Nguyễn Ngọc Tú

24/07/2025

ĐAU ĐẦU KHI MANG THAI - ĐÂU LÀ DẤU HIỆU NGUY HIỂM

“Chắc là do mất ngủ thôi…”
“Có lẽ chỉ là thiếu máu…”
Hay: “Đau đầu là chuyện bình thường khi mang bầu mà…”

Những câu nói quen thuộc, nhưng đôi khi lại là vỏ bọc cho một biến chứng nguy hiểm đang rình rập phía sau: tiền sản giật, tai biến mạch máu não, nhiễm trùng hệ thần kinh, hay thậm chí u não. Và điều đáng sợ nhất là nhiều mẹ bầu chỉ nhận ra điều đó khi đã quá muộn.

1. Đau đầu – Triệu chứng thường gặp nhưng không thể xem nhẹ

Đau đầu là một triệu chứng rất phổ biến trong thai kỳ. Theo thống kê tại Na Uy, 60% phụ nữ dưới 40 tuổi từng trải qua đau đầu trong vòng một năm.

Khi mang thai, hormone thay đổi, giấc ngủ bị gián đoạn, cơ thể thiếu nước, hạ đường huyết… tất cả đều có thể là nguyên nhân gây đau đầu.

Và trong nhiều trường hợp, đó chỉ là biểu hiện lành tính như migraine thai kỳ, đau đầu do stress, do căng thẳng.

Nhưng nếu cơn đau đầu bất ngờ, dữ dội, kéo dài, hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường, bạn cần cẩn trọng. Rất có thể cơ thể đang cố gắng báo hiệu một điều gì đó nghiêm trọng hơn.

2. Mốc thời gian cần lưu ý: Tuần thai thứ 20 trở đi

Từ tuần thai thứ 20, mọi cơn đau đầu, dù là nhẹ hay nặng, đều phải được xem xét cẩn trọng để loại trừ tiền sản giật.

Tiền sản giật là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của thai kỳ. Nó có thể bắt đầu âm thầm bằng cơn đau đầu, nhưng sau đó nhanh chóng chuyển thành co giật (sản giật), đột quỵ, b**g nhau non, tổn thương gan, thận, và thậm chí tử vong nếu không được phát hiện sớm.

3. Các dấu hiệu đau đầu nguy hiểm không thể bỏ qua

Nếu bạn có một trong những biểu hiện sau, đừng chần chừ tự chữa tại nhà:
- Đau đầu xuất hiện lần đầu trong thai kỳ, hoặc không giống những lần đau trước đây
- Cơn đau dữ dội như “búa bổ”, lan tỏa toàn đầu, kéo dài nhiều giờ
- Đau đầu kèm theo mờ mắt, nhìn đôi, chói sáng
- Tăng huyết áp, phù chi, giảm tiểu tiện
- Buồn nôn, nôn không rõ nguyên nhân
- Đau đầu sau sinh (đặc biệt nếu bạn từng gây tê tủy sống)
- Kèm theo sốt, cổ cứng, khó nói, lú lẫn
- Không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường

Đây đều là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nghiêm trọng, từ tiền sản giật, huyết khối tĩnh mạch não, đến viêm màng não, hoặc u não.

4. Đừng nhầm giữa đau đầu lành tính và bệnh lý nguy hiểm

🧠 Đau đầu lành tính (ví dụ như migraine):
• Thường có chu kỳ đều đặn, có thể dự đoán được
• Không đi kèm triệu chứng thần kinh
• Cải thiện khi nghỉ ngơi, chườm nóng/lạnh, massage
• Đáp ứng tốt với acetaminophen

⚠️ Đau đầu nguy hiểm:
• Xuất hiện đột ngột, tăng nặng nhanh
• Kèm theo thay đổi thị lực, rối loạn ý thức, nói khó
• Không đáp ứng với thuốc thông thường
• Huyết áp cao, protein niệu, rối loạn xét nghiệm máu – nước tiểu

5. Sau sinh – đừng chủ quan với đau đầu

Đau đầu sau sinh không phải lúc nào cũng do thiếu ngủ hay căng thẳng.
Một số nguyên nhân nghiêm trọng bao gồm:
- Tiền sản giật muộn (xuất hiện sau sinh)
- Đau đầu do chọc tủy sống khi gây tê ngoài màng cứng
- Tai biến mạch máu não do rối loạn huyết áp sau sinh

Đặc biệt, nếu đau đầu tăng khi đứng dậy, giảm khi nằm, bạn cần hỏi bác sĩ về đau đầu sau chọc tủy sống, một biến chứng không hiếm gặp sau sinh.

