20/07/2025
1. Tai biến mạch máu não (đột quỵ) là một trong những căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong tức thì. Đồng thời, khoảng 80% người sống sót sau đột quỵ gặp các biến chứng nặng nề như liệt nửa người, rối loạn cảm xúc, rối loạn ngôn ngữ, thị giác. Theo đó, những bài tập vật lý cho người bị tai biến được xem là giải pháp hiệu quả giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và bắt đầu cuộc sống mới. Cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau nhé!
2. Hướng dẫn các bài tập vật lý trị liệu sau tai biến
Với từng giai đoạn sau tai biến cụ thể, người bệnh cần tập những bài tập vật lý trị liệu phù hợp tương ứng:
2.1. Giai đoạn cấp (sau 24 giờ)
Ở giai đoạn này, bệnh nhân được hướng dẫn các tư thế nằm, ngồi và sinh hoạt phù hợp để tránh gây tổn thương thêm.
2.2. Giai đoạn đầu (48-72 giờ)
Đến giai đoạn thứ 2 sau khi đột quỵ, bệnh nhân được điều trị vật lý trị liệu thụ động – liệu pháp không yêu cầu tăng cường vận động mà điều trị dựa trên sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị hiện đại như:
Sóng xung kích shockwave: Đây là thiết bị đa năng được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực vật lý trị liệu với công dụng đẩy nhanh tiến độ hồi phục, cũng như chữa các cơn đau cấp và mãn tính mà không cần phẫu thuật hay sử dụng thuốc giảm đau.
Chiếu tia laser: Phương pháp này sử dụng tia laser có bước sóng rộng và cường độ mạnh nhất, có thể thâm nhập sâu và rộng vào khu vực mô tổn thương sâu bên trong, kích thích quá trình tái tạo các mô sinh học bằng ánh sáng giúp chữa lành tận gốc các cơn đau. Nhờ đó giúp bệnh nhân tai biến nhanh chóng hồi phục, không gây đau đớn khi điều trị.
Dù vậy, để sử dụng những thiết bị này hiệu quả và an toàn cho người bị đột quỵ, tránh các rủi ro tiềm ẩn, cần thiết có sự hỗ trợ của bác sĩ có chuyên môn trong lĩnh vực vật lý trị liệu.
2.3. Giai đoạn sau (qua 72 giờ)
Tập vật lý trị liệu chủ động, đòi hỏi người bệnh vận động khá nhiều, chủ yếu hướng đến các động tác kéo giãn và tăng sức mạnh cơ, hỗ trợ phục hồi tổn thương. Sau đây là các bài tập vật lý trị liệu cho người tai biến phù hợp cho giai đoạn sau đột quỵ:
Bài tập 1: Bài tập phục hồi vận động cánh tay
Nhẹ nhàng di chuyển cánh tay, kéo căng cơ bắp tùy theo sức chịu đựng của người bệnh. Giữ tư thế này tối thiểu trong 60 giây.
Giữ một quyển sách trên tay, sau đó thêm một đồ vật khác lên, từ từ tăng sức đỡ của cánh tay.
Dùng ngón tay mở đóng ngăn tủ hoặc cánh tủ liên tục.
Bài tập 2: Tập dồn trọng lượng lên chân liệt
Hướng dẫn bệnh nhân đứng trong hai thanh song song, sau đó vịn nhẹ tay lên hai bên khiến trọng lượng cơ thể dồn vào hai chân. Tiếp đến, yêu cầu bệnh nhân dồn trọng lượng sang bên chân liệt, đặt chân còn lại lên phía trước khoảng 15-20cm.
Khi khả năng vận động và giữ thăng bằng của bệnh nhân đã được cải thiện, có thể yêu cầu người bệnh thực hiện lại tư thế trên nhưng khoảng cách hai bước chân kéo dài thêm từ 30-30cm.
Bài tập 3: Tập gấp, duỗi khớp háng và khớp gối bên liệt
Hướng dẫn bệnh nhân vịn nhẹ tay vào một vật bên cạnh, kết hợp để chân khỏe đặt trước chân liệt với khoảng cách 15-20cm. Sau đó yêu cầu bệnh nhân chuyển trọng lượng ra trước, dồn trọng lượng lên chân khỏe.
Tiếp tục yêu cầu bệnh nhân tập gập và duỗi khớp háng và khớp gối của chân bị liệt. Cùng lúc, hướng dẫn bệnh nhân nâng gót chân bị liệt lên khỏi mặt đất.
Bài tập 4: Các bài tập cho ngón tay
Người bệnh luyện những bài tập đơn giản với các vật dụng như quả bóng và miếng nhựa dẻo như:
Nắm bóng: Giữ bóng thật chặt trong lòng bàn tay, thực hiện bóp và giữ bóng, sau đó thư giãn. Lặp lại động tác khoảng 10 lần cho 2 tay.
Lăn bóng: Đặt bóng trong lòng bàn tay, sau đó đưa ngón tay cái về phía gốc ngón tay út. Thực hiện động tác khoảng 10 lần cho 2 tay.
Luyện tập ngón tay cái: Để miếng nhựa dẻo vào lòng bàn tay, sau đó dùng ngón tay cái đẩy nó qua lại về phía ngón út. Lặp lại động tác này 10 lần cho 2 tay.
Tập các khớp ngón tay: Đặt nhựa dẻo vào lòng bàn tay, tiếp theo nắm tay thật chặt. Tập động tác này khoảng 10 lần cho 2 tay.
Bài tập 5: Tập vật lý trị liệu bằng phương pháp đạp xe đạp
Cho bệnh nhân ngồi lên yên xe, để hai tay cầm tay nắm ghi đông của xe. Nếu bệnh nhân bị liệt tay thì cần cố định phần tay vào ghi đông bằng băng dán.
Hướng dẫn người bệnh luyện tập động tác đạp xe khoảng 15-30 phút tùy vào khả năng vận động.
Trong thời gian tập, để bệnh nhân nghỉ ngơi 1-2 lần, mỗi lần khoảng 2-3 phút.
Ngoài các cách tập vật lý trị liệu cho người tai biến trên, bạn cũng có thể hướng dẫn người bệnh các bài tập khác như tập đứng thăng bằng trên hai chân, tập di chuyển từ giường sang ghế, xe lăn và ngược lại, tập đứng dậy từ tư thế ngồi,…
______________
Địa chỉ: CM 4 - 3A ECOGARDEN đường Lê Đức Anh phường Thuỷ Vân tp Huế
Sđt: 0828261215 - 0826392627