10/11/2023
QUẢN LÝ TÁC DỤNG PHỤ TRONG XẠ TRỊ UNG THƯ 🫁
Trong xạ trị ung thư 🫁, người bệnh sẽ được điều trị bởi một máy gia tốc tuyến tính (máy xạ) tạo ra các tia bức xạ chiếu vào cơ thể, phương pháp này còn được gọi là liệu pháp xạ ngoài (EBRT – External beam radiotherapy). Việc điều trị sẽ được các bác sĩ và kỹ sư vật lý phóng xạ lập kế hoạch cẩn thận và cá nhân hóa với từng bệnh nhân cụ thể.
Xạ trị trong ung thư 🫁 có thể gây ra tổn thương cho các tế bào bình thường trong cơ thể và có thể gây ra các phản ứng phụ. Các bệnh nhân đều bị các phản ứng phụ khác nhau, và một số người sẽ gặp nhiều tác dụng phụ hơn những người khác. Dưới đây là một số tác dụng phụ thường gặp trọng xạ trị ung thư 🫁:
1️⃣ VIÊM PHỔI
Là viêm cấp tính của phổi sau xạ các khối u ác tính ở thành ngực, lồng ngực. Viêm phổi thường xảy ra từ 4 đến 12 tuần sau xạ, sớm nhất là 1 tuần, muộn nhất trong vòng 6 tháng sau xạ.
Các triệu chứng:
🗣 Ho dai dẳng, ho khan, không cơn
🫁 Tức ngực
🤒 Sốt nhẹ
🤕 Khó thở (khi gắng sức hoặc khi nghỉ ngơi)
2️⃣ XƠ PHỔI
Xơ phổi thường xảy ra khoảng từ 6 đến 12 tháng sau xạ trị lồng ngực và có thể tiến triển trong vài năm. Phần lớn bệnh nhân bị xơ phổi không có triệu chứng và các biểu hiện lâm sàng chủ yếu liên quan đến các bệnh đi kèm, chẳng hạn như các rối loạn về phổi hoặc tim.
Các triệu chứng:
🤕 Khó thở mạn tính (khi gắng sức hoặc khi nghỉ ngơi),
🗣 Ho khan và dai dẳng, mệt mỏi và sụt cân.
🩺Những tổn thương phổi thấy ở vùng được chiếu xạ nhưng cũng có thể xảy ra ở phần còn lại của phổi
3️⃣ VIÊM THỰC QUẢN CẤP
• Viêm thực quản do bức xạ là độc tính cấp tính cục bộ, phổ biến nhất của xạ trị (RT) ung thư phổi. Viêm thực quản cấp thường xảy ra từ 2 đến 4 tuần sau xạ (trong vòng 12 tuần sau xạ). Các triệu chứng của viêm thực quản trong vòng 1,2,3 tháng kể từ khi bắt đầu hóa xạ trị gặp ở 19%, 32%, và 33% bệnh nhân. Sự hồi phục thường bắt đầu sau xạ trị 1 – 2 tuần: tăng sinh tế bào đáy, tái tạo biểu mô. Thường sau 4 tuần, thực quản sẽ trở về bình thường.
Các triệu chứng:
🤧 Khó nuốt, buồn nôn, chán ăn, đau.
🩸Nặng hơn: mất nước, suy dinh dưỡng, thiếu máu và sụt cân
Và điều quan trọng nhất trong quản lý tác dụng phụ sau xạ trị, hãy nhớ:
🧘♀️ Tập thở hàng ngày
🍽 Ăn uống đủ dinh dưỡng
❌ Tránh chỗ đông người
😷Tránh chỗ ô nhiễm không khí
🚭 Tránh hút thuốc/ gần nơi hút thuốc