09/11/2025
Cách đây vài năm, trong thời gian Covid, Nhi chuyển từ SG ra Huế cho 1 job. Nhi đóng cửa studio yoga, hoàn trả học phí cho các bạn học viên đang học dở dang khoá huấn luyện viên. Và Nhi bị sót, không thông báo xin phép 1 chị học viên để chị ấy đồng ý cho Nhi trả lại trong nhiều đợt. Dĩ nhiên, chị ấy thất vọng, nhưng chị ấy chọn im lặng (có thể vì thông cảm cho Nhi). Sau vài năm, trải qua nhiều đợt tự vấn, học hỏi, Nhi nhận ra mình đã có thiếu sót. Cảm giác mình có lỗi với người khác - rất là nặng nề (đôi khi đến mức thà im lặng tránh né còn hơn đối diện).
Một lần khác, khi mượn đồ lạnh của 1 người bạn để đi du lịch, Nhi đã không chụp hình gói đồ mình mượn về gồm có những món nào. Thế là khi trả, Nhi đã trả thiếu và trả nhầm. Bạn Nhi rất không hài lòng dù chị vẫn nói chuyện rất tử tế với Nhi. Lòng Nhi cũng… rất nặng.
Khi xin lỗi xong, Nhi thấy nhẹ lòng hơn - Dù biết rằng, có những cảm xúc, sự gắn kết và niềm tin rất khó trở lại như trước.
Có những chuyện có vẻ như nhỏ thôi nhưng lại đọng lại rất lâu trong lòng. Không phải vì hậu quả của nó quá lớn, mà vì cảm giác “mình đã (vô tình) khiến ai đó khó chịu” cứ ở lại — lặng lẽ, nặng trĩu, và khó nói thành lời.
“XIN LỖI” VÌ MUỐN PHỤC HỒI KẾT NỐI
Trong mối quan hệ giữa người với người, thật ra, lời xin lỗi có bản chất là muốn phục hồi kết nối.
Khi muốn xin lỗi, bạn nhận trách nhiệm rõ ràng và trực tiếp, không lẩn tránh, không đổ lỗi hay đưa ra viện cớ, cũng không chất lên người kia một danh sách các lỗi lầm của họ. Không phải là câu xin lỗi vòng vo, không tìm cách đổ lỗi để trả đũa, không viện lý do để bào chữa.
Điều này có nghĩa là bạn tạm gác việc bảo vệ bản ngã để ưu tiên sự an toàn và tính liên kết cho cả hai.
Nhi có vài bạn khách hàng thừa nhận rằng, khi họ chán nản và không ưu tiên việc kết nối nữa, họ “lặn” mất tăm dù chỉ gây ra 1 lỗi nhỏ. Bởi vì nghĩ đến việc "mình đã mắc sai lầm như thế nào" đem đến cảm giác căng thẳng cực độ. Sự kiệt sức khiến cho họ chọn lựa điều dễ dàng hơn: "ghosting".
Khi còn nhỏ, chúng ta học xin lỗi như một nghi thức: “Xin lỗi vì đã lấy đồ chơi của em”. Và ngay lập tức phía bên kia được dạy phải trả lời “Không sao đâu, em bỏ qua cho anh”. Kịch bản rõ ràng, kết quả nhanh: sửa chữa mối quan hệ để có thể quay lại chơi cùng.
Lớn lên, mọi thứ trở nên phức tạp hơn. Chúng ta quên rằng cái đích của lời xin lỗi không chỉ là xóa lỗi, mà là phục hồi kết nối. Thế nhưng chúng ta thường đóng chặt vị trí của mình – xin lỗi bị hiểu sai như một nhượng bộ, như thua cuộc.
Sự xấu hổ có thể khiến chúng ta không muốn bắt đầu cuộc đối thoại ấy: “Tôi không biết phải nói gì nên thôi, tôi sẽ không cố nữa.”
Hay cảm giác giận dữ, “Sao chỉ có mình tôi là người xin lỗi?” khiến việc mở lời trở nên khó khăn.
Và điều này cũng đúng nếu bạn muốn kết nối lại với chính mình. Nhiều lần khi đau dạ dày, sau khi nhắm mắt xin lỗi cơ thể, cơn đau của Nhi dịu hẳn xuống từ 70% - 80%. Nếu lúc đó có chút thời gian làm EFT Tapping thì cơn đau có thể chấm dứt luôn.
“XIN LỖI” VÌ THẤU CẢM
Có những lời xin lỗi nằm trong vùng "xám": bạn không hối hận về hành động nhưng lại xin lỗi vì tác động của nó lên người kia.
Cách diễn đạt ở đây cũng khá quan trọng. Nếu bạn nói “Xin lỗi nếu tôi đã làm bạn tổn thương” - Nghe có vẻ thấu cảm nhưng thực ra lại quá ngắn gọn và không đủ khiến người kia cảm thấy họ được thấu hiểu.
Lời xin lỗi hiệu quả cần có 3 yếu tố rõ ràng:
- Nhận thức về điều bạn đã làm,
- Trách nhiệm về hành vi của mình, và
- Thừa nhận tác động lên người khác.
Ví dụ: “Chị nhận ra khi chị không reply tin nhắn của em sớm khiến em cảm thấy chị không quan tâm đến công việc của em. Chị xin lỗi vì điều đó. Chị có quá nhiều việc cần suy nghĩ nên đã sót việc trả lời em. Chị đã không nhận ra feedback của chị ảnh hưởng lớn đến hiệu quả công việc của em"
Trong quá trình này, bạn đang cho cả hai cơ hội để thảo luận, giải bày và được lắng nghe. Đôi khi nó cũng giúp đôi bên tìm ra được giải pháp chung.
THA THỨ LÀ ĐIỀU KHÔNG THỂ ÉP BUỘC
Khi bạn xin lỗi, bạn đang dũng cảm thừa nhận với chính mình rằng: Thật ra mình cũng là người thôi. Con người thì luôn có lúc sai, đều có bất toàn. Bạn có góc khuất, có bóng tối, có những điều bạn chưa "xử lý" xong vì chưa đến thời điểm,...
Tuy nhiên, dù có dũng cảm thì mong bạn cũng hiểu rằng, xin lỗi là trách nhiệm của bạn, còn tha thứ hay không thuộc về sự sẵn sàng của người kia. Nếu họ nhận ra bạn đang cố gắng hàn gắn và có thể tha thứ thì chúc mừng bạn. Ngược lại thì việc nỗ lực và chủ động xin lỗi, tự nó đã là một dạng tự sửa chữa.
Nếu lời xin lỗi chưa được đáp lại — hãy chấp nhận điều đó như một phần của thực tế: bạn đã làm phần việc của mình và đó cũng là một bước để tự giải phóng.
Nếu bạn găp khó khăn trong việc xây dựng hoặc phát triển các mối quan hệ, đừng ngần ngại đặt lịch hẹn cùng Nhi nhé.
Nhà trị liệu Trần Khoa Việt Nhi
- Bạn cần trao đổi với Nhi về tham vấn, tư vấn và các hoạt động đào tạo,... vui lòng inbox hoặc nhắn tin đến 0919 789 717. Nhi có thể không hồi âm bạn ngay lập tức nhưng sẽ liên lạc với bạn trong vòng 1 ngày làm việc.
- Tổng hợp thông tin, bài viết, các hoạt động...: https://bit.ly/trankhoavietnhi