18/09/2025
⭐️ "Tam tam" là một loại cồng chiêng lớn, có bề mặt phẳng, được sử dụng trong dàn nhạc giao hưởng phương Tây. Nó còn được gọi là "Chau gong" hoặc cồng chiêng
Sự khác biệt chính giữa "tam tam" và các loại "gong" khác là:
⭐️ Tam tam thường có bề mặt phẳng, không có núm (núm là phần lồi ở giữa cồng chiêng). Đặc điểm nhận dạng rõ nhất của Chau gong là phần viền ngoài được gấp lại, tạo thành một gờ dày hơn so với phần còn lại của cồng. Chau gong thường được đánh bằng một dùi mềm lớn. Kỹ thuật đánh có thể thay đổi để tạo ra nhiều hiệu ứng âm thanh khác nhau, từ tiếng va chạm mạnh mẽ, bí ẩn cho đến tiếng ngân dài, trang nghiêm.
⭐️ Gong hay Burma gong (hay cồng chiêng núm) thường có núm ở trung tâm, và khi đánh vào núm sẽ tạo ra một nốt nhạc có cao độ xác định. Âm thanh của Burma gong là một nốt trầm, sâu và ngân vang. Nó không có nhiều nốt hòa âm phức tạp như "win gong" mà tạo ra một âm thanh rõ ràng, có cao độ xác định. Do âm thanh đặc trưng và khả năng tạo ra một nốt nhạc rõ ràng.
⭐️ Win gong" hay "Feng gong" (cồng gió) là một loại cồng chiêng có bề mặt phẳng, tương tự như "tam tam". Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt của loại này so với hai loại kia, chủ yếu liên quan đến âm thanh và cách chế tác: Đặc điểm: "Win gong" thường nhẹ hơn và mỏng hơn "tam tam". Viền phẳng không gấp vào bề mặt sau. Bề mặt trước của nó có thể có những đường vân tròn đồng tâm. "Win gong" được đánh bằng dùi mềm, tạo ra âm thanh sáng, lấp lánh và có nhiều nốt hòa âm. Âm thanh của nó thường không có cao độ xác định. Âm thanh: "Win gong" có âm thanh rất phức tạp và "hỗn loạn" ở thời điểm đầu, sau đó lan tỏa và tạo ra một hiệu ứng âm vang giống như tiếng gió (do đó có tên là "cồng gió").
1. Gong trong Trị Liệu và Thiền Định
Đây là lĩnh vực mà gong được sử dụng rộng rãi và phát triển mạnh mẽ nhất ở phương Tây trong những năm gần đây.
Tắm Gong (Gong Bath): Đây là một hình thức trị liệu bằng âm thanh cực kỳ phổ biến. Người tham gia sẽ nằm thoải mái trong một không gian yên tĩnh và "tắm" mình trong những lớp sóng âm thanh và độ rung do gong tạo ra. Nlhững tần số rung động này đưa chúng ta vào:
Thư giãn sâu: Đưa não bộ vào trạng thái sóng alpha hoặc theta, tương tự như khi thiền sâu, giúp giảm căng thẳng, lo âu.
Giải tỏa tắc nghẽn năng lượng: Các sóng âm tác động sâu vào cơ thể ở cấp độ tế bào, giúp giải phóng những tắc nghẽn về cảm xúc và thể chất.
Cải thiện sức khỏe: Hỗ trợ giảm đau, cải thiện giấc ngủ và tăng cường hệ miễn dịch.
Thiền Gong (Gong Meditation): Tương tự như "tắm gong", nhưng thường tập trung hơn vào việc sử dụng âm thanh của gong như một công cụ để dẫn dắt tâm trí vào trạng thái thiền định, giúp người tham gia tĩnh tâm và kết nối với nội tâm của mình.
2. Gong trong Âm Nhạc và Biểu Diễn
Gong đã được đưa vào dàn nhạc giao hưởng phương Tây từ thế kỷ 18-19.
Trong Dàn Nhạc Giao Hưởng: Gong (thường được gọi là Tam-tam) được sử dụng như một nhạc cụ bộ gõ để tạo ra những hiệu ứng âm thanh kịch tính, mạnh mẽ, thường xuất hiện ở những đoạn cao trào của bản nhạc để tạo điểm nhấn. Âm thanh của nó có thể mang cảm giác bí ẩn, trang trọng hoặc báo hiệu một sự kiện trọng đại.
Trong Âm Nhạc Hiện Đại: Gong cũng được sử dụng trong các thể loại nhạc đương đại, nhạc thử nghiệm (experimental music) và nhạc ambient để tạo ra những lớp âm thanh độc đáo, có kết cấu và chiều sâu.
3. Công Cụ Báo Hiệu
Đây là một cách sử dụng mang tính thực tiễn hơn và đã có từ lâu trong lịch sử phương Tây.
Gong Báo Hiệu Bữa Ăn (Dinner Gong): Trong các gia đình quý tộc hoặc các khách sạn lớn thời Victoria và Edward, người ta thường dùng một chiếc gong để đánh lên, báo hiệu cho mọi người biết bữa ăn đã sẵn sàng.
Trong Quyền Anh (Boxing): Tiếng gong là âm thanh không thể thiếu để báo hiệu bắt đầu và kết thúc mỗi hiệp đấu.
Tín Hiệu Giao Thông: Gong cũng được dùng làm chuông cảnh báo ở các điểm giao cắt đường sắt hoặc trên các phương tiện công cộng như tàu điện (tram).
Trên Tàu Thủy: Theo quy định hàng hải quốc tế, những con tàu lớn phải trang bị gong cùng với chuông và còi để phát tín hiệu khi cần thiết, ví dụ như khi neo đậu trong sương mù.
4. Biểu Tượng Văn Hóa và Trang Trí
Do có nguồn gốc từ phương Đông, gong thường được xem là một vật phẩm mang nét huyền bí, tâm linh và có tính thẩm mỹ cao. Nhiều người phương Tây sử dụng gong như một vật trang trí trong nhà, trong các studio yoga hoặc không gian thiền định để tạo cảm giác bình yên và mang hơi hướng Á Đông.
Tóm lại, ở văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, gong là tiếng nói của cộng đồng, của thần linh và lễ hội, thì ở phương Tây, gong lại được khám phá sâu hơn ở khía cạnh tác động của tần số và sóng âm lên cá nhân. Nó trở thành một công cụ mạnh mẽ cho việc trị liệu tinh thần, thư giãn, thiền định và sáng tạo âm nhạc, cho thấy sự linh hoạt và sức hấp dẫn toàn cầu của loại nhạc cụ đặc biệt này.
(Trích dẫn từ nhiều nguồn)
Khôi Nguyên
