Can Thiệp Ngôn Ngữ Trị Liệu_Dành Cho Trẻ Rối Loạn Âm Lời Nói

08/07/2024

Cần làm gì khi trẻ tự kỷ nhút nhát, sợ mọi thứ, thích ở một mình?

Câu hỏi đặt ra nguyên nhân nào làm cho trẻ mang chứng tự kỷ lại sợ hãi với nhiều thứ, nhút nhát và chỉ thích ở một mình như vậy? Tôi sẽ đưa ra lý do để các bạn hiểu rõ vấn đề này:

+ Rối loạn giác quan là tình trạng hay gặp trong bệnh tự kỷ. Cụ thể
ở đây là rối loạn giác quan cảm thụ bản thể, giác quan nội cảm vì thế khi các con của chúng ta gần người khác thì con sẽ không cảm thấy an toàn. Vì vậy
con có xu hướng chỉ ngồi, thích chơi một mình thôi.

+ Khó khăn cốt lõi của những
bé tự kỉ là con gặp khó khăn về giao tiếp và tương tác xã hội vì thế con không có các kỹ năng giao tiếp và thậm chí có nhiều bé
rất kém trong việc giao tiếp cùng các kỹ năng tương tác với người khác. Dần dần
con sẽ càng thu mình vào chiếc vỏ tự kỷ của mình.
Sau đây là một số giải pháp nhằm khắc phục tình trạng trên:

+ Chúng ta cần bắt đầu từ việc
làm bạn với con. Hãy trở thành người bạn để cho con tin tưởng, để con cảm thấy
an toàn trong thế giới này. Đơn giản mình sẽ hòa mình vào thế giới của con. Chúng
ta thể hiện tất cả những gì con mình đang thể hiện cho chúng ta nhìn thấy. Mỗi
ngày con mình chơi cái gì, con mình nói cái gì thì đó là con đường để cho chúng
ta có thể đi vào thế giới của con.

+ Bước tiếp theo là các
ba mẹ hãy làm bạn với bạn của con. Con có chơi với những bé hàng xóm thì chúng
ta hãy chơi cả với những bé đó. Mình dắt con ra và chơi cùng những đứa bé đó và
tốt nhất chơi trước mặt con, hãy làm gương cho con. Rồi ở lớp thì chúng ta hãy
đến, làm quen với tất cả những đứa bé ở trong lớp của con. Lâu lâu chúng ta có
thể mua một ít phần quà, ít bánh, đồ chơi dùng học tập để chúng ta
trao quà cho những bạn ở trên lớp của con. Mỗi lần chúng ta đón con, chúng ta
đưa con đi học thì chúng ta hãy trò chuyện với những đứa bé đó. Việc kết giao
tương tác mối quan hệ với người khác là một điều rất tuyệt vời và hạnh phúc. Chúng
ta cần tạo cho con cảm giác an toàn với những các mối quan hệ để con chấp nhận
kết giao tương tác với mọi người.

+ Chúng ta nên chủ động trong các mối quan hệ. Chẳng hạn như khi mình đi ra ngoài đường
gặp bác bảo vệ, cô lao công, cô giáo, những người lớn, mình phải chủ động chào
hỏi. Lúc nào chúng ta cũng phải tươi cười, vui vẻ trước mặt con. Chúng ta sẽ
làm gương để con noi theo.

+ Chúng ta hãy chơi với con những
trò chơi mà con thích. Cho con nghịch đất, nghịch cát, giấy,
bóng, ... miễn làm sao con mình thích chơi trò đó. Tại sao phải làm thế? Để cho con không còn tính nhút nhát, sợ nhiều thứ nữa.
Để cho con được thể hiện năng lực của mình thông qua các trò chơi mà con thích.
Con mình tự tin hơn thì chắc chắn con sẽ chấp chấp nhận việc kết nối và
tương tác với người khác.

+ Mình cần gia tăng sự trải nghiệm của
con lên. Mình cho con đi về quê, sở thú, công viên, du lịch, tắm biển,... trải nghiệm càng nhiều càng tốt để cho
con có thể tự tin, dễ hòa nhập hơn vào cuộc sống.

Ba mẹ hãy bao dung với con,
yêu thương và thấu hiểu con của mình. Con có mắc chứng tự kỷ hay tăng động cũng chỉ là con đang gặp một chút khó
khăn thôi nên mình hãy tin tuyệt đối rằng con sẽ trở nên tuyệt vời.

21/08/2023

07/08/2023

TRẺ CHẬM NÓI KHI NÀO CẦN CAN THIỆP.

