22/07/2025
Phòng Khám Aranya HỘI CHẨN CÙNG Phòng khám Siêu âm Tây Lộc PHÁT HIỆN RA CASE BỆNH HIỂM GẶP.
Sau khi PK Aranya nghi ngờ thành mạch viêm dày thành trước trên, khác với xơ vữa hay gặp thành dưới. Bệnh nhân được chuyển sang PK Tây lộc và xác định chẩn đoán. Tiến hành xét nghiệm thêm và kê đơn điều trị. Bệnh đáp ứng ngoạn mục ngay trong 24h. Những cases bệnh này hiếm gặp một phần do BS không nghĩ tới nên không xác định được bệnh vì thay đổi hình ảnh rất kín đáo nếu không có kinh nghiệm khó mà nhận ra. Về cảm quan có vẻ liên hệ với tiêm Vaccine COVID nhưng không đủ bằng chứng khoa học. 😇😇😇
🩺 BÁO CÁO CA LÂM SÀNG
VIÊM QUANH ĐỘNG MẠCH CẢNH PHẢI (TIPIC SYNDROME): BIỂU HIỆN HIẾM GẶP TRÊN SIÊU ÂM Ở BỆNH NHÂN ĐAU CỔ KHU TRÚ
👤 Thông tin bệnh nhân
• Nam, 42 tuổi
• Đến khám vì: đau cổ phải khu trú, lan nhẹ lên đầu, kéo dài 3–4 ngày, tăng khi ấn vùng cổ bên phải, không sốt, không có dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp trên hoặc chấn thương cổ.
🔬 Khám lâm sàng
• Ấn đau rõ tại vùng xoang cảnh phải, không có hạch cổ, không cứng gáy.
• Không có biểu hiện thần kinh khu trú.
• Sinh hiệu ổn định, không sốt.
🖥️ HÌNH ẢNH SIÊU ÂM DOPPLER CẮT NGANG XUẤT SẮC
• Vị trí khảo sát: Động mạch cảnh chung 2 bên (ngay dưới chỗ phân nhánh).
• Bên phải:
• Thành mạch phía trước – ngoài dày khoảng 3.3 mm, bờ trong đều, không mảng vôi hóa, không huyết khối.
• Mô quanh mạch phù nề lan toả thể hiện có lớp giảm âm nhẹ giữa thành mạch, không thấy hạch kế cận.
• Doppler màu: không xoáy dòng, không hẹp lòng.
• Bên trái:
• Thành mạch bình thường (~1.8 mm), cấu trúc mạch không thay đổi.
📸 Hình ảnh minh họa: hai mặt cắt so sánh hai bên (ảnh đính kèm).
📚 CHẨN ĐOÁN
👉 Viêm quanh động mạch cảnh phải (TIPIC syndrome – Transient Perivascular Inflammation of the Carotid artery)
• Dựa vào:
• Đau khu trú vùng cảnh
• Dày thành mạch, phù nề mô quanh, không có hẹp hoặc huyết khối
• Không có bằng chứng nhiễm trùng hoặc bệnh hệ thống
💊 ĐIỀU TRỊ
• Giảm viêm
• Omeprazole 20 mg sáng (dự phòng loét dạ dày)
🎯 DIỄN TIẾN NGOẠN MỤC
• Trong 24 giờ đầu, bệnh nhân hết đau hoàn toàn.
• Không còn ấn đau vùng cổ. Không cần dùng thêm thuốc giảm đau sau ngày thứ hai.
• Sau 5 ngày, siêu âm kiểm tra lại:
• Thành động mạch cảnh phải trở lại bình thường (1.8 mm)
• Không còn phù nề quanh mạch.
• So sánh hai bên cho thấy cấu trúc thành mạch và huyết động hoàn toàn đối xứng.
📌 BÀN LUẬN NGẮN
TIPIC syndrome là một bệnh cảnh hiếm gặp, mới được mô tả rõ ràng trong thập kỷ gần đây nhờ tiến bộ hình ảnh học. Cơ chế bệnh sinh có thể liên quan đến phản ứng miễn dịch khu trú, đôi khi xảy ra sau nhiễm virus hoặc tiêm vaccine, tuy nhiên mối liên hệ nhân quả chưa được xác lập rõ ràng.
Tỷ lệ ghi nhận TIPIC trong các loạt nghiên cứu lớn < 0.1%, và thường bị bỏ sót. Chẩn đoán chủ yếu dựa trên lâm sàng và hình ảnh siêu âm/magnetic resonance (MRI) mạch cổ. Điều trị bằng NSAIDs đơn thuần thường hiệu quả, ít khi cần corticoid.
✅ KẾT LUẬN
Ca bệnh này cho thấy:
• Tầm quan trọng của siêu âm Doppler trong chẩn đoán đau cổ không rõ nguyên nhân.
• TIPIC có thể được xác định và theo dõi hiệu quả bằng hình ảnh học không xâm lấn.
• Bệnh nhân có đáp ứng nhanh và ngoạn mục với kháng viêm thông thường, giúp tránh điều trị không cần thiết hoặc can thiệp mạch máu.
