22/03/2025
Phục hồi chức năng tim mạch sau phẫu thuật cấy ghép dụng cụ hỗ trợ thất trái (LVAD)
Cấy ghép dụng cụ hỗ trợ thất trái (Left Ventricular Assist Device - LVAD) là một bước tiến quan trọng trong điều trị suy tim giai đoạn muộn, mở ra cơ hội sống lâu dài và nâng cao đáng kể chất lượng cuộc sống cho các bệnh nhân suy tim kháng trị với các phương pháp điều trị nội khoa truyền thống. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu sau cấy ghép LVAD, quá trình phục hồi chức năng tim mạch sau mổ là vô cùng quan trọng và cần được thực hiện một cách chuyên sâu và bài bản.
Vậy tại sao phục hồi chức năng tim mạch lại cần thiết cho bệnh nhân sau cấy ghép LVAD?
Sau phẫu thuật cấy ghép LVAD, bệnh nhân thường đối mặt với nhiều nguy cơ như suy giảm thể lực, teo yếu cơ, giảm sức bền hô hấp và tuần hoàn, nguy cơ tăng cân làm giảm cơ hội ghép tim sau này…. Do vậy, chương trình phục hồi chức năng tim mạch đóng một vai trò then chốt nhằm:
- Cải thiện chức năng vận động: Phục hồi thể lực, tăng cường sức mạnh và sức bền cơ bắp giúp bệnh nhân dễ dàng hơn trong các hoạt động thường ngày như đi bộ, leo cầu thang hay tự chăm sóc bản thân.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống:Khi thể lực và khả năng vận động cải thiện, người bệnh sẽ có trạng thái tinh thần tốt hơn, giảm lo âu, trầm cảm và tăng cường sự tự tin trong sinh hoạt hàng ngày.
- Giảm tỷ lệ tái nhập viện: Bệnh nhân được giáo dục sức khoẻ về tình trạng bệnh tật, cách nhận biết các triệu chứng bất thường, từ đó giúp giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các biến chứng và hạn chế các đợt nhập viện do biến chứng.
- Tăng cường chức năng hô hấp và tuần hoàn: Tập luyện sớm và đúng cách giúp tối ưu hóa chức năng tim mạch, cải thiện khả năng tiêu thụ Oxy (VO2 max), qua đó nâng cao tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.
Dưới đây là các bước và thành phần chính trong phục hồi chức năng tim mạch cho bệnh nhân sau cấy ghép LVAD
- Đánh giá tình trạng bệnh nhân ban đầu: Thăm khám lâm sàng, đánh giá chi tiết chức năng tim mạch, thể lực, khả năng vận động và các chỉ số quan trọng của thiết bị hỗ trợ, từ đó xây dựng kế hoạch tập luyện được cá nhân hóa cho từng bệnh nhân.
- Chương trình tập luyện chuyên biệt: Bao gồm các bài tập tại giường ở giai đoạn sớm ngay sau mổ. Tiếp theo đó khi tình trạng bệnh nhân ổn định, có thể đứng dậy đi lại được, sẽ là các bài tập aerobic như đi bộ, đạp xe đạp tại chỗ hoặc trên máy tập; các bài tập sức mạnh nhằm tăng sức mạnh và độ bền cơ; các bài tập linh hoạt và thăng bằng (flexibility and balance training) để giảm thiểu nguy cơ té ngã và nâng cao sự ổn định tư thế cho bệnh nhân.
- Giáo dục sức khỏe: Phối hợp cùng bác sĩ chuyên khoa Tim mạch hướng dẫn bệnh nhân cách tự theo dõi và đánh giá các dấu hiệu lâm sàng, quản lý điều trị hiệu quả, duy trì chế độ tập luyện đều đặn và chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.
- Theo dõi liên tục và điều chỉnh kịp thời: Theo dõi sát các chỉ số quan trọng (nhịp tim, huyết áp, độ bão hòa oxy máu SpO2, điện tim, thang điểm gắng sức Borg…) và điều chỉnh chương trình tập luyện một cách linh hoạt để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tối ưu.
Một số lưu ý quan trọng khi thực hiện phục hồi chức năng sau cấy ghép LVAD:
- Khởi đầu sớm, dưới sự giám sát chặt chẽ: Việc phục hồi chức năng nên được bắt đầu từ sớm sau phẫu thuật ngay khi tình trạng bệnh nhân ổn định, dưới sự hướng dẫn và theo dõi chặt chẽ của các y bác sĩ chuyên ngành tim mạch và phục hồi chức năng.
- Tuân thủ và hợp tác tuyệt đối trong quá trình tập luyện để đạt hiệu quả điều trị cao nhất.
- Hướng dẫn bệnh nhân theo dõi sát các dấu hiệu: Bệnh nhân sẽ được giáo dục sức khoẻ để nhận biết rõ các triệu chứng bất thường như đau ngực, khó thở, chóng mặt, nhịp tim nhanh hoặc chậm bất thường, và thông báo ngay cho nhân viên y tế để được can thiệp kịp thời.
- Duy trì tập luyện phục hồi chức năng tại nhà: Sau giai đoạn phục hồi chức năng tập trung tại bệnh viện, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn chi tiết để tiếp tục duy trì luyện tập tại nhà, đảm bảo cải thiện sức khỏe lâu dài.
Phục hồi chức năng tim mạch sau cấy ghép LVAD là một quá trình dài hạn, cần sự kiên trì, liên tục để duy trì sức khỏe ổn định và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Tóm lại, chương trình phục hồi chức năng tim mạch sau phẫu thuật cấy ghép LVAD là một khâu quan trọng, không chỉ giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng, hiệu quả mà còn là chìa khóa giúp họ tái hòa nhập cuộc sống một cách tự tin và độc lập. Với sự hỗ trợ từ các y bác sĩ chuyên ngành tim mạch, phục hồi chức năng kết hợp với sự quyết tâm cao của bản thân người bệnh, chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng vào những kết quả điều trị vượt trội, góp phần nâng cao chất lượng điều trị bệnh nhân suy tim giai đoạn muộn.
