21/04/2024
Trời không sinh cỏ
1. Năm 2007, tui sang Hà Lan học 1 khoá ngắn hạn về nông nghiệp, qua nhà bạn chơi thấy cây táo trước nhà đầy trái, rụng đầy gốc thì hái đem vô rửa sạch để trên bàn. Tui nói không phân không thuốc, trồng tự nhiên, mời mọi người ăn. Anh Maik bạn tui nói, oh, cái này không ăn được, nó không được trồng để ăn, có thể có vi khuẩn, có sâu, có nấm, chim trời mang đầy mầm bệnh. Táo để ăn phải trồng ở farm chuyên nghiệp, có quy trình nhật ký ghi chép việc sử dụng thuốc, dùng phân, cách ly thời gian sao cho hết phân hết thuốc, rồi rửa sục trong nước có pha hoá chất bảo quản, có chiếu xạ để chết giòi bọ, có máy phân loại để loại bỏ trái xấu. Ai có tiền thì ăn trái cây hữu cơ, organic, phải dùng tay bọc màng từng trái từ lúc nhỏ, hoặc trong nhà kính kín mít, khi hái xong cũng phải sục rửa sạch sẽ, soi rọi từng trái, quy trình nghiêm ngặt, giá đắt gấp chục lần. Còn lại, mày thấy đó, cam táo lê đầy vườn, nhưng là để decor cho đẹp.
Sau sang Mỹ, Nhật, Israel, Ý..., đi trên đường phố, tui thấy những cây cam cây lựu sai quả nhưng không ai hái. Tui có nhiều bạn là những chủ farm lớn, họ nuôi gà là cho vui, khách tới không có bắt thịt, khi ăn thì vô siêu thị mua trứng mua gà đã tiệt trùng xếp trong khay. Những con vật trong tự nhiên họ cũng không ăn, họ nói trong tự nhiên như thế thì bao nhiêu vi khuẩn vi sinh mình không biết được, do vậy thế hệ xưa tuổi thọ rất thấp, thời săn bắn hái lượm càng thấp. Mấy trái cây vườn nhà, dơi chuột chim đến ăn, mà mấy con này có thể mang bao nhiêu vi rút vi khuẩn. Nên dùng hàng xử lý bài bản để an toàn. Phát minh khoa học ra là để áp dụng cho cuộc sống an toàn hơn, tốt đẹp hơn. Qua đây tui đãi, họ hỏi this is from nature or from farming, nghe from farming thì mới ăn. Tui thấy hợp lý.
2. Đầu những năm 2000, tui đang ở Hongkong. Hongkong lúc đó cũng như Việt Nam bây giờ, sau thời gian phát triển thì có một nhóm người chuyển sang cả ngày nói chuyện đạo lý như bảo vệ môi trường, nói không với nhựa, nói không với hoá chất, sống thuần tự nhiên, chữa bệnh cũng ngồi thiền cho khỏi chứ không uống thuốc. Họ đi làm cũng đi bộ vì nói không với xăng dầu. Tui vô nhóm này sinh hoạt vào chiều cuối tuần vì thấy hay hay. Nhưng thầy tui thì la tui, ổng nói mấy người này thuộc dạng a kind of extremism, 1 dạng cực đoan, cái gì cũng có cái tốt, cái xấu, do hiểu chưa tới. Nghe lời thầy nên tui lên hội xin nghỉ. Bữa đó, hội làm bánh để tới trung thu (tuần sau) thì đi tặng các viện dưỡng lão nghèo (bên đó có viện dưỡng lão cho người giàu, trả tiền như khách sạn bệnh viện 5 sao và viện dưỡng lão cho người nghèo, nhà nước và nhà hảo tâm tài trợ), và gửi cho trẻ em những làng nghèo bên phía đại lục.
