10/12/2024
STRESS VÀ BURNOUT
Hai khái niệm này hẳn không còn quá xa lạ với sinh viên ULIS chúng ta vì đây chính là những gì mà chúng ta đang đối mặt hàng ngày, nhất là khi ai cũng đang phải chạy hết tốc lực với những dự án cuối kỳ và các lịch thi, làm thêm dày đặc vào lúc cuối năm. Mặc dù có những điểm tương đồng, nhưng chúng thực sự là hai tình trạng tâm lý khác nhau, và việc hiểu rõ về chúng sẽ giúp chúng ta có cách ứng phó hiệu quả hơn rất nhiều đấy.
1. Stress là gì?
Stress là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi gặp áp lực, có thể từ công việc, mối quan hệ hay những thay đổi trong cuộc sống. Mức độ stress có thể thay đổi và nếu không được giải quyết kịp thời, nó có thể gây ra lo âu, mệt mỏi, và khó ngủ.
2. Burnout là gì?
Burnout (kiệt sức) là trạng thái mệt mỏi kéo dài và nghiêm trọng, đặc biệt là do công việc. Khi bị burnout, bạn cảm thấy mất động lực, kiệt quệ về thể chất và tinh thần, và cảm giác không thể tiếp tục công việc dù có cố gắng.
3. Dấu hiệu của stress và burnout
• Dấu hiệu của stress:
- Cảm giác lo âu, căng thẳng.
- Khó tập trung hoặc làm việc không hiệu quả.
- Giấc ngủ không sâu, dễ thức giấc giữa đêm.
- Tăng hoặc giảm cảm giác thèm ăn.
- Mất kiên nhẫn, dễ cáu gắt.
- Đau đầu, đau cơ, mệt mỏi.
• Dấu hiệu của burnout:
- Cảm giác kiệt sức về thể chất và tinh thần.
- Cảm giác tách rời, không còn kết nối với công việc và các mối quan hệ.
- Mất động lực và cảm giác không thể hoàn thành công việc dù đã cố gắng.
- Cảm giác thiếu hy vọng và không nhìn thấy lối thoát.
- Tình trạng suy giảm khả năng làm việc và sáng tạo.
- Cảm giác trống rỗng, bế tắc.
4. Nguyên nhân của stress và burnout
• Nguyên nhân gây Stress:
- Áp lực công việc, deadline, và các trách nhiệm hàng ngày.
- Những thay đổi lớn trong cuộc sống như chuyển nhà, thay đổi công việc hay mất người thân.
- Mối quan hệ căng thẳng với đồng nghiệp, bạn bè hay gia đình.
- Sự thiếu hụt thời gian hoặc tài nguyên để hoàn thành công việc.
- Cảm giác không kiểm soát được tình hình.
• Nguyên nhân gây burnout:
- Công việc quá tải, làm việc liên tục mà không có thời gian nghỉ ngơi.
- Môi trường làm việc thiếu sự hỗ trợ, khen thưởng hay công nhận.
- Mất sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
- Thiếu động lực và cảm giác không có ý nghĩa trong công việc.
- Cảm giác bị cô lập hoặc không được sự giúp đỡ từ đồng nghiệp và cấp trên.
5. Tác động của stress và burnout tới cuộc sống và sức khỏe
Stress có thể ảnh hưởng đến cơ thể và tinh thần của bạn, gây ra các vấn đề như huyết áp cao, đau đầu, khó ngủ, và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Nếu không được giải quyết, stress có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý như lo âu, trầm cảm, và các bệnh lý liên quan đến tâm thần.
Burnout là một trạng thái nghiêm trọng hơn, không chỉ làm giảm hiệu suất công việc mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sức khoẻ tổng thể. Những người bị burnout thường cảm thấy mất kết nối với công việc và những người xung quanh, có thể dẫn đến trầm cảm, lo âu và cảm giác thất bại. Nó cũng có thể dẫn đến các vấn đề về thể chất như mệt mỏi mãn tính, suy giảm hệ miễn dịch và các bệnh lý nghiêm trọng hơn.
6. Phân biệt stress và burnout
Mặc dù stress và burnout có thể có những triệu chứng tương tự nhau, nhưng chúng thực sự rất khác biệt:
• Stress là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi bạn gặp phải tình huống căng thẳng. Bạn có thể cảm thấy căng thẳng trong một thời gian ngắn và dễ dàng hồi phục nếu tìm được phương pháp giải quyết thích hợp.
• Burnout, ngược lại, là một trạng thái kéo dài, là kết quả của việc đối mặt với stress trong một thời gian dài mà không có sự nghỉ ngơi hoặc hỗ trợ đầy đủ. Khi bị burnout, bạn không chỉ cảm thấy mệt mỏi mà còn mất hết động lực, cảm giác bế tắc và đôi khi không thể thực hiện các công việc hằng ngày.
Stress và burnout là những vấn đề sức khỏe tâm lý phổ biến trong xã hội hiện đại, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng ngừa được chúng bằng cách xây dựng một lối sống lành mạnh, biết chăm sóc bản thân và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Hãy nhớ rằng, tâm trí của bạn cũng cần một cái ôm, và đừng ngần ngại dành cho mình sự chăm sóc cần thiết khi cảm thấy quá tải.
Theo VeryWell Mind
_________________________
📌 Dự án “Psychological Survival Kit” nằm trong khuôn khổ bộ môn Tâm lý học đại cương” là một dự án hỗ trợ cộng đồng được thực hiện bởi một nhóm sinh viên ULIS.
Nếu có bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại để lại bình luận hoặc liên hệ với chúng mình nhé!
📧 Email: psk.uliser@gmail.com
