09/08/2023
“ Thể thao được xem là giải pháp tốt nhất mang lại sức khoẻ lâu dài, tuy vậy cần phải lưu ý đến những triệu chứng có tính chất cảnh báo cơ thể sắp đến ngưỡng để dừng lại : đau đầu, chóng mặt, nôn ói, mồ hôi nhiều bất thường, nhịp tim quá nhanh, co cứng cơ ( chuột rút ) …. “
Một chia sẻ cần thiết cho mọi người.
STROKE HEAT EXHAUSTION
Để giải quyết một phần hậu quả của việc ăn uống vô độ vào cuối tuần, tối qua phải xách vợt ra sân, sau gần 2 tháng “cai sân” vì sợ ảnh hưởng đến 2 khớp gối. Chỉ sau một ván đầu tiên, cảm giác gần như không thở nổi, mồ hôi ướt đẫm áo, và 2 bắp chân căng cứng. Hậu quả của việc ngưng chơi quá lâu, và cũng không khởi động đầy đủ.
Xếp vợt vào túi, không dám tiếp tục chơi. Nguyên nhân, có lẻ do nhớ lại tin nhắn của một đồng nghiệp về một trường hợp bệnh nhân nữ trẻ (33 tuổi), bị kiệt sức và vào hôn mê sâu sau khi gắng sức ở một cuộc thi chạy marathon vào cuối tuần qua. May mắn, qua 2 ngày thở máy, bệnh nhân đã phục hồi.
Năm 2017, một sự kiện gây chấn động tại Hoa Kỳ, trong dòng người tỵ nạn từ Mexico đến Texas, đã có 8 người bị tử vong với nhiều tổn thương cơ quan phát hiện trong toa xe, được cho là do nguyên nhân “Heat stroke”. Thuật ngữ “STROKE HEAT EXHAUSTION” nhằm chỉ đến tình trạng đột quỵ do tăng nhiệt độ quá cao trong cơ thể (> 40 C), là hậu quả của việc hoạt động gắng sức quá ngưỡng. Đây là một cấp cứu y khoa vì có thể gây tử vong nếu không được xử trí kịp thời. Nhiệt độ trong cơ thể trung bình khoảng 37 C. Khi cơ thể nóng lên (do nhiệt độ môi trường, hoặc do hoạt động cường độ cao), việc tăng tiết mồ hồi sẽ giúp điều tiết nhiệt độ phù hợp. Tuy vậy, cơ chế này sẽ không còn hiệu quả, khi vận động cơ thể ở mức quá ngưỡng, đặc biệt trong điều kiện thời tiết quá nóng ẩm và không được cung cấp đủ nước.
Khi nhiệt độ cơ thể tăng quá mức, chuyển hoá tại các tế bào bị rối loạn. Ở mức độ nặng, tế bào não bộ có thể ngưng hoạt động gây phù nề và tổn thương não. Hệ tim mạch cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng do nhịp tim bị tăng lên kịch trần, đường kính mạch máu dãn tối đa và tụt huyết áp. Tình trạng cô đặc máu làm cho máu dễ bị vón cục và gây thuyên tắc. Việc giảm lưu lượng tưới máu có thể gây suy chức năng những cơ quan đích như não, tim, thận…. Ngoài ra, mất nước nhiều qua mồ hôi sẽ dẫn đến hậu quả giảm natri máu và rối loạn nước-điện giải.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí kinh thánh NEJM, qua gần 11 triệu người chạy marathon trong 10 năm (2000-2010), đã có 59 trường hợp bị ngưng tim. Từ 2018, cũng đã có một số trường hợp tử vong khi tham gia các cuộc chạy marathon. Đặc biệt, một trường hợp nữ 36 tuổi tại cuộc thi marathon ở Hoa Kỳ đã được chẩn đoán “Heat stroke”, với hình ảnh khá ấn tượng: toàn bộ phần da lưng nhăn nheo, khô do mất nước và các mạch máu ngoài biên dãn tối đa (hình kèm)
CHÚNG TA HOÀN TOÀN CÓ THỂ TRÁNH ĐƯỢC STROKE HEAT EXHAUSTION !
Thể thao được xem là giải pháp tốt nhất mang lại sức khoẻ lâu dài, tuy vậy cần phải lưu ý đến những triệu chứng có tính chất cảnh báo cơ thể sắp đến ngưỡng để dừng lại: đau đầu, chóng mặt, nôn ói, mồ hôi nhiều bất thường, nhịp tim quá nhanh, co cứng cơ (chuột rút)…
Trước những cuộc thi thể thao, quá trình chuẩn bị thể lực trước đó đóng vai trò rất quan trọng. Một số chuyên gia đề nghị trước cuộc thi chạy với khoảng cách 10 km, cần thiết phải có thời gian tập luyện từ 1 tháng. Với chạy marathon 42km, thời gian chuẩn bị có thể kéo dài nhiều tháng trước đó.
Ngoài ra, việc kiểm tra sức khoẻ tổng quát và tim mạch cũng được khuyến cáo trước khi tham gia, vì có thể phát hiện được những bệnh lý ẩn chưa gây triệu chứng.
Cuối cùng là phải biết tự lượng sức, hay còn gọi “Yếu, thì tránh ra gió”.
Còn yếu xìu cỡ mình (yếu nhân), cứ chơi tầm 30 phút là phải kiếm chỗ nghỉ.
Vậy cho an toàn ha !!!
Nguồn : BS THẮNG NGUYỄN