Trẻ chậm nói có thể do nhiều nguyên nhân gây nên như có vấn đề ở cơ quan phát âm hay do sự tác động của các yếu tố tâm lý, giáo dục gây rối loạn ngôn ngữ ở trẻ. Phát hiện và can thiệp sớm giúp trẻ có cơ hội phát triển bình thường như bao em bé khác.

02/08/2023

CÁCH NHẬN BIẾT VÀ SỬ TRÍ VỚI TRẺ TĂNG ĐỘNG

Hội chứng tăng động giảm chú ý là một rối loạn có tính chất tâm lý thường gặp. Ngày nay tỷ lệ trẻ bị tăng động khá cao.
Trẻ tăng động bị rối loạn tâm thần phức tạp, có thể ảnh hưởng đến sự thành công của trẻ ở trường và các mối quan hệ cộng đồng.

DẤU HIỆU NHẬN BIẾT TRẺ BỊ TĂNG ĐỘNG

– Tăng vận động: Trẻ mắc tăng động giảm chú ý thường không thể ngồi im, múa tay múa chân, chạy nhảy liên tục, đang làm việc này chuyển ngay sang việc khác. Trẻ sẽ cố gắng đứng lên và chạy xung quanh, hoặc khi buộc phải ngồi xuống, chúng thường liên tục ngọ nguậy hoặc vặn vẹo trong ghế.
– Giảm chú ý: Bé khó tập trung trong học tập, làm việc, sinh hoạt, kể cả lúc vui chơi. Bé dễ bị phân tâm bởi các kích thích xung quanh, không để ý nghe người khác nói chuyện, khó tập trung làm bài tập, hay để quên và làm thất lạc đồ đạc.
– Xáo trộn tình cảm: Trẻ tăng động giảm chú ý có thể khó mà kiềm chế được cảm xúc – cả tốt và xấu. Trẻ có thể bùng phát các cơn thịnh nộ hoặc giận dữ ở những thời điểm không phù hợp.
– Không hoàn thành nhiệm vụ: Trẻ bị tăng động giảm chú ý có thể thích thú với rất nhiều thứ, nhưng không theo những thứ đó đến tận cùng. Thường thì trẻ sẽ bắt đầu một dự án, hay một công việc, hoặc bài tập về nhà, nhưng bỏ dở giữa chừng và quay sang thứ khác thu hút sự chú ý của chúng.
– Mơ màng: Trẻ mắc tăng động giảm chú ý thường được mô tả điển hình là hay huyên náo, ồn ào, nhưng có những trường hợp không phải thế. Một dạng khác của chứng này thì yên tĩnh hơn và ít liên quan đến bạn bè. Trẻ có thể nhìn lơ đãng ra ngoài trời, như đang mơ màng, và bỏ qua những điều đang diễn ra quanh mình.
Những rối loạn hành vi khác đi kèm theo là: rối loạn giấc ngủ (thường là trẻ rất khó đi vào giấc ngủ), rối loạn lo âu… Các rối loạn này có thể nhiều hay ít tùy thuộc vào từng trẻ và môi trường xung quanh tác động đến trẻ.
Điều quan trọng cần nhớ là trẻ bị tăng động giảm chú ý không hề kém thông minh so với các bạn khác. Vấn đề là, chúng gặp khó khăn để lắng nghe các lời hướng dẫn rằng cần lập kế hoạch hay thực hiện một kế hoạch, dẫn tới những lỗi do lơ đễnh.
Ngoài ra, một dấu hiệu thường gặp của trẻ bị tăng động là không có khả năng nhận biết được nhu cầu và mong muốn của người khác. Trẻ có thể cắt ngang lời người khác khi họ đang nói chuyện và rất khó khăn khi chờ đến lượt, chẳng hạn như trong hoạt động trong lớp và khi chơi đùa với các bạn.
Cần làm gì khi trẻ bị tăng động?
Trẻ bị tăng động cần được quan tâm đúng mức và can thiệp sớm. Trên 30% số trẻ này khi đến tuổi trưởng thành vẫn gặp nhiều khó khăn về nghề nghiệp, giảm hiệu quả lao động, dễ bị kích thích và gây hấn với người xung quanh, tính tình ngang bướng, cục cằn, lập dị…
Chơi trị liệu phù hợp: giúp trẻ giải tỏa căng thẳng, luyện tính kiên trì, học cách tổ chức và ứng xử với bạn trong khi chơi… Không nên chơi những trò chơi dễ kích thích tinh thần hay ngoài tầm kiểm soát của trẻ.
Xoa bóp (massage): Trẻ được điều trị bằng phương pháp massage thư giãn sẽ trầm tĩnh hơn, ngủ ngon hơn, tránh được những cơn ác mộng khi ngủ, cải thiện được hành vi, biết lắng nghe, vâng lời cha mẹ hơn.
Nên phòng tránh không cho trẻ bị chấn thương vào đầu hay bị nhiễm khuẩn thần kinh trung ương, đặc biệt không cho trẻ tiếp xúc với kim loại nặng (chì).
Mặt khác, người mẹ khi mang thai cần có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, tránh tiếp xúc với những chất độc trong môi trường. Duy trì trạng thái tâm lý tốt khi mang thai, tránh căng thẳng không đáng có.
Việc phát hiện, điều trị và can thiệp sớm rối loạn tăng động ở trẻ là rất cần thiết, cần áp dụng liệu pháp tâm lý kết hợp với cả giáo dục một cách phù hợp nhất khi trẻ bị tăng động:
Tập vận động: nhằm giúp trẻ lập kế hoạch vận động phù hợp, làm chủ vận động và trương lực cơ, một số bài tập tăng sự tập trung chú ý…
Liệu pháp hành vi nhận thức: giải thích cho trẻ hiểu việc cần làm, chia nhỏ nhiệm vụ thành các bước và hướng dẫn trẻ cách làm, khen thưởng khi trẻ tiến bộ để củng cố hành vi tốt; huấn luyện nếp sống và các kỹ năng xã hội.

