21/07/2025
🦷 Các Vật Liệu Nha Khoa Quan Trọng Trong Quy Trình Dán & Phục Hồi ✨
Trong nha khoa phục hồi, việc tạo liên kết vững chắc giữa vật liệu phục hình và răng là chìa khóa thành công. Để đạt được điều này, các nha sĩ sử dụng nhiều vật liệu chuyên biệt. Cùng tìm hiểu nhé!
1. Activator (Chất Kích Hoạt) 🚀
Khái niệm: Activator là thành phần hóa học được trộn vào Bond (keo dán) hay Cement (xi măng nha khoa) để kích hoạt quá trình đông cứng ⚙️ của vật liệu.
Tác dụng:
Đảm bảo vật liệu đông cứng hoàn toàn mà không cần hoặc ít phụ thuộc vào ánh sáng 💡 (đối với hệ thống lưỡng trùng hợp 🌓 hoặc hóa trùng hợp 🧪).
Cực kỳ quan trọng khi ánh sáng không thể xuyên tới (ví dụ: dưới mão răng dày, trong ống tủy).
Giúp vật liệu đạt được tính chất cơ học và độ bền dán tối ưu 💪.
Ví dụ cụ thể: Clearfil DC Activator (Kuraray) biến keo dán quang trùng hợp thành lưỡng trùng hợp, đảm bảo đông cứng hoàn toàn ngay cả ở những vị trí khó tiếp cận ánh sáng.
2. Primer (Chất Lót / Dung Dịch Sửa Soạn Bề Mặt) 🌉
Khái niệm: Primer là chất lót hoặc dung dịch sửa soạn bề mặt dùng để chuẩn bị răng trước khi bôi keo dán (bonding agent).
Tác dụng:
Tạo cầu nối hóa học 🤝: Chứa các monomer đặc biệt liên kết với cả cấu trúc răng (ưa nước) và nhựa composite (kỵ nước).
Cải thiện độ thấm nhập 💧: Giúp keo dán thấm sâu vào các vi cấu trúc của ngà răng, tạo ra lớp lai (hybrid layer) vững chắc.
Xử lý lớp mùn ngà (smear layer) 🧹: Một số primer (trong hệ thống self-etch) có khả năng này.
Ví dụ cụ thể: CLEARFIL™ CERAMIC PRIMER PLUS là một primer đa năng 🌟, đặc biệt cho phục hình gián tiếp. Nó chứa cả monomer MDP (liên kết với zirconia, kim loại) và silane (liên kết với sứ gốc silica), tăng cường độ bền dán cho hầu hết các loại phục hình sứ và composite.
3. Etching (Xoi Mòn / Tạo Vi Lưu Bề Mặt) ✨
Khái niệm: Etching là quy trình dùng axit (phổ biến nhất là axit phosphoric) để khử khoáng và tạo ra bề mặt nhám, nhiều vi lỗ trên răng hoặc vật liệu phục hình.
Mục đích:
Tăng cường độ bám dính ⚓: Tạo ra các vi lưu cơ học để keo dán thấm vào và "khóa" chặt.
Loại bỏ lớp mùn ngà 🗑️: Dọn sạch cặn bẩn sau khi mài răng.
Mở các ống ngà 🌀: Giúp keo dán thấm sâu hơn.
Các kỹ thuật Etching chính:
Total-Etch: Xoi mòn cả men và ngà bằng axit phosphoric, rồi rửa sạch.
Self-Etch: Xoi mòn và primer trong 1 hoặc 2 bước, không cần rửa. Thường yếu hơn trên men.
Selective-Etch: Chỉ xoi mòn men răng bằng axit phosphoric, sau đó dùng self-etch cho ngà. (Ưu điểm kết hợp).
Lưu ý quan trọng:
Axit phosphoric 🧪 (dùng cho răng) KHÔNG được dùng để xoi mòn sứ gốc silica.
Axit hydrofluoric (HF) ⚠️ là axit chuyên dụng để xoi mòn sứ gốc silica (cần cẩn trọng cao độ!).
4. K-Etchant 🔵
Khái niệm: K-Etchant là sản phẩm gel etching gốc axit phosphoric của Kuraray Noritake.
Đặc điểm nổi bật:
Thành phần chính: Axit phosphoric (35% hoặc 40%).
Dạng gel thixotropic: Cực kỳ dễ kiểm soát 👍, không bị chảy lan. Gel lỏng hơn khi bóp và đặc lại khi để yên.
Chỉ định đa dạng: Dùng để xoi mòn men, ngà răng (Total-Etch, Selective-Etch). Cũng dùng làm sạch/hoạt hóa bề mặt sứ, composite, kim loại (nhưng không thay thế HF cho sứ gốc silica).
5. Katana Cleaner 🧼
Khái niệm: Katana Cleaner là dung dịch làm sạch đa năng không mài mòn của Kuraray Noritake.
Tác dụng:
Loại bỏ chất gây nhiễm bẩn 🦠: Hiệu quả loại bỏ máu, nước bọt, protein, xi măng tạm và các tạp chất khác trên bề mặt răng và phục hình.
Tối ưu hóa độ bám dính ✨: Đảm bảo bề mặt sạch sẽ hoàn toàn để vật liệu dán tạo liên kết tối đa.
Cơ chế hoạt động:
Chứa muối MDP (MDP Salt), có đặc tính hoạt động bề mặt mạnh mẽ.
Muối MDP nhũ hóa và phân tán chất bẩn, giúp dễ dàng rửa trôi, để lại bề mặt tinh khiết.
pH an toàn (~4.5) ✅: Dùng được cả trong miệng trên răng và ngoài miệng trên phục hình mà không gây hại.
Lưu ý quan trọng: Katana Cleaner KHÔNG PHẢI là chất etching và KHÔNG PHẢI là primer. Nó là một bước làm sạch bổ sung quan trọng để tăng cường hiệu quả dán.
Hiểu rõ vai trò và cách thức hoạt động của từng loại vật liệu này là chìa khóa giúp các nha sĩ đưa ra quyết định lâm sàng chính xác, đảm bảo hiệu quả điều trị và mang lại nụ cười bền vững cho bệnh nhân! 😊
