26/11/2025
Bác sỹ Chuyên khoa cấp I Da Liễu Trần Nguyễn Như Hương
🌿 𝑵𝒉𝒖̛̃𝒏𝒈 𝒚𝒆̂́𝒖 𝒕𝒐̂́ 𝒍𝒂̀𝒎 𝒄𝒉𝒂̀𝒎 𝒌𝒉𝒐̛̉𝒊 𝒑𝒉𝒂́𝒕 𝒔𝒐̛́𝒎
Chàm (Atopic Dermatitis) là bệnh lý da liễu mạn tính, liên quan đến rối loạn hàng rào bảo vệ da, đáp ứng miễn dịch và các yếu tố di truyền. Tại Anhy, việc nhận diện sớm các yếu tố khởi phát giúp xây dựng chiến lược điều trị và dự phòng chính xác hơn cho từng khách hàng.
1️⃣ Yếu tố di truyền
Đột biến gen FLG (Filaggrin) làm suy giảm chức năng hàng rào da, gia tăng mất nước qua biểu bì và tạo điều kiện cho dị nguyên xâm nhập.
Nguy cơ khởi phát sớm cao hơn ở khách hàng có tiền sử gia đình mắc:
Chàm (Atopic Dermatitis)
Viêm mũi dị ứng
Hen phế quản
2️⃣ Suy giảm hàng rào bảo vệ da
Hàng rào da yếu đóng vai trò trung tâm trong cơ chế khởi phát sớm của chàm:
Tăng TEWL (mất nước qua biểu bì)
Da khô – nứt – dễ kích ứng
Tăng tính thấm với chất gây viêm
Các yếu tố làm suy yếu hàng rào: tắm nước nóng, sản phẩm tẩy rửa mạnh, thiếu dưỡng ẩm, môi trường khô lạnh.
3️⃣ Yếu tố môi trường
Những tác nhân ngoại sinh tác động sớm dễ gây bùng phát:
Khí hậu: không khí khô, lạnh, môi trường điều hòa kéo dài
Dị nguyên: mạt bụi nhà, lông thú, nấm mốc, phấn hoa
Chất tiếp xúc: hương liệu, chất bảo quản, xà phòng kiềm, vải len và vải thô
Các yếu tố này có thể gây kích thích viêm nhanh trên nền da nhạy cảm.
4️⃣ Rối loạn miễn dịch
Khách hàng có đáp ứng miễn dịch thiên về Th2 thường nhạy cảm với dị nguyên và dễ khởi phát viêm từ rất sớm.
Đặc điểm:
Viêm mạn tính mức độ thấp
Phản ứng da quá mức với các kích thích nhẹ
Dễ tái phát khi có thay đổi môi trường
5️⃣ Mất cân bằng hệ vi sinh da
Giảm đa dạng vi sinh da hoặc sự phát triển quá mức của Staphylococcus aureus là yếu tố thúc đẩy:
Viêm tái diễn
Da khô – b**g tróc
Khởi phát chàm ở giai đoạn rất sớm
Trẻ sinh mổ có tỷ lệ gặp mất cân bằng hệ vi sinh da – ruột cao hơn.
6️⃣ Dinh dưỡng & yếu tố sớm sau sinh
Một số yếu tố có thể góp phần làm chàm khởi phát sớm ở trẻ nhỏ:
Không bú mẹ
Dị ứng đạm sữa bò
Bổ sung thực phẩm dặm quá sớm
Sử dụng kháng sinh trong năm đầu đời
Những yếu tố này ảnh hưởng hệ miễn dịch và hệ vi sinh đường ruột, từ đó tác động lên làn da.
7️⃣ Stress sinh lý & rối loạn giấc ngủ
Biến động sinh học, thiếu ngủ hoặc stress có thể làm tăng hoạt hóa trục viêm, dẫn đến xuất hiện hoặc bùng phát chàm sớm hơn dự đoán.
Tóm lược theo tiêu chuẩn Anhy
Chàm khởi phát sớm là sự kết hợp của:
Di truyền – hàng rào da suy giảm
Yếu tố môi trường – dị nguyên
Rối loạn miễn dịch – vi sinh da mất cân bằng
Dinh dưỡng và chăm sóc không phù hợp
Việc đánh giá toàn diện các yếu tố này giúp Anhy xây dựng phác đồ điều trị cá thể hóa, tập trung vào kiểm soát viêm, phục hồi hàng rào da và ổn định vi sinh để giảm tái phát lâu dài.