02/08/2023

BIỂU HIỆN KHÁC NHAU ĐỂ PHÂN BIỆT GIỮA TRẺ TĂNG ĐỘNG VÀ HIẾU ĐỘNG ĐƠN THUẦN .

Trong cả hai trường hợp, trẻ đều nghịch ngợm, chạy nhảy, nói chuyện liên tục, tuy nhiên một số đặc điểm sau sẽ giúp cha mẹ có thể phân định rõ đâu là bệnh lý để can thiệp sớm cho con:
• TRẺ HIẾU ĐỘNG THÔNG THƯỜNG: Có sự phát triển tốt về cả thể chất, tinh thần và trí tuệ. Trẻ vẫn tập trung và thích nghi tốt với môi trường, nghe lời, tuân thủ kỷ luật và kiểm soát được các hành vi của mình. Những trẻ hiếu động thường chỉ tỏ ra nghịch ngợm ở những môi trường quen thuộc, ví dụ như trẻ có thể quậy ở nhà nhưng sẽ trở nên ngoan ngoãn khi đến trường.
• TRẺ TĂNG ĐỘNG: Luôn hành động một cách thái quá, không tuân thủ kỷ luật chỉ làm theo ý mình mà không hề quan tâm đến những sự việc diễn ra bên ngoài, khả năng thích nghi và tập trung kém, không kiểm soát được hành vi và cảm xúc kèm theo đó là chậm phát triển về ngôn ngữ và trí tuệ. Các biểu hiện thể hiện rõ ở nhiều môi trường khác nhau, dù là nơi nào trẻ cũng không biết lạ

17/07/2023

GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ BÌNH THƯỜNG CỦA TRẺ ĐƯỢC BIỂU HIỆN NHƯ SAU:

Từ 3 – 6 tháng: Trẻ bắt đầu chăm chú nhìn vào người nói chuyện, quay đầu về phía có tiếng động phát ra. Phân biệt được các tiếng động khác nhau phát ra từ các vị trí khác nhau. Nói được nguyên âm ‘a’, từ ‘ba’, ‘bà’.

Từ 6 – 9 tháng: Nói được 2 âm khác nhau như ‘ma ma’, ‘da da’.

Từ 9 – 12 tháng: Trẻ phát âm ‘ê’ ‘a’ kéo dài thành một chuỗi âm thanh như người lớn nhưng không rõ từ. Khoảng 11 tháng hay một tuổi có trẻ nói được khoảng hai ba từ đơn khá rõ, như: bố, bà, măm…

Từ 12 – 15 tháng: Trẻ có thể phát âm như tiết tấu âm nhạc để giữ cho câu chuyện tiếp tục.

Từ 15 – 18 tháng: Sử dụng được 4 từ, thường là tên con vật kết hợp với cử chỉ, đưa tay vẫy, chỉ. Khi được 18 tháng tuổi, trẻ bắt đầu nói và tự nối ghép được hai từ với nhau.

