23/07/2025
ĐỀN MẪU BÍCH TIÊU - CHỐN LINH THIÊNG GIỮA LÒNG THỦ ĐÔ
Nằm ẩn mình giữa góc phố Trương Định, Đền Bích Tiêu là một điểm đến tâm linh thiêng liêng, nơi quy tụ tinh hoa văn hóa tín ngưỡng dân gian Việt Nam, đặc biệt là tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ - di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO công nhận.
Bước qua cổng đền, du khách sẽ lập tức cảm nhận được không khí tĩnh lặng, thanh tịnh và linh thiêng. Cổng tam quan uy nghi với những câu đối chữ Hán ca ngợi công đức Thánh Mẫu, cùng cờ phướn, đèn lồng đỏ rực rỡ tạo nên một không gian mang đậm bản sắc truyền thống. Mỗi viên ngói, mỗi bức hoành phi câu đối đều như lưu giữ hơi thở của thời gian và văn hóa dân tộc.
Bên trong chính điện được bài trí trang trọng với ban thờ Thánh Mẫu ở vị trí trung tâm. Hương khói nghi ngút quyện trong tiếng khấn cầu của người dân và du khách thập phương tạo nên một không gian thiêng liêng, khó tả.
Trong lịch sử tôn giáo tín ngưỡng truyền thống của Việt Nam, Bà Chúa Liễu hay còn gọi là Thánh Mẫu Liễu Hạnh là vị nữ thần có tư thái, phẩm chất ăn sâu vào tâm hồn của mọi người dân. Cũng như những nơi thờ Mẫu khác, Ngày hội chính của đền Bích Tiêu là ngày 3/3 âm lịch hằng năm. Trong ngày hội có tổ chức rước kiệu, thực hiện các nghi lễ truyền thống và loan giá phụng hành.
Đền Mẫu Bích Tiêu không chỉ là nơi thờ tự mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa tâm linh sôi nổi. Vào các dịp lễ lớn, đền đón tiếp hàng trăm lượt người dân và Phật tử đến dâng lễ, cầu an, cầu lộc. Đây cũng là dịp để tổ chức các hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc như hát chầu văn, hầu bóng,... đây là những nghi thức gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu.
Không chỉ có giá trị về mặt tâm linh, Đền Mẫu Bích Tiêu còn là chứng tích sống động của lịch sử và văn hóa Hà Nội. Trải qua bao biến thiên thời gian, đền vẫn được gìn giữ, tu bổ cẩn trọng, là biểu tượng của niềm tin và lòng hướng thiện trong tâm thức người Việt. Hiện tại, không còn tư liệu nào nói về niên đại khởi dựng chính xác của di tích, song vẫn còn một vài tài liệu giúp ta có căn cứ để xác định niên đại tương đối của ngôi đền:
Thứ nhất là qua tấm bia Gia Long thất niên (1808) nói tới sự tu sủa chùa Đại Bi ( Chùa Sét) đã có nói tới ngôi đền “Sòng Sơn Thánh Tứ” này, như vậy có thể khẳng định đền đã có từ trước đó.
Thứ hai dựa vào tư liệu văn hóa dân gian cho thấy vào thế kỷ XVII, đạo tu tiên ở Việt Nam và tục thờ Bà Chúa Liễu đang ở đỉnh cao nên các ngôi đền thờ Mẫu xuất hiện rất nhiều, có thể đền Sét cũng ra đời trong thời kỳ này.
Một tài liệu đáng tin cậy khác là của Linh mục Alexandre de Rhode trong cuốn “ Cuộc hành trình truyền giáo vào xứ Bắc” (1693) đã ghi: “Ở nam thành Đông Kinh lúc đó, có một trại đất gọi là Kẻ Sét ( CheSet), gia đình nhà Chúa ( tức Chúa Trịnh ) có giao cho một Vương Phi của mình cai quản làm thực ấp. Vương Phi đã cho xây dựng một ngôi đền thờ Thần Phật. Một đêm, có một người điên lẻn vào bẻ gẫy tay các pho tượng trong đền. Bà Vương Phi này nghi cho các giapos dân theo cơ đốc giáo bèn tâu chuyện này với Chúa Trịnh...”
Nếu dựa vào ba cứ liệu trên có thể cho rằng “Sòng Sơn Vọng Từ” hay Bích Tiêu phủ được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XVII, đầu thế kỷ XVIII.
Đền đã qua hai lần trùng tu lớn, lần đầu vào năm Gia Long thất niên 1808, lần trùng tu này đã thay đổi hẳn hướng đền cho phù hợp với sự chuyển dichuj của chùa Sét. Lần trùng tu thứ hai theo sự kể lại của các cụ cao tuổi trong làng là vào đầu những năm 1930. Lần trùng tu này vẫn giữ trên nền cũ song kiến trúc đã có sự thay đổi và vật liệu xây dựng được sử dụng là gạch, vữa và xi măng.
Có thể nói rằng, cùng với ngôi chùa Sét cổ kính từ bao đời nay, ngôi đền Sét cũng là một trung tâm sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của nhân dân địa phương và có một sự gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần nơi đây. Ngày nay, trong thế giới văn minh hiện đại, có thể ít ai tin vào những truyện kỳ dị mang tính chất huyền thoại. Nhưng một dân tộc dù hiện đại đến đâu cũng không thể rời ra cái gốc, cái căn bản, cội nguồn. Vì vậy, những giá trị văn hóa truyền thống vẫn luôn được bảo vệ và giữ gìn. Ngôi đền Bích Tiên với Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh vẫn mang một giá trị văn hóa to lớn, đậm đà bản sắc dân tộc, xứng đáng có một chỗ đứng trong kho tàng di sản văn hóa của nước nhà.
Đền Mẫu Bích Tiêu là điểm đến không thể bỏ qua đối với những ai muốn tìm hiểu về văn hóa tâm linh, nghệ thuật dân gian và lòng mộ đạo của người dân thủ đô. Đây không chỉ là chốn linh thiêng cầu phúc lộc, mà còn là nơi để ta lắng lòng giữa nhịp sống hối hả, tìm về cội nguồn truyền thống dân tộc.
