20/02/2023
SỎI TIẾT NIỆU LÀ GÌ? - THÔNG TIN CẦN BIẾT VỀ TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH TRỊ DỨT ĐIỂM BỆNH
Hiện nay, có tới 12% dân số Việt Nam được chẩn đoán mắc bệnh sỏi tiết niệu và con số này vẫn đang tiếp tục gia tăng không ngừng. Thế nhưng hiểu biết của mọi người về căn bệnh này dường như còn nhiều hạn chế. Vậy sỏi tiết niệu là gì? Bệnh có nguy hiểm không và cần điều trị như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.
Sỏi tiết niệu là những khối rắn xuất hiện trong đường tiết niệu, bởi vậy bệnh còn được gọi là sỏi đường tiết niệu. Đa phần những viên sỏi này được hình thành tại thận, sau đó di chuyển theo dòng chảy nước tiểu đến các vị trí khác trên đường niệu như: Niệu quản (28%), bàng quang (26%), niệu đạo (4%), Trong các bệnh lý sỏi tiết niệu thì chiếm phần lớn là sỏi thận với tỷ lệ mắc cao nhất là 40%.
"Sỏi tiết niệu là gì?" Sỏi được cấu thành từ những khoáng chất khó tan trong nước tiểu và được chia thành 4 dạng khác nhau bao gồm:
- Sỏi canxi: Là loại sỏi phổ biến nhất, bao gồm sỏi canxi oxalat màu đen, canxi photphat màu vàng nhạt và canxi cacbonat có màu trắng…
- Sỏi urat: Thường có màu gạch cua, tỉ lệ gặp ở nam giới cao hơn nữ giới, đặc biệt là những người bệnh gout hoặc đang hóa trị.
- Sỏi struvite (sỏi san hô, sỏi nhiễm trùng): Có màu vàng trắng, thường gặp ở nữ giới mắc bệnh viêm tiết niệu.
- Sỏi cystine: Loại sỏi này thường liên quan đến yếu tố di truyền, có màu vàng nhạt và xuất hiện ở cả nam giới và nữ giới. Đây là loại sỏi rất hiếm gặp nhưng hay tái phát.
Ngoài băn khoăn “sỏi tiết niệu là gì”, triệu chứng bệnh cũng là vấn đề được nhiều người quan tâm. Thường khi kích thước sỏi còn nhỏ, người bệnh sẽ chưa có bất cứ triệu chứng gì cho đến khi sỏi bắt đầu di chuyển theo dòng chảy nước tiểu, cọ xát vào niêm mạc đường tiết niệu và gây ra nhiều biểu hiện khó chịu gồm:
- Đau thắt lưng: Cơn đau thường xuất hiện đột ngột sau vận động, đau dữ dội từ thắt lưng lan xuống vùng bẹn. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp người bệnh gặp cơn đau mạn tính do sỏi gây tắc nghẽn không hoàn toàn, với cảm giác đau tức, khó chịu vùng thắt lưng và mức độ đau tăng lên khi vận động.
- Bất thường khi đi tiểu: Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu són, đi tiểu nhiều lần, mót tiểu khẩn cấp. Thậm chí, người bệnh có thể đái ra máu, đái ra sỏi, đái ra mủ, nước tiểu đục, có váng, mùi hôi.
- Một số biểu hiện khác: Sốt, ớn lạnh, vã mồ hôi, đau đầu, buồn nôn, nôn…
Để hiểu rõ "sỏi tiết niệu là gì" và nhận biết chính xác dấu hiệu sỏi thận, sỏi đường tiết niệu, hãy lắng nghe lời chia sẻ của PGS.TS.BS Trần Đình Ngạn (Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Quân y 103) trong đoạn video dưới đây:
Nguyên nhân gây sỏi tiết niệu
Nguyên nhân gây sỏi tiết niệu là gì? - Mặc dù chưa có nghiên cứu rõ ràng nhưng nhiều nhà khoa học tin rằng, nồng độ các chất keo như acid nucleic, mucin, mucoprotein… trong nước tiểu giảm sẽ khiến cho các tinh thể canxi, oxalat, urat… có xu hướng kết tụ lại với nhau hình thành nên sỏi. Ngoài ra, còn một số yếu tố nguy cơ có thể thúc đẩy sỏi kết tinh gồm:
- Uống quá ít nước hoặc mất nước thường xuyên do đổ mồ hôi nhiều, nhất là trong điều kiện khí hậu nhiệt đới, nóng bức. Mồ hôi ra nhiều làm cho nước tiểu bị cô đặc dễ hình thành sỏi.
- Độ tuổi: tỉ lệ mắc bệnh sỏi tiết niệu thường từ 20 - 50 tuổi.
- Chủng tộc: người da trắng có nguy cơ cao hơn người châu phi.
- Giới tính: nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới.
- Tiền sử gia đình có người bị sỏi đường tiết niệu.
- Chế độ ăn uống mất cân bằng: Ăn quá nhiều muối, đường, đạm và các thực phẩm giàu canxi…
- Nghề nghiệp: người làm trong môi trường nắng nóng, công việc căng thẳng trí óc, ít vận động.
- Tác dụng phụ của thuốc lợi tiểu, chống co giật, kháng acid…
- Các bệnh lý khác như dạ dày, viêm ruột, cận giáp, nhiễm khuẩn tiết niệu…