6. Những nguyên tắc không thể quên

✅ Nếu có tiền sử migraine, hãy thông báo cho bác sĩ khi khám thai
✅ Không tự ý dùng thuốc giảm đau, kể cả thuốc quen dùng trước đây
✅ Uống đủ nước, ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng kéo dài
✅ Khi có triệu chứng bất thường, hãy tìm đến cơ sở y tế có chuyên môn về sản khoa, thần kinh, y học bào thai

7. Lời nhắn gửi mẹ bầu

Mang thai là thời điểm cơ thể nhạy cảm và mong manh hơn bao giờ hết. Cơn đau đầu, vốn tưởng như bình thường, có thể là dấu hiệu đầu tiên và duy nhất của một biến chứng nghiêm trọng.

Hãy lắng nghe cơ thể.
Hãy cẩn trọng với những thay đổi dù nhỏ nhất.

Và hãy nhớ: "Phát hiện sớm – điều trị kịp thời" chính là cách tốt nhất để giữ an toàn cho cả mẹ và con.

📍 Nếu bạn đang mang thai từ tuần thứ 20 trở đi và có bất kỳ biểu hiện đau đầu bất thường nào, hãy đi khám sớm tại các cơ sở chuyên sâu. Ở đó, bác sĩ không chỉ lắng nghe bạn, mà còn nhìn thấy điều mà những người khác dễ bỏ qua.

Một chia sẻ đúng lúc có thể cứu lấy cả hai sinh mạng.
Bạn không đơn độc trong hành trình làm mẹ. Hãy để y học đi cùng bạn.

24/07/2025

VAI TRÒ CỦA LỢI KHUẨN TRONG SỨC KHỎE THAI KỲ

Bắt đầu từ những tháng đầu tiên của thai kỳ, nhiều mẹ bầu đã than phiền về những thay đổi trong cơ thể mình. Và tiêu hóa là vấn đề đến sớm nhất với những triệu chứng mang lại cảm giác khó chịu như: đầy bụng, đầy hơi khó tiêu, táo bón…

Tất cả triệu chứng này không phải do sức khỏe mẹ bầu yếu. Mà là do hệ tiêu hóa trong thai kỳ chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi sự thay đổi nội tiết, áp lực từ tử cung đang lớn dần và sự chậm lại của nhu động ruột. Đó là chưa kể đến những rối loạn vi sinh đường ruột, điều mà rất nhiều mẹ chưa từng để tâm tới.

Nhưng ít ai biết rằng, Probiotic (lợi khuẩn) có thể giúp mẹ bầu giảm đáng kể các rắc rối này.
Bài viết này sẽ giúp các mẹ hiểu rõ hơn về lợi ích của lợi khuẩn đường ruột.

📌Probiotic là gì và vì sao mẹ bầu nên quan tâm?

Probiotic là các vi sinh vật sống, chủ yếu là vi khuẩn có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là đường tiêu hóa, khi được cung cấp với lượng phù hợp. Chúng thường là các chủng thuộc chi Lactobacillus, Bifidobacterium hoặc Saccharomyces.

Probiotic có thể có mặt tự nhiên trong các thực phẩm như sữa chua, sữa kefir, dưa muối lên men truyền thống, kim chi… hoặc được bổ sung dưới dạng viên uống, bột hoặc giọt.

📌Khi mang thai, hệ vi sinh đường ruột bị đảo lộn như thế nào?

Trong giai đoạn mang thai, sự thay đổi hormon và miễn dịch khiến hệ vi sinh đường ruột bị xáo trộn. Mức estrogen tăng cao làm giảm motilin, một hormon kích thích nhu động ruột gây ra tình trạng táo bón. Đồng thời, sự phát triển của tử cung cũng chèn ép lên đại tràng. Những thay đổi này khiến lợi khuẩn giảm, hại khuẩn tăng, kéo theo nhiều hệ lụy:
- Táo bón kéo dài
- Khó hấp thu dinh dưỡng
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm âm đạo
- Tăng viêm nội sinh, một yếu tố nguy cơ của tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ, sinh non.

📌Khoa học nói gì về Probiotic trong thai kỳ?

