25/07/2025
⚠️ ĐỘT QUỴ Ở VIỆT NAM: CẢNH BÁO MỨC ĐỎ TỪ MỘT “CUỘC CHIẾN ÂM THẦM”
Việt Nam hiện ghi nhận tỷ lệ 1.541 ca đột quỵ trên mỗi 100.000 dân – thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á. Con số này không chỉ phản ánh tình trạng sức khỏe cộng đồng đáng báo động, mà còn cho thấy gánh nặng y tế và kinh tế-xã hội sâu sắc mà bệnh lý đột quỵ đang để lại.
📊 1. Số liệu đột quỵ: Đừng xem nhẹ!
Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 222 ca đột quỵ mới trên 100.000 dân.
Tổng tỷ lệ mắc hiện tại: 1.541/100.000 dân – cao hơn nhiều quốc gia trong khu vực.
71% bệnh nhân sau đột quỵ mất khả năng lao động.
Chi phí y tế cho đột quỵ chiếm đến 1,12% GDP toàn cầu – một con số không thể coi thường.
❝ Nghĩa là cứ mỗi 65 người, lại có 1 người từng bị đột quỵ. ❞
❝ Và hầu hết trong số đó – là người thân quanh ta: ông bà, cha mẹ, bạn bè, đồng nghiệp. ❞
🧠 2. Đột quỵ: Không còn là bệnh của riêng người già
Dù độ tuổi nguy cơ vẫn tập trung ở người trên 55, nhưng ngày càng nhiều ca đột quỵ ở người trẻ tuổi, như trường hợp bệnh nhân nữ được điều trị tại Trung tâm Đột quỵ – Bệnh viện Bạch Mai nêu trong báo cáo.
Nguyên nhân?
Áp lực công việc, thức khuya, stress, bỏ bữa
Lười vận động, hút thuốc, tăng huyết áp không kiểm soát
Bệnh lý nền không phát hiện kịp (tiểu đường, tim mạch, mỡ máu cao)
🏥 3. Hệ thống y tế: Đã cải thiện – nhưng vẫn còn “lỗ hổng”
Bộ Y tế cho biết:
Số trung tâm đột quỵ tăng từ 12 năm 2016 lên hơn 150 vào 2025
Các kỹ thuật hiện đại như tiêu sợi huyết, lấy huyết khối cơ học được phổ cập
Bệnh viện Bạch Mai trở thành Trung tâm đột quỵ chuyên sâu đầu tiên tại Việt Nam, được quốc tế công nhận
Tuy nhiên, còn rất nhiều thách thức lớn:
Nhiều người bệnh đến viện quá trễ, bỏ lỡ “thời gian vàng” (3–6 giờ đầu tiên)
Hệ thống cấp cứu trước viện còn yếu, thiếu đơn vị phản ứng nhanh chuyên biệt
Khoảng cách giữa các vùng miền khiến người dân nông thôn, miền núi khó tiếp cận dịch vụ chất lượng cao
🧩 4. Những giải pháp cần được đẩy mạnh hơn
Bộ Y tế đang triển khai Chương trình Quốc gia về Đột quỵ, với 3 mục tiêu:
Giảm tỷ lệ mắc
Giảm tỷ lệ tử vong
Giảm tỷ lệ tàn phế sau đột quỵ
Muốn vậy, cần:
Tiếp tục chuẩn hóa mạng lưới trung tâm đột quỵ, từ tuyến huyện đến trung ương
Đào tạo đồng đều về quy trình can thiệp cấp cứu, phục hồi chức năng sau đột quỵ
Giáo dục cộng đồng – giúp người dân nhận biết dấu hiệu đột quỵ và gọi cấp cứu kịp thời
Đầu tư cho công nghệ giám sát sớm, thiết bị cảnh báo tại nhà, đặc biệt cho người cao tuổi sống một mình
📌 Đánh giá tổng kết
Tình hình đột quỵ tại Việt Nam hiện nay có thể coi là đáng báo động với tỷ lệ mắc thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á. Dù hệ thống y tế đã có những cải thiện rõ rệt, với sự phát triển nhanh chóng của các trung tâm điều trị và kỹ thuật can thiệp hiện đại, nhưng thách thức lớn nhất vẫn là việc người bệnh đến bệnh viện quá muộn, vượt quá “thời gian vàng” để xử lý hiệu quả. Bên cạnh đó, hệ thống cấp cứu trước viện chưa đồng bộ, thiếu đơn vị phản ứng nhanh chuyên biệt, và sự chênh lệch giữa các vùng miền khiến việc tiếp cận điều trị kịp thời còn nhiều hạn chế.
Trong bối cảnh đó, hướng đi cần thiết hiện nay là tiếp tục mở rộng và chuẩn hóa mạng lưới trung tâm đột quỵ trên toàn quốc, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng để người dân có thể nhận biết dấu hiệu sớm và hành động kịp thời. Ngoài ra, việc ứng dụng các thiết bị công nghệ giám sát và cảnh báo sớm tại nhà – đặc biệt cho người cao tuổi hoặc sống một mình – cũng là một phần quan trọng giúp giảm tỷ lệ tử vong và tàn phế do đột quỵ trong tương lai.
🧠 Chúng ta – mỗi cá nhân – đều có vai trò trong cuộc chiến này:
Trang bị kiến thức nhận biết đột quỵ (FAST: Face – Arm – Speech – Time)
Đo huyết áp định kỳ, tầm soát nguy cơ sớm
Với người có nguy cơ cao: nên có thiết bị cảnh báo ngã và đột quỵ tại nhà
Khi phát hiện dấu hiệu: gọi cấp cứu ngay, không tự ý sơ cứu sai cách
📍 Xem thiết bị cảnh báo đột quỵ – té ngã, hỗ trợ giám sát người cao tuổi tại:
🔗 https://canhbaonga.vn
🔗 https://thietbinguoicaotuoi.vn
