Những bài tập này giúp khớp gối vững chắc hơn.
Thứ hai, hãy chú ý cải thiện kỹ thuật vận động: học cách tiếp đất đúng sau khi nhảy, hoặc xoay người một cách an toàn để giảm áp lực lên dây chằng.
Thứ ba, chọn giày thể thao phù hợp, vừa chân, có độ bám tốt và hỗ trợ bàn chân hiệu quả. Chơi thể thao phù hợp lứa tuổi và sức khỏe. Ngoài ra, đừng quên khởi động kỹ và giãn cơ trước khi chơi thể thao – điều này giúp cơ bắp và dây chằng sẵn sàng cho các hoạt động mạnh.
Cuối cùng, nếu bạn chơi các môn thể thao có nguy cơ cao, hãy tham gia các chương trình huấn luyện chuyên biệt, ví dụ như các bài tập tăng cường sự cân bằng và kiểm soát cơ thể. Những chương trình này đã được chứng minh là rất hiệu quả, đặc biệt với các vận động viên nữ, trong việc giảm nguy cơ chấn thương ACL.

08/02/2025

HẸP LỖ LIÊN HỢP CỘT SỐNG THẮT LƯNG
Hẹp lỗ liên hợp là tình trạng đặc trưng bởi sự thu hẹp của các lỗ liên hợp do những thay đổi thoái hóa theo tuổi, các bệnh mắc phải hoặc dị tật bẩm sinh làm thay đổi cân bằng vận động cột sống thắt lưng khiến thoái hóa tiến triển sớm hơn bình thường.

02/02/2025

Cuối năm gác lại bộn bề,
Xuân về đoàn tụ, tình quê chan hòa.
Đồng nghiệp, bệnh nhân lòng vương,
Ân tình trao gửi, nhớ thương dạt dào.
Chúc người một cái Tết an,
Vạn sự như ý, phúc tràn muôn nơi.
Hẹn ngày gặp lại đầu xuân,
Cùng nhau phát triển, tình thân thêm nồng

17/01/2025

Người chia thuốc
Kẻ bày mâm
Hăng say lao động
Điển hình ngày Xuân

16/01/2025

Nghỉ lễ bình an, nhà nhà vui vẻ
Xuân về hạnh phúc, sức khỏe dồi dào
Chúc mừng năm mới
Vạn sự như ý, tỉ sự như mơ