19/08/2025
TUỔI DẬY THÌ KHÔNG PHẢI LÀ BÃO TỐ, MÀ LÀ HÀNH TRÌNH CON HỌC CÁCH TRƯỞNG THÀNH.
TÂM LÝ TUỔI DẬY THÌ – VÌ SAO CON DỄ NÓNG NẢY, BUỒN VUI THẤT THƯỜNG?
Bạn có nhận ra rằng từ khi bước vào tuổi dậy thì, con bỗng “khác hẳn”? Có lúc vui vẻ cười nói, nhưng chỉ vài phút sau lại cáu gắt, khó chịu. Có khi con đóng cửa phòng, không muốn trò chuyện, rồi ngay sau đó lại chạy ra tìm bạn. Những thay đổi thất thường này khiến nhiều cha mẹ lo lắng, thậm chí nghĩ rằng con “bướng bỉnh” hay “khó dạy”. Thật ra, tất cả đều có nguyên nhân và hoàn toàn bình thường trong quá trình trưởng thành của trẻ.
Trước hết, hormone chính là “thủ phạm” lớn nhất. Khi cơ thể bước vào giai đoạn dậy thì, nồng độ hormone giới tính như estrogen, progesterone, testosterone tăng cao đột ngột. Sự thay đổi này tác động mạnh mẽ đến hệ thần kinh và cảm xúc, làm con dễ bị kích động, khó kiểm soát tâm trạng. Đây là lý do con có thể vừa hạnh phúc, tự tin nhưng chỉ ít phút sau lại rơi vào trạng thái buồn bã, tức giận.
Thứ hai, cách giao tiếp với cha mẹ cũng thay đổi. Trẻ dậy thì bắt đầu muốn tách khỏi vòng tay gia đình để khẳng định “con đã lớn”. Vì vậy, thay vì nghe lời răm rắp, con sẽ thử phản biện, tranh luận, thậm chí cãi lại. Điều này không phải vì con không còn yêu thương cha mẹ, mà vì con đang tập “tự đứng trên đôi chân của mình”. Nếu cha mẹ nóng giận, áp đặt, mối quan hệ rất dễ căng thẳng. Nhưng nếu cha mẹ biết lắng nghe, con sẽ dần học được cách bày tỏ suy nghĩ một cách chín chắn hơn.
Cuối cùng, nhu cầu được tôn trọng và khẳng định bản thân là đặc điểm nổi bật của tuổi này. Con cần cảm giác “mình có giá trị” trong mắt bạn bè và gia đình. Khi cha mẹ coi thường hoặc phê phán quá mức, con dễ cảm thấy tổn thương, dẫn đến phản ứng gay gắt. Ngược lại, chỉ cần một lời động viên, một ánh mắt thấu hiểu, con sẽ cảm thấy mình được công nhận và dễ mở lòng hơn.
Là cha mẹ, chúng ta không thể ngăn những biến động tâm lý của tuổi dậy thì, nhưng có thể chọn cách đồng hành thay vì đối đầu. Hãy kiên nhẫn lắng nghe, thay vì vội vàng trách mắng. Hãy tôn trọng, thay vì kiểm soát quá chặt chẽ. Và hãy nhớ, đằng sau sự nóng nảy hay buồn vui thất thường ấy, vẫn là đứa trẻ đang loay hoay học cách trưởng thành, rất cần vòng tay yêu thương của bạn.
👉 Bạn có thể bắt đầu từ những điều nhỏ: dành cho con một cuộc trò chuyện không phán xét, một lời khen chân thành, hay đơn giản là im lặng ngồi cạnh khi con cần. Những điều tưởng chừng nhỏ bé đó lại chính là “chiếc cầu” giúp cha mẹ và con gắn kết trong giai đoạn nhiều sóng gió này.
