13/12/2024
G*i gót chân là một trong những tình trạng sức khỏe về chân phổ biến nhất, hơn 83% người trưởng thành có thói quen vận động thể chất thường xuyên mắc chứng g*i gót châp
1. G*i gót chân là bệnh gì?
G*i gót chân (hay đau cựa gót chân) là thuật ngữ y khoa chỉ tình trạng viêm cân gan bàn chân – nhóm mô liên kết đóng vai trò hỗ trợ cấu trúc dưới của bàn chân.
Theo đó, khi vùng gân gan chân chịu áp lực và bị tổn thương, dẫn đến viêm đau, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách hình thành g*i nhọn hoặc xương nhọn mọc ra ở bờ rìa của khớp, gọi là g*i gót chân.
2. Bệnh g*i gót chân có những triệu chứng nào?
Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết g*i gót chân phổ biến:
- Bệnh nhân bị đau nhức toàn bộ mặt dưới của gót chân, đặc biệt là ở chỗ cách gót chân 4cm về phía trước.
- Bệnh nhân thường đau nhiều nhất khi vừa thức dậy vào buổi sáng, đặc biệt khi vừa bước chân xuống đất, sau một khoảng thời gian đi lại thì cơn đau sẽ giảm dần.
- Đau khi vận động nhanh, mạnh, đột ngột, đi lại nhiều, đứng lâu hoặc mang giày không phù hợp. Cảm giác đau càng tăng nặng khi bệnh nhân mang vác đồ vật nặng hoặc di chuyển trên bề mặt cứng.
- Khi dùng tay đè ấn quanh gót chân hay đứng bằng gót chân cũng có thể gây ra đau nhói
3. Nguyên nhân hình thành g*i gót chân
- Phần lớn, nguyên nhân gây g*i gót chân là do cơ và dây chằng bị căng quá mức do đi bộ, chạy hoặc nhảy trên bề mặt cứng trong thời gian dài, khiến các nhóm cơ vùng gan chân có thể bị viêm hoặc thậm chí là đứt gân cơ. Để khắc phục tình trạng này, cơ thể sẽ tự tích tụ một lượng canxi tạo thành “màng bọc” quanh gân gan chân để bảo vệ, từ đó vô tình hình thành nên “g*i xương” ở mặt dưới gót chân.
- Bên cạnh đó, một số yếu tố thúc đẩy căn bệnh g*i gót chân phát triển là:
+ Mang giày dép không vừa chân hoặc không có miếng lót đệm hỗ trợ.
+ Trọng lượng cơ thể dư thừa quá mức làm tăng áp lực lên gót chân.
+ Các chấn thương như bầm, rách gót chân có thể làm tăng nguy cơ g*i gót chân.
+ Do viêm gân gót Achilles: Khi bị viêm gân Achilles, bệnh nhân sẽ gặp khó khăn trong việc duỗi chân và khiến cho gan bàn chân bị tổn thương.
+ Do bệnh lý bàn chân bẹt, viêm khớp, viêm cân gan chân…
+ Do hệ thống tĩnh mạch của phần xương gót chân bị tắc nghẽn, khiến cho máu không thể di chuyển đến gót chân và làm cho chân bị đau và sưng.
4. Đối tượng dễ bị g*i gót chân
Những đối tượng dễ bị g*i gót chân có thể kể đến như:
- Phụ nữ, đặc biệt nếu công việc của họ đòi hỏi thường xuyên đi lại, đứng lâu hoặc có thói quen mang giày cao gót.
- Vận động viên thể thao hoặc những người thường xuyên mang vác vật nặng sai cách, gây sức ép lên bàn chân.
- Người bị béo phì.
- Người mắc hội chứng bàn chân bẹt (không có vòm bàn chân hoặc độ lõm bàn chân quá nông).
- Người có tiền sử viêm gân gót chân (viêm gân Achilles).
5. G*i gót chân có nguy hiểm không?
Việc đảm nhiệm chức năng giữ thăng bằng và chống đỡ trọng lượng cơ thể khiến bàn chân trở thành nền tảng thiết yếu đối với cơ thể. Do đó, bất kỳ chấn thương nào ở bàn chân, bao gồm cả g*i gót chân, cũng đều có nguy cơ cao trực tiếp gây suy giảm chức năng của bộ phận này.
Mặt khác, người mắc chứng viêm cân gan chân nếu không được điều trị kịp thời hoặc chữa trị không hiệu quả có thể sẽ:
- Gặp nhiều khó khăn trong các hoạt động thường ngày, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc cũng như chất lượng cuộc sống.
- Dáng đi thay đổi bất thường, khiến một số bộ phận cũng chịu trách nhiệm nâng đỡ cơ thể như mắt cá, khớp gối, thắt lưng… bị tổn thương.
6. Điều trị thế nào khi bị g*i gót chân?
