05/04/2025
Các bệnh lý xương khớp phổ biến ở người trẻ
-----------------------
Viêm khớp: Viêm khớp là tình trạng viêm nhiễm ở các khớp xương, gây đau đớn và hạn chế sự di chuyển. Đây là bệnh lý có thể gặp ở mọi độ tuổi, trong đó có người trẻ. Các loại viêm khớp chủ yếu ở người trẻ bao gồm:
Viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis): Đây là một dạng bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khớp, gây viêm, sưng và đau. Viêm khớp dạng thấp thường ảnh hưởng đến nhiều khớp cùng lúc và có thể dẫn đến biến dạng khớp nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh thường gặp ở phụ nữ trẻ trong độ tuổi sinh đẻ.
Viêm khớp gout: Mặc dù gout là bệnh lý thường thấy ở người cao tuổi, nhưng những người trẻ có thói quen ăn uống không lành mạnh, đặc biệt là tiêu thụ thực phẩm giàu purin (như thịt đỏ, hải sản) sẽ có nguy cơ mắc bệnh gout. Gout xảy ra khi axit uric tích tụ trong cơ thể, gây hình thành các tinh thể urat trong khớp và dẫn đến cơn đau dữ dội.
Viêm khớp do nhiễm trùng: Viêm khớp do nhiễm trùng có thể xuất hiện sau khi có vết thương hoặc phẫu thuật, hoặc khi có sự xâm nhập của vi khuẩn vào các khớp qua đường máu.
Thoái hóa khớp: Thoái hóa khớp là sự suy giảm chất lượng sụn khớp, khiến cho các khớp bị ma sát trực tiếp với nhau, gây đau đớn và cứng khớp. Mặc dù thoái hóa khớp thường được cho là vấn đề của người lớn tuổi, nhưng ở người trẻ, thoái hóa khớp có thể xảy ra do các yếu tố sau:
Chấn thương khớp: Những người từng bị chấn thương như gãy xương, trật khớp hay b**g gân sẽ có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp sau này.
Vận động sai tư thế: Các thói quen không tốt trong vận động, chẳng hạn như ngồi lâu một chỗ, mang vác vật nặng sai cách, hoặc tập thể dục không đúng kỹ thuật, cũng có thể làm gia tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
Di truyền: Một số người có xu hướng mắc phải các vấn đề về thoái hóa khớp do yếu tố di truyền, khiến nguy cơ phát triển bệnh cao hơn mặc dù tuổi đời còn trẻ.
Căng cơ, giãn dây chằng: Các chấn thương liên quan đến cơ và dây chằng rất phổ biến ở người trẻ, đặc biệt là những người tham gia thể thao hoặc có lối sống hoạt động mạnh. Căng cơ và giãn dây chằng là tình trạng xảy ra khi cơ hoặc dây chằng bị kéo giãn quá mức, gây ra đau đớn và hạn chế vận động.
Nguyên nhân: Lý do chính của các chấn thương này là do không khởi động kỹ trước khi tập thể dục, hoặc thực hiện các động tác mạnh đột ngột mà không có sự chuẩn bị đầy đủ. Các hoạt động thể thao có tính va chạm cao như bóng đá, bóng rổ, hay cử tạ đều dễ gây ra những chấn thương như vậy.
Tác hại lâu dài: Nếu không điều trị đúng cách, những chấn thương này có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn cho khớp và cơ, khiến khả năng vận động bị hạn chế trong tương lai.
Đau cột sống thắt lưng: Đau lưng dưới, đặc biệt là đau cột sống thắt lưng, đang ngày càng trở thành một vấn đề phổ biến ở người trẻ, nhất là những người làm việc văn phòng. Việc ngồi lâu một chỗ, sai tư thế, thiếu vận động hoặc lười tập thể dục có thể gây áp lực lên cột sống, dẫn đến đau đớn.
Nguyên nhân: Tư thế ngồi sai (ngồi cúi, ngồi cong lưng), ít vận động, thừa cân béo phì và thiếu sự hỗ trợ của các thiết bị y tế (như ghế ngồi có độ nâng đỡ phù hợp) đều là những yếu tố góp phần vào việc làm tăng cơn đau lưng.
Tác động lâu dài: Đau cột sống nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng như thoát vị đĩa đệm, hư hại dây thần kinh, giảm khả năng vận động trong tương lai.
Nguyên nhân gây ra các bệnh lý xương khớp ở người trẻ
Thói quen sinh hoạt thiếu khoa học: Ngồi lâu một chỗ, thiếu vận động, hoặc các hoạt động thể chất quá mức đều có thể là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý xương khớp. Việc sử dụng thiết bị điện tử lâu mà không nghỉ ngơi, tư thế ngồi sai khi học tập hoặc làm việc đều làm tăng nguy cơ tổn thương khớp.
Chế độ ăn uống không hợp lý: Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp. Các thực phẩm chứa nhiều purin, chất béo bão hòa, đường có thể làm tăng nguy cơ viêm khớp, gout hoặc thoái hóa khớp. Thiếu hụt canxi, vitamin D và các dưỡng chất cần thiết khác cho xương cũng làm giảm khả năng duy trì sức khỏe xương khớp.
Yếu tố di truyền: Những người có tiền sử gia đình mắc các bệnh lý về xương khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp sẽ có nguy cơ cao mắc phải các bệnh lý này trong tương lai, mặc dù họ còn trẻ.
Chấn thương thể thao: Những người tham gia thể thao có nguy cơ cao gặp phải các chấn thương xương khớp nếu không thực hiện đúng kỹ thuật hoặc không có chế độ chăm sóc cơ thể phù hợp.
Cách bảo vệ sức khỏe xương khớp
Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý: Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe xương khớp. Người trẻ nên tăng cường các thực phẩm giàu canxi (sữa, phô mai, cá hồi), vitamin D (ánh sáng mặt trời, cá béo, lòng đỏ trứng), omega-3 (cá, hạt chia, hạt lanh) để hỗ trợ sức khỏe xương. Đồng thời, cần hạn chế các thực phẩm chứa nhiều purin, chất béo xấu và các thực phẩm chế biến sẵn.
Tập thể dục đều đặn: Vận động thường xuyên là cách tuyệt vời để duy trì sức khỏe xương khớp. Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ, hoặc bơi lội giúp cải thiện sự linh hoạt và độ bền của xương, đồng thời giảm thiểu tình trạng thoái hóa khớp. Tuy nhiên, cần chú ý đến kỹ thuật và tránh các bài tập có tính va chạm cao mà không có sự bảo vệ đầy đủ.
Giữ tư thế đúng khi làm việc và học tập: Cải thiện tư thế làm việc và học tập là rất quan trọng để bảo vệ xương khớp. Cần sử dụng ghế ngồi có độ nâng đỡ tốt cho cột sống, thay đổi tư thế thường xuyên và đảm bảo màn hình máy tính ở đúng tầm mắt.
Khởi động kỹ trước khi tập thể dục: Trước khi tham gia bất kỳ hoạt động thể thao nào, người trẻ cần thực hiện các bài khởi động để giãn cơ, tăng độ dẻo dai và giảm nguy cơ chấn thương.