1. Cải thiện tiêu hóa và giảm táo bón
Nhiều nghiên cứu cho thấy bổ sung Probiotic giúp tăng nhu động ruột, làm mềm phân và giảm triệu chứng táo bón trong thai kỳ, một vấn đề ảnh hưởng tới 40–50% mẹ bầu.

2. Tăng cường miễn dịch và phòng ngừa viêm nhiễm
Probiotic tăng cường sản xuất kháng thể IgA và kích hoạt các tế bào miễn dịch tại niêm mạc ruột, từ đó giảm nguy cơ viêm âm đạo, viêm bàng quang… vốn là những yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non.

3. Giảm nguy cơ tiền sản giật và tiểu đường thai kỳ (GDM)
Dù kết quả chưa phải tuyệt đối, nhưng một số nghiên cứu chỉ ra rằng bổ sung probiotic (đặc biệt là Lactobacillus rhamnosus và Bifidobacterium lactis) có thể giảm viêm hệ thống và cải thiện chuyển hóa glucose, giúp hạn chế GDM và tiền sản giật ở nhóm mẹ bầu thừa cân hoặc có nguy cơ cao.

4. Hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng
Probiotic giúp tăng hấp thu sắt, canxi, vitamin nhóm B và một số axit amin quan trọng, các dưỡng chất thiết yếu trong thai kỳ.

5. Ảnh hưởng tích cực đến hệ vi sinh của thai nhi
Các lợi khuẩn từ mẹ có thể được truyền sang con thông qua nhau thai (một cách gián tiếp), nước ối, kênh sinh thường và sữa mẹ. Việc mẹ duy trì hệ vi sinh khỏe mạnh có thể giúp trẻ giảm nguy cơ dị ứng, chàm, tiêu chảy và nhiễm trùng hô hấp sau sinh.

📌 Khi nào nên bổ sung Probiotic trong thai kỳ?

- Khi mẹ bầu bị táo bón, đầy bụng kéo dài, ăn không tiêu
- Có tiền sử viêm âm đạo, viêm bàng quang tái phát
- Tiền căn sinh non hoặc có nguy cơ viêm nội sinh cao
- Mẹ bị tiểu đường thai kỳ hoặc béo phì
- Dùng kháng sinh kéo dài, gây rối loạn tiêu hóa
- Dự định sinh thường và muốn tối ưu hệ vi sinh cho con

📌 Kết luận

Thai kỳ khỏe mạnh không chỉ nằm ở kết quả siêu âm đẹp hay chỉ số xét nghiệm ổn.
Bạn không chỉ nuôi con qua nhau thai, mà còn đang trao cho con cả một hệ miễn dịch đầu đời.
Nếu bạn có những triệu chứng rối loạn tiêu hóa, từng sinh non, hoặc đơn giản chỉ muốn tối ưu sức khỏe đường ruột trong thai kỳ, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng hoặc bác sĩ sản có hiểu biết về hệ vi sinh.

24/07/2025

THUỐC LÁ THỤ ĐỘNG VÀ THAI KỲ - MỐI NGUY ẨN SAU LÀN KHÓI

“Mỗi lần em hít khói thuốc của anh, là con mình cũng đang hít”
— Một sự thật đau lòng mà nhiều người vẫn chưa nhận ra.

“Em chỉ hít ké chút xíu, chắc không sao đâu...”
Rất nhiều mẹ bầu đã thốt lên như thế khi ngồi giữa căn phòng đầy khói thuốc từ chồng, từ bố mẹ chồng, từ đồng nghiệp, từ khách khứa đến chơi nhà. Họ không hút thuốc, nhưng họ không thể… không hít.

Và điều đó, không hề vô hại.

Sự thật không dễ nghe: Khói thuốc thụ động gi ết ch ết sự sống đang lớn lên trong bụng mẹ
Bạn không hút, nhưng con bạn vẫn chịu mọi tác động từ khói thuốc lá xung quanh.

Hãy tưởng tượng: thai nhi đang nằm trong tử cung mẹ – nơi được gọi là “ngôi nhà an toàn nhất”. Nhưng từng làn khói thuốc trôi qua cuống họng mẹ, đi vào máu mẹ, rồi qua nhau thai, mang theo cả những chất độc đến với con.