Chữa g*i gót chân như thế nào là mối bận tâm của không ít người khi không may mắc phải tình trạng này. Tốt nhất, khi phát hiện các triệu chứng g*i gót chân, người bệnh nên thăm khám sớm để được các bác sĩ chẩn đoán tình trạng bệnh và đưa ra cách điều trị phù hợp. Một số cách chữa trị g*i gót chân như:
6.1. Dùng thuốc
Để cắt đau tạm thời, một số loại thuốc giảm đau không kê đơn có thể được chỉ định sử dụng như Acetaminophen, Aspirin, Ibuprofen, Naproxen… Khi dùng thuốc cần lưu ý tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý mua hoặc uống quá liều lượng vì có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho sức khỏe.
6.2. Phẫu thuật
Hầu hết các trường hợp g*i gót chân không cần thiết phải phẫu thuật. Phương pháp này được chỉ định nếu điều trị bảo tồn không cải thiện được các triệu chứng của g*i gót chân sau khoảng thời gian từ 9 đến 12 tháng.
Tuy nhiên, phẫu thuật là phương pháp tiềm ẩn nhiều rủi ro, dễ để lại biến chứng như đau dây thần kinh, đau gót chân tái phát, tê vùng vĩnh viễn, nhiễm trùng và sẹo. Sau phẫu thuật, người bệnh phải dành thời gian nghỉ ngơi, chườm đá, nâng cao bàn chân… để khôi phục lại khả năng vận động.
6.3 Ứng dụng sinh học phân tử trong điều trị bảo tồn cho bệnh nhân
Tiêm PRP (Plasma giàu Platelet) là một phương pháp tiên tiến và hiệu quả trong việc điều trị viêm nói chung và viêm cân, viêm gân cũng như các bệnh lý thoái hóa. PRP được tạo ra bằng cách tách từ máu của bệnh nhân, hoạt hóa các yếu tố tăng tăng trưởng, sau đó được tiêm trực tiếp vào vùng thương tổn.
Tiêm PRP trong điều trị có thể đem lại những lợi ích sau:
- Kích thích quá trình tái tạo: Các yếu tố tăng trưởng trong PRP giúp kích thích quá trình tái tạo tế bào thương tổn, tăng sức mạnh của gân
- Kháng viêm, giảm đau: PRP có chứa các Cytokine mang lại khả năng giảm viêm, giảm đau và sưng do viêm hiệu quả.
- Tăng cường phục hồi: Nhờ hiệu quả tái tạo tự nhiên cùng giảm viêm sưng, PRP tăng cường quá trình phục hồi và tái tạo mô, giúp nhanh chóng khôi phục chức năng của gót chân.
- Ít tác dụng phụ: Vì PRP được tạo ra từ máu của chính bệnh nhân nên rất an toàn, ít gây tác dụng phụ hay phản ứng dị ứng.
7. Những lưu ý khi bị g*i gót chân là gì?
Bệnh g*i gót chân nhìn chung là do sự tích tụ canxi khi gặp chấn thương hay căng thẳng tái phát nhiều lần ở chân. Phần lớn các trường hợp bị g*i gót chân chỉ bị tổn thương gân nhẹ, đau ít và có thể khắc phục được bằng điều trị nội khoa sau vài tuần, nặng hơn thì vài tháng. Tuy nhiên, bệnh lại dễ tái phát và khó điều trị được triệt để. Vì vậy, bên cạnh tuân theo các phác đồ điều trị do bác sĩ đưa ra, bệnh nhân cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Thư giãn bàn chân: Bệnh nhân không nên đứng hoặc di chuyển nhiều nhưng cũng đừng nên nằm hay ngồi một chỗ quá lâu bởi vì sẽ khiến cho bệnh nhân càng đau đớn.
- Bệnh nhân nên mang giày vừa với kích cỡ chân, đế giày không quá mềm hay quá cứng. Cần lựa chọn loại giày dép phù hợp, nên đi những đôi dép hoặc giày có tựa gót chân, đệm đỡ gót êm.
- Nghỉ ngơi, tránh mang vác vật nặng.
- Bệnh nhân cũng có thể thư giãn bằng cách gác chân cao, mang băng thun, chườm lạnh,...
- Khởi động kỹ trước khi chơi thể thao, đặc biệt là khởi động cổ chân và bàn chân.
- Tập luyện và xoa bóp gót chân.
- Xây dựng một chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, bổ sung các loại vitamin và các khoáng chất cần thiết.
- Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức ổn định, chăm chỉ rèn luyện thể dục thể thao để giúp củng cố sự dẻo dai của bàn chân, nhất là vùng gót chân và gan bàn chân.
Tóm lại, khi có các dấu hiệu của bệnh g*i gót chân bệnh nhân tốt nhất hãy đi khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định những biện pháp điều trị phù hợp
BS Nguyễn Trung Nguyên (tổng hợp - hiệu chỉnh)
