17/01/2025
SỐT XUẤT HUYẾT VÀ NHỮNG ĐIỀU LƯU Ý
SỐT XUẤT HUYẾT LÀ GÌ?
Sốt xuất huyết do siêu vi Dengue gây ra, lây truyền người và người thông qua trung gian là con muỗi vằn. Đặc biệt là SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị triệu chứng và phần lớn sẽ cải thiện sau 7 - 14 ngày. Nhưng có những trường hợp nặng và diễn tiến rất nhanh vào sốc, nếu không phát hiện kịp thời thì có thể ảnh hưởng tới tính mạng. Cho đến nay, biện pháp hữu hiệu nhất để đương đầu với SXH đó chính là phòng ngừa sự phát triển của muỗi vằn và năm 2024 thì có thêm mũi vắc-xin sốt xuất huyết.
TRIỆU CHỨNG SỐT XUẤT HUYẾT
Những biểu hiện thường gặp và cần nghĩ ngay tới sốt xuất huyết đó là
- sốt và sốt cao
- đau đầu, đau mắt, đau cơ toàn thân
- nôn ói
- đau bụng, đặc biệt là đau hạ sườn phải
- nổi ban
KHI NÀO NGHI NGỜ CHUYỂN NẶNG?
Phần lớn SXH được theo dõi và điều trị ngoại trú, nhưng nếu có dấu hiệu cảnh báo thì phải nhập viện ngay để điều trị tích cực. Một khi đã xuất hiện dấu hiệu cảnh báo thì thường diễn tiến nặng rất nhanh, đôi khi vài giờ.
Dấu hiệu cảnh báo gồm:
- sốt cao khó hạ, đặc biệt sốt cao liên tục, uống thuốc hạ sốt xong là sốt lại
- đau bụng, đặc biệt là vùng gan
- nôn ói liên tục
- chảy máu mũi, chảy máu chân răng
- thở nhanh, thở mệt
- tay chân sờ lạnh
- mạch nhanh
- tiểu ít
- xét nghiệm men gan tăng, tiểu cầu giảm, tràn dịch màng phổi, Hct tăng
…
Bố mẹ xin hãy nhớ rằng một khi bé đã được chẩn đoán SXH thì xuất hiện 1 trong bất kỳ bất thường nào kể trên là phải quay lại bệnh viện ngay, không chờ đợi.
ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ
⅔ số trẻ SXH có thể điều trị ngoại trú và việc bù dịch tại nhà giai đoạn này có thể xem là yếu tố quyết định giúp cho bé. Bố mẹ lưu ý rằng hãy cho bé uống thật nhiều nước, đặc biệt điện giải (oresol, nước dừa…), TRÁNH uống nước có màu đỏ hoặc ăn canh rau củ đỏ.
Bên cạnh đó, cần theo dõi các biểu hiện trở nặng của trẻ. Nếu có thì phải đưa bé quay trở lại bệnh viện ngay.
PHÒNG NGỪA
Những tài liệu từ WHO, Bộ Y Tế… từ trước đến nay luôn nhấn mạnh rằng diệt lăng quăng và ngủ mắc mùng là những biện pháp đơn giản và hiệu quả để phòng SXH.
Năm 2024 thì bố mẹ có thêm lựa chọn là vắc-xin phòng sốt xuất huyết, đặc biệt trong điều kiện môi trường sống nhiều lăng quăng, bọ gậy, các vùng dịch tễ SXH… thì nên tiêm. Vắc xin SXH dùng cho trẻ thì từ 4 tuổi trở lên là tiêm được rồi, hiệu lực vắc xin qua các nghiên cứu cho thấy ở mức cao, đặc biệt phòng nhập viện đến 90%. Vắc-xin có hiệu quả phòng tái nhiễm với cả trường hợp đã mắc SXH trước đây.
Phòng ngừa đơn giản và hiệu quả đó là diệt lăng quăng, bọ gậy, ngủ mắc mùng và tiêm vắc-xin.