Cùng với cải cách kinh tế không ngừng phát triển, ngành dịch vụ du lịch không ngừng tăng cao, ra ngoài ăn đã trở thành thói quen của dân chúng. Mỗi khi ăn, chúng ta đều nhìn thấy một thói quen của mọi người đó là dùng giấy ăn hoặc nước trà để rửa hoặc lau lại bát đũa thêm 1 lần nữa, tưởng chừng như thế đã là sạch sẽ vệ sinh và yên tâm hơn. Đối với vấn đề này, chuyên gia thuộc Cục giám sát ATVSTP đã nói, thực ra nó chỉ có tác dụng về mặt tâm lý, chứ không thể đảm bảo bát đũa sạch sẽ vệ sinh, không thể phòng tránh 100% bệnh truyền nhiễm từ miệng. Đặc biệt là đối với thói quen ăn uống của người Việt Nam không chia cơm như người phương Tây, rất nhiều người xem việc ăn cơm tập thể là một phương thức giao lưu. Vậy việc khử trùng dụng cụ ăn là phòng chống bệnh, đặc biệt là mắt xích quan trọng trong việc phòng chống bệnh truyền nhiễm viêm gan A. Tuy nhiên, hiện tại có rất nhiều nhà hàng hạng vừa và nhỏ, quán ăn tập thể, và những nhà hàng lớn, lượng bát đũa dùng luân chuyển rất lớn, thiết bị khử trùng có hạn, thời gian khử trùng chưa đạt hoặc không kịp khử trùng, tủ khử trùng thường chỉ là để trưng bày. Vì thế vấn đề vệ sinh dụng cụ ăn công cộng đã trở thành vấn đề cấp bách đáng quan tâm của dân chúng và là vấn đề nan giải đối với công tác VSATTP của các cơ quan chưc năng liên quan hiện nay.
Ý nghĩa to lớn trong việc bảo vệ sức khỏe
Ưu thế làm khử trùng dụng cụ ăn trong nội thành Hà Nội. Rất nhiều năm trở lại đây, chúng ta luôn quan tâm, tìm hiểu đến vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, dụng cụ ăn. “Dân lấy thực làm gốc, thực lấy sạch làm đầu”, vệ sinh an toàn thực phẩm cần rất nhiều yếu tố liên quan kể từ khâu vận chuyển, đóng gói, nguyên vật liệu, chất phụ gia đến chất lượng thực phẩm. Hiện nay, việc khử trùng dụng cụ ăn trong ngành thực phẩm rất đáng lo ngại, đặc biệt là những nhà hàng vừa và nhỏ, những khu hội nghị, tiệc tập trung đông người ăn, khử trùng dụng cụ chỉ là ứng phó, theo quan sát đạt chỉ tiêu chỉ ở mức 40~60%. Nhà hàng, khách sạn lớn thì thực trạng tốt hơn một chút, tuy nhiên số lượng người ăn tại những nhà hàng lớn đó chỉ chiếm 20%, 80% còn lại là thói quen ăn tại các nhà hàng vừa và nhỏ. Phương pháp khử trùng dụng cụ ăn tại các nhà hàng vừa và nhỏ như hiện nay: một là rửa xong không có khử trùng, hong khô tự nhiên, để trần không che đậy hoặc bọc gói rất dễ bị bụi bẩn, ruồi muỗi dán chuột …côn trùng gây bẩn, đặc biệt là dụng cụ ăn đã để qua đêm, hiện tượng này vẫn thường xẩy ra; hai là, khử trùng ở nhiệt độ cao nhưng tỉ lệ bát đũa khử trùng so với công suất khử trùng bị mất khả năng điều tiết nghiêm trọng, thậm chí còn không có thiết bị khử trùng, có những cái tủ khử trùng khi mở ra ruồi bay tứ phía. Vậy bát đũa sử dụng một lần có giải quyết được vấn đề này hay không? Chúng tôi cũng đã tiến hành điều tra: “ tất cả những dụng cụ ăn dùng một lần đều gây ô nhiễm cho môi trường, đều có hại cho người dân về lâu dài, và nó không thể suy giảm, ô nhiễm trắng ngày càng nghiêm trọng. Ngay cả khi nhà hàng thuê công nhân rửa bát, mua