Ở giai đoạn này trẻ nói bắt đầu hình thành các trật tự câu. Trẻ biết chỉ được ít nhất là sáu bộ phận trên cơ thể, chỉ được một hai hình ảnh quen thuộc khi cho trẻ nhìn tranh như: hình bố, hình con cá, hình con chó…

Từ 18 tháng đến 2 tuổi: Trẻ biết khoảng 25 từ, gọi tên người, chào hỏi, từ chối.

Từ 2 – 3 tuổi: Nói rất nhiều, biết từ 50 đến 200 từ, tự nói chuyện khi chơi. Đến 3 tuổi trẻ tạo ra một cụm từ có đầy đủ thành phần chủ vị. Trẻ biết sử dụng các câu đơn giản, đặt câu hỏi đơn giản.

Trẻ trả lời được các câu hỏi như: cái gì, ở đâu? Có/không. Sau giai đoạn này trẻ sẽ nói được và sẽ tạo đà cho trẻ phát triển rất nhiều các câu phức tạp, hình thành được các câu chuyện dài với nội dung khá logic.

Từ 3 – 4 tuổi: Trẻ nói được các câu phức tạp, bắt đầu sử dụng các ngôn ngữ ấy một cách khá tốt. Tự kiểm soát được cường độ giọng nói, xây dựng ngữ điệu như người lớn, thường hỏi cái gì, ở đâu, tại sao,…

Không phải tất cả trẻ em đều giống nhau, song vẫn có mẫu số tương đối cho sự phát triển ngôn ngữ ở từng độ tuổi

17/07/2023

NGUYÊN NHÂN KHIẾN TRẺ CHẬM NÓI.
Nguyên nhân làm trẻ chậm nói được xếp thành 2 nhóm chính là nguyên nhân thực thể và nguyên nhân tâm lý.

Nguyên nhân thực thể là do trẻ có những vấn đề về cơ quan phát âm (tai, mũi, họng), cơ quan chỉ huy (não bị dị tật bẩm sinh, bại não, những di chứng sau xuất huyết não, viêm màng não…) khiến trẻ chậm nói.

Nguyên nhân tâm lý là do gia đình hoặc quá cưng chiều, hay bỏ bê trẻ, hoặc đã xảy ra một biến cố nào đó làm ảnh hưởng đến tâm lý trẻ và khiến trẻ chậm nói.

TRẺ CHẬM NÓI KHI NÀO CẦN CAN THIỆP.

Trước tiên, cha mẹ, người thân cần chú ý chăm sóc, quan tâm phát triển kỹ năng ngôn ngữ ở trẻ phù hợp với độ tuổi và cần can thiệp sớm khi thấy trẻ có dấu hiệu bất thường về phát triển ngôn ngữ.

Các biểu hiện bất thường về phát triển ngôn ngữ ở trẻ:

Không đáp ứng với giọng nói hay những âm thanh to khi bé 6 – 8 tuần tuổi
Không cười với giọng nói của cha mẹ lúc 2 tháng
Không quan tâm đến người và vật xung quanh lúc 3 tháng
Không quay đầu theo hướng âm thanh lúc 4 tháng
Không cười tự phát lúc 6 tháng
Không bập bẹ lúc 8 tháng
Không nói được từ đơn lúc bé 2 tuổi
Không nói được một câu đơn giản khi bé 3 tuổi…
Nếu thấy trẻ có một trong những biểu hiện trên, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để bác sĩ kiểm tra. Tuỳ theo mức độ chậm nói và độ tuổi của trẻ, các bác sĩ sẽ có những hình thức can thiệp khác nhau như tư vấn, hướng dẫn cha mẹ huấn luyện ngôn ngữ cho trẻ tại nhà hoặc cần kết hợp chuyên gia ngôn ngữ, tâm lý và bác sĩ để can thiệp thúc đẩy ngôn ngữ ở trẻ chậm nói.

Đối với trẻ chậm nói do nguyên nhân thực thể, đa phần là do trẻ có vấn đề về thính lực. Các bác sĩ phải điều trị về thính lực cho trẻ. Trường hợp trẻ bị điếc nhẹ và điếc trung bình thì việc điều trị trước 5 tuổi rất có hiệu quả.

Trong những trường hợp điếc do viêm tai, thủng màng nhĩ, trẻ sẽ được điều trị bằng phẫu thuật, vá màng nhĩ để nâng sức nghe. Với những trường hợp không nghe lại được thì phải can thiệp bằng cách đeo máy nghe.