
16/05/2025
CHIA SẺ VỀ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TRONG ĐÔNG Y
🔶 I. PHÂN TÍCH ĐÔNG Y VỀ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG
Trong Đông y, tiểu đường gọi là Tiêu khát (三消), gồm 3 thể:
Thể bệnh Triệu chứng Tạng liên quan
1. Thượng tiêu khát Khát nước, miệng khô Phế âm hư, Phế nhiệt
2. Trung tiêu khát Ăn nhiều nhanh đói Tỳ vị nhiệt, âm hư sinh nội nhiệt
3. Hạ tiêu khát Tiểu nhiều, sút cân, sinh dục yếu Thận âm hư, hoả vượng
Đa số bệnh nhân hiện đại là âm hư – hoả vượng, do lao tâm, ăn uống bất điều, mất ngủ, sinh ra hư hoả gây tổn thương tạng phủ → đường huyết tăng.
🔶 II. BA THỂ BỆNH CỦA NGƯỜI TIỂU ĐƯỜNG
1. Thể âm hư – hỏa vượng (phổ biến nhất)
🔹 Triệu chứng: khát nước, tiểu nhiều, người nóng, hay cáu gắt, mất ngủ nhẹ
Phương thang gợi ý:
- Vỏ bí đao khô 15g
- Lá ổi non khô 10g
- Lá dâu tằm 10g
- Mướp đắng tươi 5 lát (hoặc khô 10g)
- Hoài sơn 12g
- Cát căn 12g
- Táo tàu 3 quả
- Hoa kim ngân 6g
- Cam thảo 3g
- Râu bắp 10g
Sắc 1 thang uống trong ngày, chia 2 lần. Dùng 2–4 tuần.
2. Thể tỳ hư kiêm thấp (người mệt, bụng chướng, ăn kém, phân nát)
Phương thang gợi ý:
- Hoàng kỳ 12g
- Hoài sơn 12g
- Trần bì 8g
- Lá ổi 10g
- Táo tàu 3 quả
- Gừng nướng 3 lát
- Sơn tra 8g
- Vỏ bí đao 10g
Giúp kiện tỳ, sinh tân, ổn định tiêu hoá → hỗ trợ kiểm soát đường huyết.
3. Thể khí âm lưỡng hư (gầy sút cân, tiểu nhiều, mệt, hồi hộp)
Phương thang gợi ý:
- Hoàng kỳ 12g
- Cát căn 12g
- Hoài sơn 12g
- Táo tàu 4 quả
- Lá dâu 10g
- Trần bì 6g
- Mướp đắng 8g
- Gừng 1 lát nhỏ (nếu hư hàn)
Uống mỗi ngày 1 thang, ấm bụng, sinh tân, hỗ trợ tụy tạng.
🔶 III. LƯU Ý KHI SỬ DỤNG
Những vị thuốc như mướp đắng, vỏ bí đao, lá dâu có tính hàn → cần gia gừng hoặc cam thảo cho người hư hàn.
Nên uống nước thuốc ấm, chia 2–3 lần/ngày.
Không nên dùng quá nhiều vị công phá mạnh như sơn tra, mướp đắng nếu người gầy yếu, tỳ vị kém.
Người bệnh tiểu đường nên:
Kết hợp chế độ ăn – ngủ – vận động – uống thuốc hợp lý
Uống thảo dược dạng thanh – bổ – điều hòa là chính
Không nên chỉ uống mướp đắng hoặc vỏ bí đao lâu ngày mà
không bồi bổ âm khí → dễ gây tổn thương thêm
🔶 IV. NẾU NHỮNG PHƯƠNG THANG BÊN TRÊN QUÁ PHỨC TẠP BẠN CÓ THỂ DÙNG CÁC BÀI THUỐC GIẢN LƯỢC SAU:
1. Thể âm hư – hỏa vượng (khát nhiều, người nóng, tiểu nhiều, mất ngủ nhẹ)
Bài 1:
Vỏ bí đao 15g
Lá dâu tằm khô 10g
Hoa kim ngân 6g
🔹 Công dụng: Thanh nhiệt, sinh tân, giải độc – thích hợp người nóng trong, đường huyết cao.
2. Thể tỳ hư kiêm thấp (ăn kém, đầy bụng, phân nát, người mệt)
Bài 2:
Hoàng kỳ 12g
Hoài sơn 12g
Trần bì 6g
🔹 Công dụng: Kiện tỳ, sinh khí, hóa thấp – dành cho người hay mệt, bụng yếu.
3. Thể khí âm lưỡng hư (gầy sút, tiểu đêm nhiều, khô miệng, mất ngủ)
Bài 3:
Cát căn 12g
Hoài sơn 12g
Táo tàu 3 quả
🔹 Công dụng: Sinh tân, bổ khí, dưỡng âm – dùng khi người khô gầy, tiểu nhiều, thiếu sức sống.
4. Bài trung tính dễ dùng cho mọi thể nhẹ
Bài 4:
Lá ổi non khô 10g
Mướp đắng khô 10g
Táo tàu 3 quả
🔹 Công dụng: Giảm đường huyết, tiêu khát, điều hòa vị thuốc – dùng như trà hằng ngày.
📌 Cách dùng (chung):
Đổ 600–800ml nước, đun nhỏ lửa còn 300ml → chia 2 lần uống trong ngày.
Có thể uống ấm hoặc để nguội mát.
Dùng liên tục 2–4 tuần, nghỉ vài ngày, rồi dùng lại (nếu cần).
HÃY THAM KHẢO Ý KIẾN CỦA CÁC LƯƠNG Y BÁC SỸ ĐÔNG Y TRƯỚC KHI DÙNG THUỐC ĐỂ DÙNG ĐÚNG BÀI THUỐC CHO THỂ BỆNH CỦA MÌNH NHÉ!
Đông Y Đặng Gia Đường