🔸 Nguy cơ thai lưu tăng
🔸 Nguy cơ dị tật bẩm sinh tăng (dị tật tim, sứt môi, chân tay bất thường)
🔸 Nguy cơ nhẹ cân tăng 22%, tức là sinh ra dưới 2,5kg
🔸 Chậm phát triển trí tuệ, tăng nguy cơ chậm nói, tăng động, học kém
🔸 Tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)

Và nghiệt ngã hơn: những tổn thương đó không hiển hiện ngay, nhưng có thể theo con suốt cuộc đời. Đôi khi là một bộ não bé hơn, một lá phổi yếu hơn, một hệ miễn dịch không đủ mạnh, một hành vi bướng bỉnh khó kiểm soát – tất cả đều có thể bắt nguồn từ những làn khói vô hình ngày xưa.

“Anh thương con lắm chứ. Nhưng bỏ thuốc thì… khó quá em à.”
Khó – đúng. Nhưng không bỏ – thì sẽ rất đắt.

Không chỉ là tiền thuốc mỗi tháng. Mà là chi phí điều trị bệnh đường hô hấp, viện phí khi con sinh non, thuốc bổ khi con nhẹ cân, và cả những nỗi ám ảnh khi đứa trẻ cứ ho suốt đêm, không ngủ được, không lớn nổi…

Và người đau khổ không chỉ là đứa trẻ, mà còn là người mẹ – người đã cố gắng giữ gìn từng miếng ăn, từng ngụm nước, từng nhịp thở, nhưng lại không thể cản nổi khói thuốc quanh mình.

Làm gì để bảo vệ mẹ bầu khỏi thuốc lá thụ động?
📌Nói thẳng, nói thật, nói sớm: “Em đang mang thai, xin anh đừng hút gần em.” Đừng ngại, vì bạn đang bảo vệ một sinh linh.

📌Tạo không gian không khói thuốc trong nhà: Không hút trong phòng ngủ, phòng khách, xe hơi. Khói thuốc bám vào rèm, thảm, quần áo – và không biến mất dễ dàng.

📌Khuyến khích người thân bỏ thuốc: Một người cha bỏ thuốc vì con là điều khiến đứa trẻ tự hào cả đời. Có nhiều chương trình hỗ trợ bỏ thuốc miễn phí, đừng ngại tìm đến.

📌Nếu làm việc ở nơi nhiều người hút: Hãy chia sẻ với sếp, đồng nghiệp. Đa số mọi người sẽ hợp tác khi họ hiểu điều gì đang bị đe dọa.

📌Chủ động thăm khám – tầm soát chuyên sâu nếu có phơi nhiễm: Thai nhẹ cân, nhau b**g non, suy thai… đều có thể được phát hiện và xử lý sớm nếu khám đúng nơi, đúng cách.

Đứa trẻ xứng đáng được thở oxy, không phải khói thuốc

Không ai mong muốn mình trở thành nguyên nhân khiến con mình sinh non, nhẹ cân, hay mang dị tật bẩm sinh. Nhưng nếu bạn đang hút thuốc, hoặc đang để vợ – con mình hít phải khói thuốc mỗi ngày, thì bạn đang góp phần vào điều đó.

Một thai kỳ khỏe mạnh cần rất nhiều thứ: ăn uống tốt, nghỉ ngơi đầy đủ, kiểm tra đúng mốc, siêu âm đúng chuẩn… Nhưng chỉ cần một người hút thuốc gần mẹ bầu, tất cả những nỗ lực đó có thể đổ sông đổ bể.

Hãy bắt đầu từ hôm nay

Nếu bạn là người chồng, người cha tương lai – đừng đợi đến khi con chào đời mới “làm người tốt”. Làm người tốt – là dập đi điếu thuốc ngay khi biết vợ mình mang thai.

Nếu bạn là mẹ bầu – đừng im lặng. Bạn có quyền đòi hỏi một không gian trong lành cho con mình. Hãy lên tiếng, hãy hành động. Và hãy đến nơi khám thai uy tín để được hỗ trợ nếu bạn lo lắng con mình đã bị ảnh hưởng.

23/07/2025

23/07/2025

SỰ THÍCH NGHI CỦA HỆ MIỄN DỊCH VỚI THAI KỲ - CÂU CHUYỆN KỲ DIỆU GIỮA MẸ VÀ CON

Mang thai là một điều kỳ diệu. Nhưng nếu bạn nhìn dưới lăng kính của miễn dịch học, thì đó còn là một phép màu.

Vì sao vậy?
Vì trong cơ thể mẹ đang có một sinh linh đang lớn dần lên, đứa trẻ mang một nửa bộ gene của người cha.

