07/05/2025
🌼 Câu chuyện của mẹ Lành – khi sự chủ quan suýt chút nữa đánh đổi bằng một trái tim nhỏ bé… 🌼
Gần 20h tối, phòng khám vẫn còn vài ba mẹ bầu ngồi chờ đến lượt khám, chị Lành – một mẹ bầu ở tuần thai thứ 30. Gương mặt chị rạng rỡ, giọng cười giòn tan vừa nằm lên giường siêu âm đã vui vẻ nói!
“Bác sĩ ơi, em khỏe lắm, từ đầu thai kỳ đến giờ không ốm đau gì. Mấy hôm trước đi khám, người ta bảo nên làm nghiệm pháp dung nạp glucose, nhưng em nghĩ mình không béo, không tiểu đường gì nên thôi cho qua…”
Tôi mỉm cười, rồi nhẹ nhàng đặt đầu dò và khảo sát em bé cho chị Trái tim thai đập đều, nhưng có vẻ thành cơ tim hơi dày và có vận động bất thường. Mạch máu rốn có biểu hiện trở kháng cao – dấu hiệu cảnh báo có thể thai nhi đang phải gồng mình chống chọi!
Tôi nhìn chị, và bắt đầu kể – không chỉ bằng lời nói, mà bằng cả sự lo lắng của một người bác sĩ từng chứng kiến những cuộc vượt cạn gian nan vì sự chủ quan tưởng chừng vô hại.
✨ “Cuộc chiến thầm lặng” trong cơ thể người mẹ ✨
“Em biết không, khi mang thai, nhau thai không chỉ là nơi trao đổi dưỡng chất – mà còn là một ‘nhà máy nội tiết’ cực kỳ phức tạp. Nó tiết ra rất nhiều hormone như:**
hPL (Human Placental Lactogen)
Estrogen, progesterone
Cortisol từ tuyến thượng thận thai nhi
Những hormone này có tác dụng ‘đối kháng’ insulin của mẹ. Mục đích là để tăng lượng đường huyết, đảm bảo có đủ glucose cho thai nhi phát triển. Nhưng nếu cơ thể mẹ không đủ khả năng sản sinh insulin bù lại, thì lượng đường trong máu sẽ tăng lên – đó chính là tiểu đường thai kỳ.”
“Nhưng mà em thấy em vẫn bình thường mà bác sĩ…”
Tôi khẽ gật đầu:
“Vấn đề là... tiểu đường thai kỳ thường diễn ra âm thầm, không triệu chứng rõ rệt. Và đôi khi, biểu hiện đầu tiên lại là suy tim thai, thai to quá mức, đa ối hoặc thậm chí là thai lưu.”
💔 Khi trái tim nhỏ không còn đủ sức gồng gánh 💔
“Em có biết không, khi mẹ bị tiểu đường, lượng glucose trong máu mẹ tăng, glucose ấy đi qua nhau thai đến thai nhi. Thai nhi phải tăng tiết insulin để xử lý. Chính insulin nội sinh ấy lại là yếu tố phát triển – làm cho bé lớn quá mức. Bé to, nhau thai to, tiêu thụ oxy nhiều – nhưng đôi khi bánh nhau lại bắt đầu lão hóa sớm do môi trường glucose cao.”
Tôi dừng lại một nhịp, mắt nhìn lên màn hình siêu âm:
“Và khi oxy không đủ, tim thai phải làm việc quá sức để bơm máu nuôi cơ thể… Đến một thời điểm nào đó, nó không chịu nổi nữa.”
“Là… suy tim thai ạ?” – Lành thì thầm, mắt chị đã không còn cười.
Tôi gật đầu. “Nếu không phát hiện sớm, điều tồi tệ nhất là thai có thể mất ngay trong bụng mẹ, dù chỉ vài ngày trước đó vẫn đạp rất khỏe.”
👶 Và cả nguy cơ sau sinh: hạ đường huyết đe dọa não bộ
“Chưa hết đâu em à… Khi con chào đời, nguồn glucose từ mẹ đột ngột mất đi, nhưng cơ thể bé vẫn tiếp tục tiết nhiều insulin như lúc còn trong bụng. Điều đó khiến con dễ bị tụt đường huyết nặng sau sinh, thậm chí gây co giật, hôn mê và tổn thương não nếu không xử lý kịp thời.”
🌿 Vượt qua bằng một hành động đơn giản: Làm nghiệm pháp sàng lọc
Chị Lành nắm lấy tay tôi, lần đầu tiên giọng chị nhỏ lại:
“Vậy giờ em làm test còn kịp không bác sĩ?”
“Còn kịp. Cực kỳ kịp. Em hãy làm nghiệm pháp dung nạp glucose ngay trong sáng mai nhé. Nếu có bất thường, bác sĩ sẽ hướng dẫn em thay đổi chế độ ăn, vận động nhẹ nhàng, thậm chí dùng insulin nếu cần. Mọi thứ có thể được kiểm soát – để con chào đời an toàn, khỏe mạnh.”
🍀 Sáng hôm sau chị quay lại và làm nghiệm pháp thì đúng là chị có bị rối loạn dung nạp đường. Chúng tôi lên kế hoạch kiểm soát đường huyết từng ngàycho chị bằng chế độ ăn, thời gian vận động và tập luyện. Bé được siêu âm Doppler theo dõi sát. Đến tuần 39, chị sinh thường một bé trai 3,5kg – khoẻ mạnh, hồng hào, và không hề bị hạ đường huyết sau sinh.
Hôm nay chị gửi tôi bức ảnh em bé và lời nhắn!
“Nếu hôm ấy em không ghé phòng khám... có lẽ đã đánh mất cả thế giới nhỏ này…”
💡 Bài học nhỏ – nhưng không hề nhỏ…
🧡 Tiểu đường thai kỳ không chừa một ai – kể cả những mẹ bầu gầy, ăn uống điều độ.
🧡 Nó thường âm thầm, không biểu hiện rõ. Nhưng hậu quả có thể để lại là vĩnh viễn.
🧡 Một nghiệm pháp đơn giản – là chiếc “cửa ngõ” để giữ an toàn cho cả mẹ và con.
Bạn ơi, nếu bạn đang mang thai tuần 24–28, hãy hỏi bác sĩ về nghiệm pháp dung nạp glucose.
Đừng để sự chủ quan hôm nay trở thành hối tiếc mãi về sau…