dung dịch rửa để làm sạch bát, giá thành cũng không phải là thấp, mà còn gây ô nhiễm khi một lượng lớn nước thải được thải ra khi sử dụng dung dịch rửa bát, nếu không rửa sạch, sẽ còn yếu tố độc hại lưu lại trên dụng cụ ăn và gây hại cho sức khỏe của người sử dụng”. Vì vậy, chúng tôi phân tích, dụng cụ ăn khi sử dụng công cộng được tập trung khử trùng, ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm cho người dân ngay từ khâu đầu tiên bằng con đường lây truyền qua miệng, bên cạnh đó nguồn nguyên liệu và nước tiêu hao trong quá trình rửa khử trùng chỉ mất đi 1/10 và 1/25, thông qua quy trình tuần hoàn khử trùng dụng cụ ăn mỗi năm có thể giảm thiểu 1/10.000.000 so với việc sử dụng dụng cụ ăn một lần, giảm bớt ô nhiễm trắng. Vì vây, dự án tập trung rửa sạch khử trùng dụng cụ ăn công công, không chỉ là một dự án vệ sinh mà còn là một dự án bảo vệ môi trường, là một dự án có tiềm năng phát triển. Ngoài ra, sử dụng dịch vụ rửa, khử trùng dụng cụ ăn tập trung còn tiết kiệm diện tích cho các nhà hàng, nâng cao hiệu quả của việc sử dụng diện tích kinh doanh, tiết kiệm chi phí rửa khử trùng đơn lẻ.
Áp dụng 4 phương pháp hiệu quả để phát triển ngành công nghiệp khử trùng dụng cụ ăn. Chúng tôi kiến nghị, phương pháp giải quyết hiệu quả chính là tập trung khử trùng một cách chuyên nghiệp hóa, từ đó phát huy thế mạnh về bảo vệ môi trường, giảm bớt các chi phí liên quan. Công ty TNHH Khử trùng Dụng cụ Ăn An Khan(VN) là một đơn vị tiên phong. Trước mắt muốn phát triển ngành ngề khử trùng dụng cụ ăn cần phải làm tốt làm mạnh để trở thành một ngành công nghiệp, công việc chủ yếu gồm:
Thứ 1: Cơ quan chưc năng liên quan thuộc Chính phủ cần tích cực đẩy mạnh ngành công nghiệp khử trùng dụng cụ ăn một cách tập trung, hỗ trợ, ủng hộ, giúp đỡ đối với doanh nghiệp mới, đồng thời kiểm tra giám sát chặt chẽ, đảm bảo dụng cụ ăn đã khử trùng đạt tiêu chuẩn. Hà Nội là thủ đô của cả nước, là một thành phố hiện đại, chú trọng thói quen vệ sinh thực phẩm là vô cùng quan trọng trong xã hội văn minh của nhà nước pháp chế xã hội chủ nghĩa. Thời đại hiện nay không phải là thời đại cần ăn no nữa mà chúng ta đang chú trọng đến vấn đề ăn thế nào để vệ sinh và dinh dưỡng. Nhà nước cần có sự ủng hộ mạnh mẽ đối với ngành công nghiệp khử trùng dụng cụ ăn, đẩy mạnh việc thay thế phương thức phân tán truyền thống bằng phương thức tậ trung, công nghiệp và hiện đại. Thứ 2: Khuyến khích ngành công nghiệp thực phẩm tự nó chuyển hóa, đào thải phương thức nhỏ lẻ truyền thống, dùng tầm nhìn quản lý mang tính xã hội hóa để tiếp nhận phương thức khử trùng dụng cụ ăn công nghệ mới. Ngành công nghiệp thực phẩm nếu bản thân nó không thể áp dụng phương thức hiệu quả để giải quyết vấn đề khử trùng dụng cụ ăn, thì các cơ quan ban ngành nhà nước nên có những biện pháp xử phạt theo quy định của pháp luật, và thông qua truyền thông để gây tiếng vang. Thứ 3: Đơn vị khử trùng dụng cụ ăn cần phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao chất lượng kỹ thuật. Một là, lựa chọn địa điểm xây dựng xưởng, lưu