Đúng vậy. Thai nhi không hoàn toàn giống mẹ. Một nửa gene là của bố, nghĩa là hệ miễn dịch mẹ hoàn toàn có thể nhận ra đây là vật thể lạ và tấn công, giống như cách nó tiêu diệt virus, vi khuẩn hay tế bào cấy ghép.

Thế nhưng, điều kỳ diệu là thai nhi không những không bị đào thải, mà còn được nuôi dưỡng và bảo vệ một cách trọn vẹn.

Bài viết dưới đây sẽ giúp các mẹ hiểu rõ hơn về sự kỳ diệu này nhé.

📌Mẹ không yếu đi, chỉ là miễn dịch đã chọn cách bao dung

Một lầm tưởng phổ biến là phụ nữ mang thai bị suy giảm miễn dịch, nhưng thực tế không phải như vậy. Hệ miễn dịch của mẹ không hề yếu đi, mà chỉ thay đổi một cách chọn lọc.

Phần miễn dịch tấn công, đặc biệt là miễn dịch thích ứng (adaptive immunity) như tế bào T killer, được điều chỉnh giảm hoạt tính để không gây hại đến bào thai.

Ngược lại, các tế bào miễn dịch điều hòa (regulatory immunity) được tăng cường, giúp cơ thể mẹ chấp nhận sự hiện diện của thai nhi như một phần tự nhiên của chính mình.

Trong khi đó, miễn dịch bẩm sinh (innate immunity), tuyến phòng thủ đầu tiên chống vi sinh vật vẫn được hoạt động hiệu quả, thậm chí tăng cường ở một số vị trí để chống lại các nhiễm trùng nguy hiểm trong thai kỳ.

📌Nhau thai: “Lá chắn sinh học” giữa mẹ và con

Nhau thai không chỉ vận chuyển oxy và dinh dưỡng. Nó còn là một tấm khiên miễn dịch cực kỳ tinh vi.
- Lớp ngoài cùng của nhau – tế bào hợp bào (syncytiotrophoblast), gần như không thể bị tấn công bởi tế bào miễn dịch mẹ, vì nó không mang HLA thông thường.
- Thay vào đó, nhau chỉ biểu hiện HLA-G, HLA-E, các phân tử làm dịu hệ miễn dịch, giúp tránh xa sự tấn công.
Ngoài ra, nhau còn tiết ra progesterone, IL-10, PGE2 như những chất làm xoa dịu miễn dịch của mẹ.

📌Những người lính thầm lặng trong tử cung

Tại vị trí tiếp xúc giữa thai và mẹ, gọi là màng rụng (decidua) xuất hiện một đội quân miễn dịch rất đặc biệt:
- Tế bào NK tử cung (chiếm đến 70%): thay vì tấn công, lại giúp mạch máu tử cung mở rộng, hỗ trợ nhau thai bám chắc.
- Đại thực bào: dọn dẹp tế bào chết, giữ môi trường ổn định.
- Tế bào T điều hòa (Treg): ngăn các phản ứng quá khích, giữ thế cân bằng.
Không phải miễn dịch dừng hoạt động, mà là nó đang chuyển vai, từ chiến đấu sang hỗ trợ. Đó là lý do vì sao thai nhi có thể sống hòa bình trong bụng mẹ.

📌Khi hệ thống miễn dịch không còn hòa thuận – Thai kỳ có nguy cơ

Khi hệ thống điều hòa miễn dịch này bị rối loạn, nhiều biến chứng thai kỳ có thể xảy ra:
- Sảy thai sớm hoặc liên tiếp: do mất cân bằng giữa tế bào T gây viêm và T điều hòa.
- Tiền sản giật: có liên quan đến sự bất tương thích giữa HLA-C của thai và KIR của mẹ, làm hạn chế sự xâm nhập của tế bào nhau vào mạch máu mẹpage.
- Sinh non: liên quan đến hoạt hóa bất thường của miễn dịch bẩm sinh hoặc nhiễm trùng.
Ngoài ra, sự gia tăng của các cytokine viêm (như TNF-alpha, IL-6) hay sự thiếu hụt các phân tử điều hòa như IL-10, cũng là yếu tố được ghi nhận trong các ca thai chết lưu, thai chậm tăng trưởng trong tử cung (IUGR)...

