
25/06/2021
CHĂM SÓC BẢN THÂN KHI CHÍCH NGỪA COVID 19
Giữa lúc dịch đang diễn tiến phức tạp, với số ca mắc gia tăng. Hơn bao giờ hết, Vaccine là biện pháp căn cơ để đẩy lùi dịch bệnh. Thành phố Hồ Chí Minh đang tiến hành công cuộc chích ngừa lịch sử với quyết tâm mạnh mẽ hơn hết bao giờ.
Sau đây là các thông tin mà các bạn cần biết. khi tham gia chích ngừa, nhằm an toàn nhất, hiểu quả nhất cho bản thân và tất cả mọi người.
HIỀU VỀ VACCINE
Vaccine hiện đang được sử dụng là Vaccine của Astrazeneca. Ở loại vaccine này, hiệu quả bảo vệ khoảng 60-80% (tùy theo khoảng cách thời gian giữa 2 mũi tiêm). Lợi ích mang lại của vaccine rất lớn, như:
- Giảm tỷ lệ tử vong.
- Giảm mức độ nặng nếu nhiễm bệnh. Ngoài ra tải lượng virus nếu nhiễm sẽ ít đi rất nhiều… Điều này có ý nghĩa đặc đặc biệt, tạo 1 cộng đồng có thể miễn dịch với SARS-CoV2, giúp xã hội sớm trở lại cuộc sống bình thường.
Tuy vậy, dù là rất nhỏ Vaccine có thể có 1 số phản ứng không mong muốn (y học gọi là tác dụng phụ). Điều này có thể xảy ra với 1 số người, đây là lý do bạn cần biết, để tuân thủ đúng phát hiện kịp thời, vì sự an toàn của bạn.
SÀNG LỌC ĐỂ ĐƯỢC CHÍCH NGỪA
1/ Vaccine hiện nay cũng chỉ chích cho người từ 18 tuổi, và chích 2 mũi cách nhau 4-12 tuần. Trước khi chích các bạn sẽ được khám sàng lọc: bạn cần phải báo cho bác sĩ 2 việc sau đây:
Tiền sử dị ứng với vaccine, hoặc các phản ứng trước đây với thuốc,...
Các bệnh lý về đông máu của bạn, tiền sử dùng thuốc kháng đông. Các vấn đề bệnh lý cá nhân khác nếu có.
2/ Không phải muốn chích là sẽ được. Khi bạn vượt qua các vấn đề ở phần thứ nhất.
Bác sĩ sẽ tiếp tục đánh giá về thể trạng hiện tại, đủ yêu cầu được chích liền hay không. Hoặc có khả năng, bạn thuộc diện: phải hoãn chích ngừa. Qua khám sàng lọc, các bác sĩ thường đưa ra các nguyên nhân bạn “ hoãn chích” có liên quan đến vấn đề huyết áp: bạn cao huyết áp mà chính bạn chưa phát hiện? Bạn chưa kiểm soát huyết áp tốt do trạng thái, tâm trạng hồi hộp lo âu… Khi nào các vấn đề huyết áp ổn định, mọi thứ được kiểm soát tốt, bạn mới được duyệt chích trở lại.
TRƯỚC VÀ SAU KHI CHÍCH
1/ Trước chích ngừa,
Lời khuyên từ bác sĩ dành cho bạn là: nên ngủ sớm, không thức khuya xem Euro ( càng không nên cá độ!!! ) nhằm tránh hồi hộp, lo lắng quá mức ảnh hưởng huyết áp trước khi tiêm. Đồng thời việc cung cấp đủ nước cho cơ thể là điều được các chuyên gia đặc biệt lưu ý.
2/ Khi chích ngừa
Bạn sẽ được chích 0,5 ml trong cơ - lượng thuốc này là rất ít với cơ của bạn. Hãy hình dung, em bé nhỏ đôi khi đi chích ngừa với nhiều mũi chích, lượng thuốc mỗi mũi cũng là 0,5 ml. Nên bạn đừng lo lắng gì về điều này nhé!
Đừng “nhất cử lưỡng tiện”, Nhớ chỉ chích 1 lần 1 mũi thôi nhé, và khoảng cách cho mũi thứ Hai là 1 tháng.
Bạn phải ở lại nơi chích để được theo dõi 30 phút, để chắc rằng nhịp thở bình thường, huyết áp ổn định… Nếu bạn không thấy mệt, ..điều này chứng tỏ tác dụng phản vệ không xuất hiện, bạn có thể yên tâm.
3/ Sau chích ngừa
Bạn thường gặp các vấn đề như sau: đau tại vùng tay bị chích hoặc lan rộng cả cánh tay. Cảm giác ớn lạnh kèm sốt. Có người biểu hiện nặng hơn là đau đầu, lạnh run, thậm chí ói, tiêu chảy. Một số trường hợp đau khớp, sưng hạch ở nách… Nếu có những điều này, dẫu hơi mệt nhưng nên yên tâm, đây là vì Vaccine đang có tác dụng, và thường các biểu hiện này sẽ hết sau 2-3 ngày, tuỳ thể trạng.
Hầu hết mọi người sau khi tầm soát, và trải qua các vấn đề trước và sau khi chích đều ổn. Chỉ một tỷ lệ rất rất nhỏ, gặp phản ứng hiếm gặp là huyết khối trong mạch máu. Nhưng nếu phát hiện, có thể phòng ngừa và điều trị an toàn. Để nhận biết vấn đề huyết khối này, bạn lưu ý các triệu chứng như sau: đau tức ngực, sưng chân, đau đầu rất nhiều, nhìn mờ, chảy máu bất thường… sẽ diễn ra trong vòng 14 ngày sau khi tiêm chích. Hãy thông báo cho bác sĩ, khi bạn có những triệu chứng trên.
DINH DƯỠNG TRƯỚC VÀ SAU KHI CHÍCH.
Một cơ thể được cung cấp đủ dinh dưỡng, cân bằng dưỡng chất là điều cần thiết, đặc biệt trong gia đoạn bạn được chích ngừa Covid- 19. Có nhiều lời khuyên được đưa ra, nhưng tóm ý là bổ sung các nguồn thực phẩm tốt cho sức khoẻ, các loại hạt, rau, trái cây, ngũ cốc… và một lần nữa việc quan trọng là uống đủ nước. Sẵn sàng cơ thể khoẻ mạnh, trước khi tiêm phòng.
Sau khi chích, nếu mệt mỏi, hãy chọn những thực phẩm nhẹ nhàng, dễ tiêu, như canh hầm, soup hoặc cháo…
Chưa có khuyến về rượu bia làm giảm hiệu quả của vaccine, nhưng việc uống nhiều thức uống có cồn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khiến cơ thể đang “ vận hành” vaccine càng thêm mệt mỏi, nên cũng cần lưu ý.
Lời kết
Dịch Covid – 19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của hàng triệu con người trên khắp thế giới, kéo theo đó là hậu quả nghiêm trọng đến nền kinh tế quốc gia, cho đến từng gia đình, cá thể. Vaccine là giải pháp tốt nhất hiện nay, chích ngừa không chỉ bảo vệ bản thân. mà là cả cộng đồng đạt mục tiêu sức khoẻ. Hãy chích ngừa và khoẻ mạnh cùng nhau, vì một thế giới không còn Covid nữa.
PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên
-19