trình công nghệ phải được sự đồng ý của cơ quan quản lý vệ sinh, phù hợp tiêu chuẩn quy định của nhà nước; Hai là đẩy mạnh việc đào tạo nhân viên thao tác nâng cao ý thức vệ sinh, nhận thức về khử trùng, đồng thời kiểm tra sức khỏe định kỳ cho cán bộ công nhân viên thao tác; Ba là đơn vị không ngừng hoàn thiện quy trình quản lý, xây dựng triệt để từ lưu trình sản xuất khoa học, cơ chế quản lý chuyên nghiệp đến biện pháp và chế độ kiểm tra kiểm nghiệm sản phẩm, bao gồm xây dựng phòng hóa nghiệm tại cơ sở,…; Bốn là, đơn vị cần xây dựng mở rộng thị trường, nhanh chóng xây dựng hệ thống thị trường của doanh nghiệp, đảm bảo cung cấp kịp thời cho các khách hàng sử dụng dịch vụ của công ty. Khiến cho khách hàng sử dụng dịch vụ một cách thoải mái nhất. Thứ 4: Thúc đẩy hoạt động tuyên truyền quảng bá, nâng cao nhận thức của người dân về dụng cụ ăn đã được khử trùng. Người dân thực sự quan tâm đến vấn đề dụng cụ ăn có thực sự được khử trùng một cách nghiêm ngặt và đảm bảo cho sức khỏe hay không. Chỉ cần sử dụng thuận tiện, vệ sinh thì người dân sẽ chấp nhận và hình thành một thói quen tiêu dùng mới.
Để người tiêu dùng tự nguyện lựa chọn sử dụng dụng cụ ăn đã khử trùng.
Đối với giá thành của bát đũa được khử trùng hàng loạt, chúng tôi đã có phép tính toán hợp lý như sau: Căng tin, trường học, quán cơm văn phòng đến những quán ăn lớn, thống nhất đồng bộ bát, thìa, đĩa, đũa,…đã khử trùng sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh đến tận khâu giao hàng, giá khoảng 1.800vnd/bộ, tương đương giá của một đôi đũa dùng một lần, một hộp cơm hộp dùng một lần, người dân vừa được sử dụng bát đũa một cách yên tâm giá thành thì vẫn giữ nguyên; Hơn nữa, người dân khi sử dụng dụng cụ ăn tại các nhà hàng bao gồm bát, cốc rượu, cốc trà, đĩa, đĩa gia vị, thìa, đũa,…đã khử trùng sạch, đóng gói bằng màng bọc thực phẩm, mỗi khách hàng một bộ riêng, tự mình bóc gỡ màng bọc đóng gói khi sử dụng, vừa rất mỹ quan và rất vệ sinh, thuận tiện, giá 4.000 vnd/bộ; Quán bia thông thường sử dụng một bộ gồm: đĩa, bát,thìa,đũa, đã khử trùng đóng gói giá 1.800vnd/bộ. Chủ các nhà hàng không cần mất chi phí mua dụng cụ ăn, tiết kiệm chi phí nhân công,điện, nước, và quan trọng là không phải lo lắng đến những vấn đề vệ sinh do đồ dùng ăn gây ra, thêm vào đó việc khử trùng dụng cụ ăn tập trung, chủ nhà hàng tự nguyện thuê dùng, khách có quyền lựa chọn, có thể sử dụng dụng cụ ăn đã khử trùng hoặc sử dụng dụng cụ ăn miễn phí của các nhà hàng đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn. Chúng tôi lạc quan rằng, thành phố Hà Nội chỉ hai năm sau, thông qua việc tuyên truyền, làm theo phương thức khử trùng mới, khiến cho nó lớn mạnh hơn, tốt hơn thì ngành khử trùng dụng cụ ăn này sẽ trở thành một ngành công nghiệp mới. Đến lúc đó, người tiêu dùng chỉ lựa chọn dụng cụ ăn đã qua khử trùng. Triển vọng của ngành khử trùng dụng cụ ăn là rất lớn, dần dần sẽ được chấp nhận và phát triển rộng khắp đất nước Việt Nam, sẽ là điểm sáng trong lưu trình tuần hoàn phát triển kinh tế của đất nước.