📌Vai trò của hệ miễn dịch thai nhi

Mặc dù thai nhi được bao bọc kỹ lưỡng, nhưng từ giữa thai kỳ, hệ miễn dịch của chính thai cũng bắt đầu hình thành và tham gia vào quá trình điều hòa này. Tế bào T của thai nghiêng về xu hướng điều hòa (regulatory phenotype), hạn chế phản ứng chống mẹ. Các tế bào miễn dịch bẩm sinh của thai, như đại thực bào Hofbauer trong nhau thai giúp bảo vệ khỏi vi khuẩn, đồng thời điều tiết phát triển mạch máu nhau thai.

💡Lời khuyên từ bác sĩ y học bào thai

1. Đừng tự ý uống thuốc hay tiêm vaccine khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ – vì một số thuốc hay vaccine có thể làm rối loạn hệ miễn dịch thai kỳ.

2. Khám thai định kỳ để phát hiện sớm các rối loạn miễn dịch tiềm ẩn như lupus, hội chứng kháng phospholipid, những bệnh dễ gây sảy thai, tiền sản giật hoặc thai chậm tăng trưởng.

3. Chế độ sinh hoạt lành mạnh, ngủ đủ, dinh dưỡng cân bằng, giảm căng thẳng chính là cách để hệ miễn dịch của mẹ ổn định.

4. Đừng quá lo sợ khi bị cảm cúm nhẹ trong thai kỳ, bởi miễn dịch bẩm sinh vẫn hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, nếu có sốt cao, mệt mỏi nhiều, nên đi khám để loại trừ nguy cơ viêm nhiễm ảnh hưởng đến thai.

5. Nếu từng có tiền sử sảy thai liên tiếp, nên xét nghiệm đánh giá tình trạng miễn dịch và được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa Y học bào thai hoặc Miễn dịch sinh sản.

📌Kết luận

Sự sống thai nhi trong bụng mẹ là minh chứng rõ ràng nhất cho sức mạnh của sự thích nghi và yêu thương trong sinh học.
Hệ miễn dịch của người mẹ không từ bỏ vai trò bảo vệ cơ thể, nhưng đã thay đổi để ôm ấp một nửa “người lạ” trong tim.
Đó không chỉ là cơ chế sinh học, mà là bài học về lòng bao dung, sự điều tiết và tình yêu sâu sắc giữa mẹ và con.

Hãy gìn giữ thai kỳ bằng tri thức, bằng những lần khám thai đúng hẹn, bằng sự lắng nghe cơ thể và bằng sự hiểu biết.

Mỗi thay đổi trong bạn đang được thiên nhiên lập trình để bảo vệ một sinh linh quý giá nhất cuộc đời.

23/07/2025

CANXI VÀ VITAMIN D – VÌ SAO QUAN TRỌNG VỚI CẢ MẸ VÀ THAI NHI?

Khi mang thai, mọi thứ bạn nạp vào cơ thể, đều là đang nuôi dưỡng một sự sống đang lớn lên từng ngày bên trong cơ thể mình. Trong số vô vàn vi chất cần thiết, canxi và vitamin D chính là những vi chất không thể thiếu, vừa nuôi dưỡng sự phát triển xương của thai nhi, vừa giữ gìn sức khỏe lâu dài cho mẹ bầu.

📌Vì sao canxi lại quan trọng với mẹ bầu?

Trong suốt thai kỳ, thai nhi cần khoảng 30 gam canxi, phần lớn được huy động trong 3 tháng cuối để tạo xương, răng và phát triển các cơ quan quan trọng.

Nếu mẹ không nạp đủ canxi, cơ thể sẽ tự rút từ xương mẹ để nuôi con. Điều này tăng nguy cơ loãng xương, chuột rút, đau lưng, sâu răng, thậm chí co giật sau sinh ở mẹ.

Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng cho thấy bổ sung đủ canxi có thể giảm nguy cơ tiền sản giật, một biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

📌Vitamin D – chiếc chìa khóa giúp hấp thu canxi hiệu quả

Canxi không thể hấp thu hiệu quả nếu thiếu vitamin D. Vitamin D giống như người mở khóa, kích hoạt ruột non hấp thu canxi từ thức ăn, duy trì canxi ổn định trong máu, và hỗ trợ hình thành xương, răng, hệ miễn dịch của thai nhi.

Nếu thiếu vitamin D, dù mẹ có uống bao nhiêu canxi, thì hiệu quả vẫn giảm sút nghiêm trọng.

📌Mẹ bầu cần bao nhiêu canxi và vitamin D mỗi ngày?