Đêm trung thu ở Hongkong vui lắm, nhất là khu Victoria Park. Về tắm rửa chuẩn bị ngủ thì ĐT ting ting, trưởng nhóm kêu đi họp khẩn (ở Hongkong người ta sống về đêm, có thể gặp nhau bất cứ lúc nào). Tui không đi vì không còn trong nhóm. Sáng hôm sau, lên công ty ngồi cà phê đọc báo thì thấy hình ảnh nhóm từ thiện này lên trang nhất, bánh trung thu của họ tặng gây ngộ độc hàng loạt, nhiều cụ già đi cấp cứu, một số nguy kịch, sau có tử vong. Các trẻ em ở làng bên đại lục cũng tiêu chảy, ói mửa, nhập viện. Sau điều tra mới biết là vì trong bánh do không bỏ chất bảo quản, không có chất gì có thể ức chế vi khuẩn, nấm mốc, nấm men. Đậu phộng nấu xong mà để cả tuần xong mới đem ăn, thường trong đó sẽ tự lên mốc gì độc lắm, nếu có chất bảo quản như Sorbic hay Benzoate thì mới ức chế được. Tui bần thần cả buổi, ngồi làm việc mà tay run run. Nguyên team từ thiện đó bị cảnh sát điều tra. Chiều đó, thầy tui chỉ nói vậy, tụi mày tưởng là thiện mà thật ra là ác, thiện không đúng chỗ, thiện sai phương pháp, ai hiểu biết nhỏ nhoi mà còn cực đoan thì hại mình hại người. Chất bảo quản thực phẩm, người ta phát minh ra là để sử dụng, miễn trong liều lượng hợp lý thì nó sẽ phân huỷ theo hạn sử dụng trên nhãn. Tức hết hạn thì chất bảo quản giảm xuống bằng 0, bắt đầu sinh khí, sinh nấm, sinh vi khuẩn. Tụi mày đừng có tào lao nữa. Có tặng người ta thì lấy loại bánh có nhãn mác bao bì, nhà máy này nọ. Handmade nếu mày tin thì mày tự ăn đi, đừng bán, đừng tặng. Đã ra thị trường, mua bán cho tặng người khác là phải đầy đủ chất bảo quản chuyên cho thực phẩm, tiệt trùng cẩn thận, có nhãn mác bao bì đăng ký công bố đàng hoàng. Tới giờ, tui không ăn cái homemade handmade gì hết, chị nào đó làm trong hẻm lúc nào ai biết, trách nhiệm gì ở đây. Trứng gà lông phân đầy đó mua về nhét vô tủ lạnh thì nuôi vi khuẩn vi rút cho các thức ăn khác.
* Mình cũng đến lúc có nhận thức mới. Ăn uống nên mua loại có đóng gói bao bì, có date sử dụng, có thương hiệu. Nông sản thì từ farm uy tín, phân phối trong các siêu thị hay cửa hàng lớn, có chuẩn VietGap GlobalGap, nguồn gốc truy xuất được. Nông nghiệp manh mún, nhỏ xíu, hộ gia đình sẽ từ từ không phù hợp nữa. Ai chuyên thì gom đất thành thửa lớn và làm lớn. Tiêu thụ nông sản thương mại sẽ giúp các farm mở rộng quy mô lên hướng hiện đại và chuyên nghiệp. Nhiều người sẽ rút lui khỏi nông nghiệp để dồn đất cho người khác làm nông nghiệp lớn.
**Trồng trọt ở nước nhiệt đới ẩm thì sâu bướm nhiều, chỉ có các farm lớn, xa nơi dân cư thì mới áp dụng. Chuyện hữu cơ là chuyện còn rất lâu nữa mới đại trà được. Nuôi con này con kia để giết ăn vào đám giỗ hay lễ Tết, cũng đã đến lúc phải nghĩ lại, máu động vật chảy xuống ao hồ ruồi nhặng sẽ là nguồn lây lan dịch bệnh. Nên có quy định giết thịt là phải từ lò mổ chuyên nghiệp, có kiểm soát kỹ chất thải, rửa clorin xong đóng hộp bảo quản lạnh an toàn. Muốn ăn cái gì thì nuôi cái đó, ví dụ mật ong, chỉ nên ăn mật ong nuôi, mật rừng tự nhiên là ngôi nhà của bầy ong trong rừng, khai thác là phá tổ của nó. Cá biển bây giờ cũng vậy, phải có hướng nuôi biển thay vì bắt trong tự nhiên. Loài người từ 1 tỷ lên 8 tỷ, phải có nhận thức khác chứ không thể "trời sinh voi sinh cỏ". Voi quá trời voi rồi mà đất dành cho cỏ càng ngày càng ít. Nên phải nghĩ khác, làm khác.
***Nếu chọn sống thuận tự nhiên, thì để cho tự nhiên được cân bằng. Chứ sao lại lấy cây trồng vật nuôi trong tự nhiên để bản thân mình ăn uống mà bảo là thuận tự nhiên? Cái này là phá hoại tự nhiên. Muốn ăn gì, phải trồng phải nuôi.
*** Ai muốn đọc bài của page tôi sớm thì làm Fan cứng tương tác cmt like share nhiều vào, có bài mới tui sẽ tag Fan cứng ưu tiên đọc trước nha.
