05/08/2025
CÁCH XỬ LÝ CƯƠNG SỮA SINH LÝ SAU SINH
Nói đến tắc sữa, đầu tiên phải nói đến TẮC SỮA NON (Hay còn gọi là cương sữa, cương tức vú )
1.TRIỆU CHỨNG
Cương sữa là một hiên tượng sinh lý bình thường sau sinh từ 3-5 ngày đầu mà đa số phụ nữ gặp phải, căng sữa sẽ xảy ra một cách bất ngờ và khiến bạn hốt hoảng,
Sau khi sinh thì ngực mẹ mềm, dần dần sẽ căng cứng hơn, phù nề,đau rát tăng dần, dù hút sữa cũng chỉ hút được rất ít . Biểu hiện của cương sữa rất rõ rệt mà các mẹ có thể cảm nhận được: ngực sưng ,sờ vào cứng, đau, mức độ đau tùy người, vùng da xung quanh vu căng bóng ,thể có sốt và xuất hiện hạch ở nách
2.NGUYÊN NHÂN CỦA CƯƠNG SỮA SAU SINH
Là do sự chênh lệch giữa Prolactin và Oxytocin, đây là 2 hoocmon chính phụ trách việc tiết sữa mẹ. Prolactin là hoocmon tạo sữa, Oxytocin là hoocmon co bóp tuyến sữa để đẩy sữa ra khỏi bầu vú. Khi bé mới chào đời là lúc Prolactin được tiết ra nhiều nhất. Lúc này nhờ Prolactin mà sữa được đổ về các nang sữa. Tuy nhiên lượng Oxytocin lại chưa đủ để làm co bóp tuyến sữa, vì thế sữa trong các nang không được giải phóng ra ngoài. Điều này làm mẹ đau, khó chịu và bầu ngực căng cứng.
Ngoài ra đối với các trường hợp nếu mẹ không làm thoát sữa non ra ngoài bằng cách không cho bé bú hoặc cho bú không tích cực , không vắt sữa thì sữa non sẽ ứ đọng lại ( sữa non có tính chất đặc sánh ) sau 72 giờ vàng tiết sữa non thì vú mẹ sẽ bắt đầu tiết ra sữa chuyển tiếp, sữa chuyển tiếp về ồ ạc nhưng vì sữa non đặc sánh chưa thoát ra được nên sẽ cản trở việc thoát sữa gây tình trạng ứ sữa và phù nề toàn bộ
3.PHÒNG TRÁNH:
- Cách phòng tránh tốt nhất là làm thay công việc của Oxytocin khi chưa có dấu hiệu sưng, đau: ưu tiên CHO BÉ BÚ TÍCH CỰC , sau đó bạn nên MASSAGE KẾT HỢP VẮT SỮA RA từ giờ thứ 24 trở đi . Vắt sạch sữa sẽ giúp cho bầu vú trống, kích thích tiết sữa (vú càng trống thì Prolactin tiết càng nhiều).
- Lúc này nên VẮT SỮA BẰNG TAY là hiệu quả nhất, dùng máy vắt sữa giai đoạn này dễ đau rát, trầy đầu ti, lại không hút được nhiều và sạch. Mẹ chịu khó làm trống bầu vú giai đoạn này thì sau đó sẽ đỡ bị cương sữa hơn. Nếu bạn quá đau, không thể vắt tay đc lâu có thể nhờ hỗ trợ gọi người thông tia massage nhẹ nhàng vắt sữa ra cũng đc. Nhưng nhớ là các động tác phải thực sự nhẹ nhàng thôi nhé!
4.PHƯƠNG PHÁP:
- Tác dụng nhiệt trong thời gian ngắn để giúp làm mềm vú và để sữa chảy ra ngay khi bắt đầu cho bé bú . Để làm điều này bạn hãy nhúng 1 chiếc khăn vào nước ấm và đặt nó lên quầng vú và massage nhẹ nhàn để kích thích dòng chảy của sữa và sau đó bạn dùng tay bóp một ít sữa ra trước khi cho bú để làm giảm sự căng sữa. Điều này còn giúp sữa chảy ra và làm mềm vú để bé có thể mút tốt hơn. Mẹ không nên chườm ấm quá 3 phút vì có thể làm ngực bị căng hơn và khiến sữa khó chảy ra hơn. Nếu mẹ bị căng sữa tới mức không chảy ra ngoài được thì ngưng sử dụng khăn ấm
- Xoa dịu cơn đau và giúp giảm sưng khi vú căng cứng bằng cách
CHƯỜM MÁT : Mẹ có thể cho vài viên đá lạnh vào thau nước và lấy 4-6 cái khăn sữa nhúng nước đá đắp lên bầu ngực ( nên dùng nhiều khăn để giúp giữ nhiệt lâu hơn), thời gian đắp là 10 -15 phút cho cả hai bên ngực. Bạn nên chườm mát sau mỗi cử cho bé bú (hoặc vắt) trong vòng 24h - 48h đầu kể từ khi có hiện tượng cương sữa. Lưu ý : không dùng đá viên chườm trực tiếp lên vú (tránh bỏng lạnh).
- Cố gắng kích thích trước mỗi cử cho bé bú hoặc hút sữa để giúp tuyến sữa co bóp bằng cách MASSAGE BẦU NGỰC và dùng ngón tay MASSAGE ĐẦU VÚ. Việc này giúp cho tử cung co hồi tốt hơn, do hoạt động kích thích đã tạo ra một lượng Oxytocin nhất định, đồng thời hỗ trợ co bóp tuyến sữa, đẩy sữa ra ngoài.
- Sau khi đã massage, cho bé bú trực tiếp, ĐÚNG KHỚP NGẬM, tiếp tục VẮT SỮA BẰNG TAY hoặc Máy hút sữa. Khi ngực trống và sạch sữa, mẹ sẽ đỡ đau, nang sữa vẫn cương nhưng sẽ xẹp dần dần. Luôn nhớ sau mỗi cữ bạn nên chườm mats nhé.
🍀🍀Nếu đã Cương sữa và mẹ không làm gì cả, chờ qua cơn, okie, cơn vẫn sẽ tự qua. Sau vài ngày đau, ngực sẽ tự mềm hơn, bớt cương hơn do Oxytocin tiết ra thêm, sữa dễ dàng ra ngoài hơn, nhưng lượng sữa của mẹ sẽ bị GIẢM, do sữa ứ đọng suốt một thời gian không được giải phóng, (vú luôn hiểu là đầy sữa nên không kích thích tiết thêm Prolactin, tạo thêm nhiều sữa mới). Lúc này mẹ dễ bị ảnh hưởng tâm lý, bị áp lực không đủ sữa cho bé.
Sữa non ứ lại không thoát ra được hết sẽ gây viêm cục áp se vú sau này .
Nên cương sữa sinh lý sau sinh đơn giản nhưng cũng dễ để lại hậu quả cho mẹ nếu không xử lý sớm đúng cách.