Mỗi ngày, mẹ bầu được khuyến nghị bổ sung khoảng 1000–1300 mg canxi, với các nguồn thực phẩm giàu canxi bao gồm: sữa, phô mai, đậu phụ và các loại rau xanh đậm như cải bó xôi, cải xoăn.

Đối với vitamin D, lượng khuyến nghị hàng ngày là 600 IU, với mức tối đa an toàn là 4000 IU. Vitamin D có thể được bổ sung thông qua ánh nắng mặt trời, cũng như các thực phẩm như cá hồi, cá thu, trứng và gan cá.

💡Lưu ý: Nhiều loại vitamin tổng hợp cho bà bầu chỉ chứa 400 IU vitamin D, vì vậy nếu mẹ có nguy cơ thiếu hụt, cần xét nghiệm máu và được bác sĩ tư vấn liều bổ sung riêng.

📌Điều gì xảy ra nếu thiếu canxi và vitamin D?

Với mẹ:
- Loãng xương, đau nhức cơ khớp
- Tăng nguy cơ tiền sản giật
- Co giật, mất ngủ
- Mệt mỏi, trầm cảm sau sinh

Với thai nhi:
- Xương phát triển kém, dễ còi xương bẩm sinh
- Răng mọc chậm, men răng yếu
- Tăng nguy cơ dị dạng xương sọ, cong chân
- Suy giảm miễn dịch sớm sau sinh

📌Làm sao để bổ sung an toàn và hiệu quả?

- Không tự ý mua viên canxi/vitamin D về uống. Việc bổ sung dư thừa có thể gây táo bón, sỏi thận, rối loạn chuyển hóa.
- Bắt đầu bổ sung sớm từ đầu thai kỳ, đặc biệt là 3 tháng giữa và cuối.
- Kết hợp chế độ ăn giàu canxi với phơi nắng sáng 10–15 phút mỗi ngày, không che chắn quá kín.
- Uống canxi đúng cách: Sau bữa sáng hoặc trưa, không uống cùng sắt hoặc cafe, cách nhau ít nhất 2 tiếng.

📌Lời khuyên cho các mẹ bầu

Hãy hỏi bác sĩ về liều lượng phù hợp với bạn, xét nghiệm nếu nghi ngờ thiếu hụt, và đừng bao giờ coi nhẹ chuyện bổ sung đúng – đủ – đều đặn.

Nếu bạn đang mang thai, đang chuẩn bị làm mẹ, hoặc đơn giản là đang đọc những dòng này với trái tim đầy yêu thương, xin hãy nhớ:
Chăm sóc tốt cho bản thân, là cách mẹ yêu con sớm nhất.

23/07/2025

Chế độ sinh hoạt lành mạnh, ngủ đủ, cân bằng dinh dưỡng, giảm căng thẳng chính là cách để hệ miễn dịch của mẹ ổn định

23/07/2025

HUYẾT ÁP TRONG THAI KỲ - QUAN TRỌNG NHƯNG ÍT ĐƯỢC MẸ BẦU QUAN TÂM

Khi mang thai, huyết áp không chỉ phản ánh sức khỏe của người mẹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo những bất thường nguy hiểm có thể xảy ra với cả mẹ và thai nhi. Một chút tăng hoặc giảm bất thường, tưởng chừng vô hại nhưng lại có thể là dấu hiệu âm thầm của những biến chứng nghiêm trọng như tiền sản giật, sản giật, hoặc hội chứng HELLP.

1. Vì sao huyết áp lại khó lường khi mang thai

- Thông thường, trong ba tháng đầu và giữa, huyết áp thai phụ có xu hướng giảm nhẹ do các hormon như progesterone làm giãn mạch. Tuy nhiên, trong 3 tháng cuối thai kỳ, huyết áp có thể tăng trở lại. Việc này khiến cho việc chẩn đoán tăng huyết áp trở nên khó khăn, đặc biệt nếu không có dữ liệu huyết áp nền trước đó. Một số thai phụ không có triệu chứng rõ ràng, nên dễ bị chẩn đoán muộn.

