22/08/2025
MẸ BẦU BỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ: LÀM SAO ĐỂ MẸ KHỎE, CON AN TOÀN❓
(ĐTĐTK) là tình trạng khá thường gặp đối với các mẹ bầu, có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và bé. Tình trạng này không đáng sợ nếu mẹ biết cách kiểm soát và quản lý đúng.
️🎯 QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ TRƯỚC SINH:
Khuyến cáo phụ nữ bị Đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) cần kiểm soát đường máu đạt mục tiêu hoặc càng gần mức bình thường càng tốt, nhưng không để xảy ra hạ đường huyết.
Mẹ bầu mắc đái tháo đường thai kì cần được theo dõi và kiểm soát đường máu bởi các bác sĩ, nếu việc thay đổi lối sống không đủ để duy trì đường máu đạt mục tiêu thì nên dùng thuốc hạ đường máu theo ý kiến chuyên khoa.
💡 Để kiểm soát hiệu quả, mẹ bầu nên kết hợp thay đổi lối sống với chế độ dinh dưỡng, vận động và theo dõi đường huyết thường xuyên:
1️⃣ Chế độ dinh dưỡng: Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh trước và sau sinh:
- Ăn nhạt
- Giảm tinh bột
- Giảm tiêu thụ thưc phẩm có nhiều đường, nhiều chất béo Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và chất kích thích
- Chia khẩu phần ăn hợp lý
2️⃣ Kiểm soát sự tăng cân trong thai kỳ
Tăng cân là biểu hiện tích cực cho thấy sự phát triển của thai nhi. Tăng cân của người mẹ lúc mang thai phụ thuộc vào giai đoạn thai kỳ và tình trạng dinh dưỡng trước khi mang thai.
Tùy theo tình trạng dinh dưỡng (chỉ số khối cơ thể: BMI) trước khi có thai của người mẹ, Viện Y học đã khuyến nghị mức tăng cân như sau:
- BMI < 18.5 (Thiếu cân): Tăng 12.7 - 18.1 kg
- BMI 18.5 - 24.9 (Bình thường): Tăng 11.3 - 15.9 kg
- BMI 25 - 29.9 (Thừa cân): Tăng 6.8 - 11.3 kg
- BMI ≥ 30 (Béo phì): Tăng 5 - 9 kg
Ngoài ra để giảm nguy cơ ĐTĐTK, khuyến cáo cần giảm cân cho đối tượng bị thừa cân, béo phì trước khi mang thai.
3️⃣ Lựa chọn thực phẩm lành mạnh:
➖ Thực phẩm không nên dùng: Đồ ngọt, bánh ngọt, quả sấy khô, rượu bia, mứt, nước ép, chè, trà sữa, nước dừa, nước mía…
➖ Thực phẩm hạn chế ăn: Miến, bánh mì, đồ nếp, cháo, bánh bao, các loại bột tinh chế, các loại quả có lượng đường cao, dưa cà muối, đồ kho mặn, nội tạng, thịt mỡ…
➖ Thực phẩm nên dùng:
- Chất xơ: ăn đa dạng rau lá xanh (đặc biệt các loại có tính nhuận tràng) tránh củ quả, khoai ngô ngũ cốc nên ăn bữa chính và giảm bớt lượng cơm tương ứng
- Tinh bột: nên chọn các loại ngũ cốc có chỉ số đường thấp như gạo lứt, bánh mì đen, ngũ cốc xát dối, các loại hạt như hạt điều, óc chó, hạnh nhân, macca…
- Đạm: Thực phẩm giàu chất đạm động vật, ít béo, giàu sắt và canxi. Ăn đa dạng ít nhất 2 loại/bữa, số lượng khoảng 1,5 lạng/bữa. Ăn khoảng 3-4 bữa tôm/cua/cá…
- Đậu tương, đậu phụ, dầu thực vật
- Vitamin: Các loại quả có lượng đường ít hoặc trung bình: thanh long, cam, roi, bưởi, đu đủ, bơ, dưa chuột, củ đậu…
- Các loại sữa có lượng đường thấp: sữa tươi/ sữa chua không đường hoặc ít đường
4️⃣ Hoạt động thể chất:
Hoạt động thể chất giúp phòng ngừa ĐTĐTK, giảm sự đề kháng insulin, kiểm soát glucose huyết tương và rối loạn chuyển hóa lipid máu. Khuyến cáo hoạt động thể chất cho thai phụ bị Đái tháo đường:
- Ít nhất 30 phút/ ngày
- Đi bộ hoặc tập tay lúc ngồi trong 10 phút sau ăn
- Trước khi mang thai: tích cực tập luyện
- Trong thai kỳ: duy trì tập luyện
- Theo dõi lượng đường trong máu trước và sau khi tập thể dục
5️⃣ Đo đường huyết thường xuyên trước và sau ăn 2 giờ/ngày
️🎯 QUẢN LÝ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ SAU SINH:
1️⃣ Trẻ sơ sinh
Ngay sau sinh, trẻ được chăm sóc và theo dõi tại khoa sơ sinh.
- Theo dõi tình trạng tim mạch, hô hấp (cần phát hiện kịp thời hội chứng
- suy hô hấp cấp, đánh giá bởi bác sĩ sơ sinh).
- Nếu sản phụ ĐTĐTK không kiểm soát tốt, cần áp dụng phác đồ riêng của Bệnh viện
2️⃣ Theo dõi và điều chỉnh liều Insulin cho mẹ
Cần kiểm tra đường máu và điều chỉnh theo dướng dẫn của bác sĩ.
3️⃣ Cho con bú và hậu sản
- Cho bé bú sớm nhất có thể, ngay trong vòng 1 giờ đầu sau sinh.
- Thực hiện da kề da ít nhất ngày đầu sau sinh.
- Cho bú sữa non mỗi 2 - 3 giờ/lần.
- Kế hoạch hóa gia đình bằng bao cao su, dụng cụ tử cung, viên thuốc ngừa
- thai kết hợp hàm lượng thấp.
- Tầm soát sớm ĐTĐ type 2 cho các phụ nữ có ĐTĐTK: Sau sinh 4 - 12 tuần đi khám lại Chuyên khoa nội tiết – đái tháo đường. Nếu kết quả bình thường sau sinh cần tầm soát định kỳ 1 năm/lần
_Tác giả: BSCKI. VƯƠNG THỊ BÍCH THỦY_
=============
TRUNG TÂM Y HỌC BÀO THAI PHENIKAAMEC - NƠI Y HỌC HIỆN ĐẠI BẢO VỆ TỪNG THAI NHI
📍 Địa chỉ: Tầng 6 Tòa B - Bệnh viện Đại Học Phenikaa, Phố Kiều Mai, Phường Xuân Phương, HN
📞 Hotline: 1900 88 66 48
🌐 Website: Phenikaamec.com