24/08/2025
NỘI KHOA HAY CAN THIỆP ĐỂ PHÒNG ĐỘT QUỴ Ở BỆNH NHÂN HẸP ĐỘNG MẠCH CẢNH
Tái thông động mạch cảnh (bao gồm phẫu thuật cắt nội mạc động mạch cảnh hoặc đặt stent) được chỉ định cho bệnh nhân hẹp động mạch cảnh nhằm phòng ngừa đột quỵ dựa trên kết quả của các thử nghiệm ngẫu nhiên được thực hiện cách đây hơn 30 năm. Kể từ đó, liệu pháp điều trị nội khoa trong phòng ngừa đột quỵ đã được cải thiện. Nghiên cứu này đánh giá xem liệu bệnh nhân hẹp động mạch cảnh có triệu chứng hoặc không triệu chứng, với nguy cơ dự đoán đột quỵ thấp hoặc trung bình, khi được điều trị nội khoa tối ưu thì việc tiến hành tái thông (phẫu thuật hoặc đặt stent) có đem lại lợi ích cho bệnh nhân hay không?
Phương pháp
Thử nghiệm ngẫu nhiên đa trung tâm được tiến hành tại 30 trung tâm đột quỵ và tái thông động mạch cảnh ở châu Âu và Canada. Bệnh nhân từ 18 tuổi trở lên, có hẹp động mạch cảnh ≥50%, có triệu chứng hoặc không triệu chứng, và nguy cơ dự đoán đột quỵ cùng bên trong 5 năm dưới 20% (ước tính bằng thang điểm Carotid Artery Risk [CAR]), được tuyển chọn. Bệnh nhân được phân ngẫu nhiên (1:1) vào nhóm chỉ điều trị nội khoa tối ưu (OMT) hoặc OMT kết hợp tái thông mạch.
Kết quả
Trong giai đoạn từ 1/3/2012 đến 31/10/2019, có 429 bệnh nhân được phân ngẫu nhiên: 215 vào nhóm OMT và 214 vào nhóm OMT + tái thông. So sánh OMT đơn thuần với OMT + tái thông: 4 so với 3 bệnh nhân có tử vong chu phẫu, đột quỵ tử vong hoặc nhồi máu cơ tim tử vong; 11 so với 16 có đột quỵ không tử vong; 7 so với 5 có nhồi máu cơ tim không tử vong; và 12 so với 7 có nhồi máu não thầm lặng mới trên hình ảnh. Có một trường hợp tử vong chu phẫu ở nhóm OMT + tái thông, nguyên nhân do hở van động mạch chủ nặng mất bù xảy ra 1 tuần sau phẫu thuật cắt nội mạc động mạch cảnh.
Diễn giải
Không tìm thấy bằng chứng về lợi ích của tái thông mạch khi kết hợp với OMT trong vòng 2 năm đầu sau điều trị ở bệnh nhân hẹp động mạch cảnh ≥50% có triệu chứng hoặc không triệu chứng, với nguy cơ đột quỵ dự đoán thấp hoặc trung bình (đánh giá bằng thang điểm CAR). Kết quả ủng hộ việc điều trị OMT đơn thuần cho bệnh nhân hẹp động mạch cảnh không triệu chứng và có nguy cơ thấp hoặc trung bình cho đến khi có thêm dữ liệu từ phân tích 5 năm của ECST-2 và các thử nghiệm khác.