03/11/2025
ĐAU DÂY THẦN KINH TỌA
I. NGUYÊN NHÂN
Đau dây thần kinh tọa thường gặp ở nam giới hơn nữ giới và thường ở lứa tuổi 30 tới 50 tuổi. Đau dây thần kinh tọa do tổn thương rễ chiếm 90 - 95%, còn lại là do tổn thương dây và đám rối.
Có 2 nhóm nguyên nhân chính:
1. Nhóm nguyên nhân toàn thân (nhóm này thường ít gặp): Viêm dây thần kinh tọa do nhiều bệnh khác nhau như Giang mai giai đoạn III, lậu, cúm, thấp tim, thương hàn, sốt rét,…
2. Nhóm nguyên nhân tại chỗ:
+ Thoát vị đĩa đệm
+ Thoái hóa cột sống thắt lưng
+ Trượt đốt sống
+ Viêm cột sống dính khớp.
+ Chấn thương: Chấn thương trực tiếp vào dây thần kinh tọa, Gãy xương cột sống thắt lưng, gãy xương chậu, tiêm trực tiếp vào dây thần kinh tọa hoặc do tiêm thuốc dạng dầu ở mông lan tới dây thần kinh tọa, phẫu thuật áp xe mông.
+ Các khối u: U màng tủy, u đốt sống, u thần kinh. Các u di căn từ các ung thư biểu mô (tuyến tiền liệt, vú, phổi, thận, đường tiêu hóa), bệnh đa u tủy xương, u lympho (Hodgkin và không Hodgkin)
+ Nhiễm trùng cột sống
+ Các nguyên nhân khác: Hẹp ống sống thắt lưng, phì đại diện khớp (facet joint hypertrophy), viêm màng nhện dầy dính vùng thắt lưng cùng, bệnh Paget,…
II. TRIỆU CHỨNG
Khởi đầu đau dây thần kinh tọa khác nhau tùy nguyên nhân khác nhau. Đau xảy ra sau gắng sức thường gặp trong thoát vị đĩa đệm. Đôi khi lúc đầu đau lưng trước, sau đó mới đau theo đường đi của dây thần kinh tọa. Tùy nhiều nguyên nhân khác nhau, Nhưng nhìn chung có những đặc điểm sau:
Xuất phát từ thắt lưng và lan xuống dưới chân là hay gặp nhất, có khi chỉ xuống tới mông, tới đùi hay lan xuống bàn chân
Nếu tổn thương L5 thì lan từ thắt lưng xuống mông rồi mặt ngoài đùi, mặt trước ngoài cẳng chân, trước mắt cá ngoài, mu bàn chân rồi đến ngón chân cái.
Nếu tổn thương S1 Đau từ thắt lưng lan xuống mông, mặt sau đùi, mặt sau cẳng chân, gót, bờ ngoài lòng bàn chân đến ngón út
Đau thường liên tục, đôi khi có cơn bộc phát, nhưng cũng có thể giảm hay biến mất khi nằm… Cường độ đau rất thay đổi từ âm ỉ cho tới đau dữ dội không chịu được. Có khi đau tăng lên khi ho, hắt hơi, thậm chí khi rặn đại tiểu tiện. Đôi khi có dị cảm thay vì đau.
III. ĐIỀU TRỊ ĐAU THẦN KINH TỌA KẾT HỢP ĐÔNG - TÂY Y
Bệnh danh của Y học cổ truyền gọi là yêu cước thống, tọa cốt phong thuộc phạm trù
chứng tý. Nguyên nhân dẫn đến đau dây thần kinh tọa thường là do:
• Do chính khí của cơ thể bị giảm sút, tà khí lục dâm xâm phạm vào kinh lạc
• Sang chấn gây ứ huyết ở kinh lạc
Bệnh lâu ngày làm ảnh hưởng đến các tạng Tỳ, Can, Thận làm teo cơ
Tùy theo nguyên nhân mà trên lâm sàng phân làm các thể phong hàn, phong hàn thấp, phong nhiệt, huyết ứ. Mỗi thể khác nhau sẽ có phương pháp điều trị khác nhau
1. Thể phong hàn ( Đau thần kinh tọa do lạnh)
Pháp điều trị: Khu phong - tán hàn - hành khí - hoạt huyết.
Châm cứu: Có thể dùng điện châm, ôn châm, cứu các huyệt Đại trường du, Thận du, Hoàn khiêu, Ủy trung (có tác dụng sơ thông khí huyết của kinh Bàng quang và Đởm.)
Có thể thủy châm vào các huyệt trên
Nhĩ châm vùng dây thần kinh tọa.
2. Thể phong hàn thấp (Đau thần kinh tọa do thoái hóa cột sống gây chèn ép)
Pháp điều trị: Khu phong - tán hàn - trừ thấp - hành khí - hoạt huyết - bổ can thận.
Châm cứu: Có thể cứu, ôn châm hoặc ôn điện châm các huyệt như trên + các huyệt Tỳ du, Vị du, Can du, Túc tam lý, Huyết hải, Cách du.
Phối hợp thủy châm, nhĩ châm.
Chườm nóng: Lấy lá Ngãi cứu, lá cúc tần sao muối (sao đến lúc muối nổ lách tách),
gần được cho rượu vào. Bỏ tất cả vào miếng vải chườm lên chân.
3. Thể phong thấp nhiệt (Đau thần kinh tọa do viêm nhiễm, viêm cứng cột sống)
Pháp điều trị: Khu phong - thanh nhiệt - trừ thấp- hành khí- hoạt huyết.
Châm cứu: điện châm các huyệt như trên ngày 1 lần. Có thể phối hợp nhĩ châm, thủy châm.
4. Thể huyết ứ (Đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm, sang chấn)
Pháp điều trị: Phá ứ - hành khí- hoạt huyết.
Châm cứu: Điện châm các huyệt như trên và A thị huyệt. Trường hợp đau dữ dội có thể điện châm 2 lần/ ngày.
LƯU Ý: Nếu cột sống đã tổn thương thì không xoa bóp. Nếu xoa bóp phải làm nhẹ nhàng, không được làm mạnh
Tại Trung tâm vật lý trị liệu - PKĐK Bắc Mỹ, bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện điều trị đau dây thần kinh tọa bằng y học cổ truyền (châm cứu) kết hợp với vật lý trị liệu như: tác động cơ học bằng cách kéo dãn cột sống, nắn cột sống, thể dục trị liệu, hồng, ngoại, sóng ngắn, đắp sáp nến,...để nâng cao tác dụng điều trị. Hướng dẫn dự phòng tái phát, luyện tập, sinh hoạt hàng ngày để duy trì hiệu quả điều trị lâu dài
—---------------
Mọi chi tiết xin liên hệ:
Trung tâm vật lý trị liệu Thủ Đức - PKĐK Bắc Mỹ
139 Nguyễn Văn Tăng - phường Long Bình (Long Thạnh Mỹ cũ) - Thành phố Hồ Chí Minh
Thời gian hoạt động:
• Thứ 2 đến thứ 6: Sáng từ 7h00 - 11h30, chiều từ 13h30 - 20h00
• Thứ 7: Sáng từ 7h00 - 11h30, chiều thừ 13h30 - 17h00
• Chủ nhật: Nghỉ
Hotline: 0857707178
