11/08/2025
CHUYỆN LÁ GAN
Có một cơ quan trong thân thể mình lặng lẽ làm việc ngày đêm không nghỉ, không than phiền, không đòi công, không kêu đau… Và cũng chính vì thế, khi nó “lên tiếng”, thường là đã muộn. Đó là LÁ GAN – cơ quan được ví như “vị tướng quân” trong ngũ tạng của con người, vừa gánh việc giải độc, vừa tàng trữ sinh khí.
1. Vì sao gọi là “Gan to” – “Gan lì”?
Từ ngàn xưa, người ta đã dùng chữ “gan” để nói về khí chất con người:
- Gan to, gan dạ, gan lì – là người dũng cảm, kiên trì, không lùi bước.
- Nhát gan – là người dễ run rẩy, yếu đuối, khó đương đầu.
Chữ “Gan” ở đây không chỉ là hình ảnh, mà là sự thật trong y học cổ truyền:
- Gan tàng hồn – tức là linh hồn ở, ở gan.
- Gan chủ sơ tiết – tức là điều tiết cảm xúc.
Người có gan yếu, khó điều tiết cảm xúc, dễ bốc hoả, dễ lo âu, khó tha thứ. Đó là dấu hiệu của hồn chưa an, gan chưa lành.
2. Gan có liên hệ đến những gì?
- Gan khai khiếu ra mắt: mắt mờ, khô, đau, mỏi, vàng... thường gắn liền với chức năng gan kém.
- Gan điều huyết, tàng huyết: phụ nữ kinh nguyệt bất ổn, người hay chóng mặt, hoa mắt, rụng tóc, móng tay giòn... có thể liên quan đến huyết do gan tàng không đầy.
- Gan điều tiết khí huyết toàn thân, hỗ trợ cho phổi hô hấp, cho lá lách vận hoá, cho tâm an thần.
3. Gan tổn thương bởi điều gì?
- Cảm xúc tiêu cực như giận dữ, ức chế, lo âu lâu ngày là kẻ thù lớn nhất của gan.
- Cay nóng, rượu bia, thức khuya, stress kéo dài đều gây ứ trệ khí gan, sinh hoả độc.
- Phong tà (gió lạnh), ở nơi lộng gió, ăn mặc phong phanh dễ khiến tà phong nhập vào gan, gây run rẩy, co cứng gân cơ.
4. Cách dưỡng sinh cho Gan
- Thời điểm vượng khí của Gan: 1-3 giờ sáng → cần ngủ sâu, ngủ đủ để gan hồi phục.
- Thời điểm hư suy: 23h – 1h, 3h – 5h → nên tránh thức khuya và ăn tối quá muộn.
- Gan thích vị chua nhẹ như chanh, mận, dứa... nhưng không lạm dụng để tránh hại tỳ vị.
- Gan sợ cay nóng, kích thích như rượu bia, ớt tiêu, thức khuya.
- Dưỡng gan bằng thảo dược như cà g*i leo, atiso, nhân trần, bồ công anh, cúc hoa, hoàng cầm...
- Chế độ ăn thêm bơ, táo, cà chua, cải xanh, súp lơ,... vừa mát gan, vừa tăng chuyển hóa.
5. Gan và hệ thần kinh – mối liên hệ ít ai ngờ
- Gan liên kết với Luân xa 3 – đám rối thần kinh trung ương, điều phối toàn bộ hoạt động của các tạng phủ.
- Gan không có thần kinh cảm giác → nên thường không đau khi bị tổn thương.
- Chúng ta không đợi đau mới chữa, không đợi mệt mới dưỡng, mà phải lắng nghe cơ thể từng ngày.
6. Lời nhắn cuối cùng từ em – người học y học cổ truyền dưỡng sinh
Cô bác, anh chị ạ,
Một lá gan khoẻ chính là nền móng cho thân thể mạnh, tinh thần sáng, trí tuệ minh mẫn.
Nhưng đáng buồn, gan lại là nơi bị lãng quên nhiều nhất, vì nó không kêu đau – nhưng chết thầm.
Hãy để mỗi ngày của mình trôi qua trong sự thảnh thơi, biết đủ, ăn uống điều độ, nghỉ ngơi đúng giờ – đó chính là dưỡng sinh cho gan, cũng là cho chính cuộc sống mình.
Nếu thương lá gan, xin hãy bớt một chút giận – thêm một chút tha thứ.
Bớt một chút cay nóng – thêm một chút ngọt ngào của yêu thương.
Bớt một giờ thức khuya – thêm một giấc ngủ an lành.
Em viết những dòng này không phải để làm "chuyên gia", mà chỉ như một lời nhắc nhẹ, một sự gợi mở từ hành trình chữa lành đã và đang đồng hành cùng nhiều cô bác anh chị.
Nếu bài viết này mang lại cho cô bác anh chị chút gì đó để suy ngẫm, để thấu hiểu hơn về cơ thể mình, hay đơn giản chỉ là một cảm giác dễ chịu nhẹ nhàng…
Em xin phép được nhờ cô bác anh chị một điều nho nhỏ:
Hãy thả một chiếc tim, để em biết mình không đang độc thoại.
Hãy chia sẻ bài viết, để biết đâu đó – có người sẽ nhờ cô bác mà bắt đầu hành trình dưỡng sinh cho chính mình.
Và nếu có suy nghĩ gì, đừng ngại để lại bình luận, để chúng ta cùng trò chuyện và học hỏi lẫn nhau ạ.
Vì sức khoẻ là chuyện của cả một cộng đồng, không chỉ của riêng ai.
Theo dõi và cập nhật bài chia sẻ: Bác Sĩ Thu Phong
Y học cổ truyền | Dưỡng sinh | Dinh dưỡng lâm sàng
![[Bản tin sống khỏe] – CÁCH CHĂM SÓC MẮT ĐÚNG CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾTCó thể bạn chưa biết, cấu tạo của mắt bao gồm nhiều bộ ...](https://img4.findhealthclinics.com/223/153/1332369452231538.jpg)
![👀[Bản tin sống khỏe] – CHĂM MẮT KHỎE CÙNG BỘ 5 DƯỠNG CHẤT 🌿Bên cạnh những cách chăm sóc mắt quen thuộc từ bên ngoài như ...](https://img4.findhealthclinics.com/965/174/1324834029651747.jpg)
