06/02/2025
VAI TRÒ CỦA CÁC BÀI TẬP ỔN ĐỊNH TRONG TRỊ LIỆU ĐAU LƯNG DƯỚI
Trước đây, các nhà trị liệu bằng phương pháp thủ công (manual therapist) thường tập trung vào việc xác định tình trạng co thắt (stiffness)/giảm vận động ở cơ và cân mạc cơ (fascia) hoặc sự thiếu linh hoạt ở các khớp. Do đó, phương pháp tiếp cận điều trị chủ yếu nhấn mạnh vào việc thư giãn và kéo dài cơ (massage & stretching), làm mềm và kéo dài cân mạc (fascia), cũng như giải phóng mô khớp.
Cách tiếp cận này có thể đủ hiệu quả nếu giải phẫu bệnh lý và sinh lý học của con người chỉ tồn tại trong trạng thái co rút hoặc nếu mọi tình trạng lâm sàng chỉ xuất phát từ tăng trương lực cơ (hypertonicity) và giảm vận động. Tuy nhiên, các nghiên cứu ngày nay, về cột sống thắt lưng đã chỉ ra rằng điều này không hoàn toàn đúng. Thay vào đó, nhiều tình trạng bệnh lý có liên quan đến các vấn đề kiểm soát vận động (motor control), bao gồm cả sức mạnh cơ bắp và cảm nhận bản thể (prioproception).
Hầu hết các cơn đau lưng dưới không đặc hiệu (non-specific lower back pain) được chỉ ra là do nhóm cơ vùng thắt lưng, nhưng cách giải thích này là chưa đầy đủ.
Một chương trình tập luyện phục hồi hay trị liệu đối với cột sống thắt lưng và thực tế là toàn bộ cơ thể, nghiên cứu đã chỉ ra rằng sức mạnh cơ bắp đơn thuần là chưa đủ, Điều quan trọng không kém là khả năng cảm nhận chính xác vị trí của cơ thể trong không gian cũng như sự di chuyển của nó – được gọi là cảm nhận bản thể (proprioception), hay còn được biết đến với thuật ngữ nhận thức vận động (kinesthetic awareness). Các tín hiệu cảm nhận bản thể cần được xử lý và tích hợp để có thể thực hiện một cách phối hợp các tín hiệu vận động đến hệ cơ của cơ thể.
Bằng cách kết hợp sức mạnh cơ bắp và cảm nhận bản thể, cơ thể có thể duy trì vị trí ổn định của cột sống thắt lưng và khung chậu trước tác động của nhiều loại lực khác nhau. Những lực này có thể là ngoại lực hoặc nội lực. Ngoại lực bao gồm trọng lực, một tác động mất ổn định đột ngột như bước hụt chân hoặc va chạm với người hoặc vật khác. Nội lực được tạo ra khi các cơ trong vùng thắt lưng co lại, tạo ra lực kéo có thể làm mất cân bằng tư thế của cột sống thắt lưng và khung chậu. Khả năng duy trì sự ổn định của cột sống thắt lưng và khung chậu trước những lực tác động này là rất quan trọng, vì nó đảm bảo sự cân bằng và tư thế của toàn bộ cơ thể.
Vì kiểm soát vận động bao gồm cả sức mạnh cơ bắp và cảm nhận bản thể, các bài tập ổn định cột sống thắt lưng có thể tập trung vào cải thiện một trong hai yếu tố này hoặc cả hai. Các bài tập ổn định chủ yếu tập trung vào việc tăng cường cảm nhận và tích hợp cảm nhận bản thể được gọi là bài tập cảm thụ vận động (sensorimotor exercises). Các bài tập ổn định chủ yếu nhằm tăng cường sức mạnh của nhóm cơ cột sống thắt lưng được gọi đơn giản là bài tập tăng cường ổn định (stabilization strengthening exercises). Phần lớn các bài tập ổn định đều giúp cải thiện cả hai yếu tố này, do đó có thể thuộc cả hai nhóm trên.
Nếu bạn đang tìm những bài tập phòng tránh những cơn đau lưng trong tương lai, thì những bài tập dưới đây dành cho bạn.