2. Những ai có nguy cơ cao?

- Mang thai lần đầu (nullipara)
- Thai đôi, đa thai
- Tuổi mẹ > 40
- Béo phì, đái tháo đường, bệnh lý thận
- Tiền sử gia đình có người bị tiền sản giật

3. Biến chứng nguy hiểm liên quan đến huyết áp cao

Việc tăng huyết áp không kiểm soát có thể dẫn đến những biến chứng sau:
- Tiền sản giật: tổn thương nội mô mạch máu, gây rối loạn chức năng nhau thai, ảnh hưởng trực tiếp đến việc cung cấp oxy và dưỡng chất cho thai nhi.
- Sản giật: là biến chứng cực kỳ nguy hiểm, có thể gây co giật, hôn mê, đe dọa tính mạng mẹ và thai.
- HELLP syndrome: tan máu, tăng men gan, giảm tiểu cầu diễn biến nhanh và nguy hiểm.
- Thai chậm tăng trưởng trong tử cung, sinh non, hoặc thai lưu.
- Biến chứng mạch máu cho mẹ: đột quỵ, suy tim, tổn thương thận cấp tính.

4. Chẩn đoán cần thiết

Để đánh giá đúng tình trạng, bác sĩ không chỉ đo huyết áp mà còn cần:
- Xét nghiệm protein niệu
- Công thức máu, tiểu cầu
- Men gan (AST, ALT)
- Creatinin, urê máu
- Siêu âm thai và Doppler động mạch rốn
- Thậm chí, trong một số trường hợp khó phân biệt, cần làm xét nghiệm PlGF hoặc tỷ lệ sFlt-1/PlGF để dự đoán nguy cơ tiền sản giật tiến triển trong 1–2 tuần.

5. Phân biệt với các bệnh lý khác

Không phải mọi trường hợp huyết áp cao, protein niệu và men gan tăng đều là tiền sản giật. Bác sĩ cần phân biệt với nhiều bệnh lý nguy hiểm khác:
- Viêm cầu thận cấp hoặc lupus
- Hội chứng tán huyết huyết khối TTP/HUS
- Suy gan cấp (AFLP)
- U tủy thượng thận (pheochromocytoma)
- Rối loạn đông máu do nhiễm trùng nặng, sốc nhiễm khuẩn

Sự phân biệt này không chỉ là lý thuyết, mà ảnh hưởng trực tiếp đến cách xử trí. Có trường hợp cần mổ lấy thai sớm, có trường hợp phải truyền huyết tương hoặc lọc máu.

6. Mẹ bầu cần làm gì?

📌 Khám thai đều đặn, đúng lịch: Đây là chìa khóa vàng. Huyết áp cần được đo mỗi lần khám, dù chỉ là chỉ số nhỏ.

📌 Ghi nhận các dấu hiệu cảnh báo tiền sản giật:
- Đau đầu dữ dội
- Hoa mắt, nhìn mờ
- Đau vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải
- Phù mặt, tay
- Giảm lượng nước tiểu

📌 Tuân thủ hướng dẫn bác sĩ. Nếu được chẩn đoán tăng huyết áp thai kỳ hoặc tiền sản giật, không tự ý uống thuốc huyết áp hay ngưng điều trị.

📌 Duy trì lối sống lành mạnh:
- Ăn giảm muối, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn
- Tập vận động nhẹ nhàng, tránh nằm nhiều
- Giữ tinh thần thoải mái, giảm stress

📌 Khám chuyên sâu nếu có dấu hiệu cảnh báo. Hãy đến các cơ sở có chuyên môn về Y học bào thai để được theo dõi sát và có kế hoạch cá nhân hóa cho từng trường hợp.

7. Kết luận

Tăng huyết áp trong thai kỳ dù là ở mức nhẹ nhưng các mẹ không nên xem thường. Đó có thể là khởi đầu âm thầm của một biến chứng lớn. Nhưng nếu được theo dõi chặt chẽ và can thiệp đúng lúc, mẹ và bé vẫn có thể đi qua thai kỳ một cách an toàn.
Bác sĩ là người đồng hành, nhưng chính người mẹ mới là người bảo vệ đầu tiên của em bé trong bụng. Hãy quan tâm đến từng chỉ số huyết áp như thể bạn đang lắng nghe nhịp đập trái tim của con mình.

23/07/2025

Nơi khởi nghiệp đầu tiên 10 năm trước

Lúc này là 21h

Có ai từng khám ở 650 Tân Mai không nhỉ 🥰

23/07/2025

NGUY CƠ SẢY THAI DO NHIỄM TRÙNG TIẾT NIỆU – CÓ HAY KHÔNG?

Nhiễm trùng đường tiểu (UTI) – nghe thì tưởng chỉ là chuyện nhỏ: tiểu buốt, tiểu rắt, khó chịu, hơi đau bụng dưới một chút rồi thôi. Nhưng với mẹ bầu, UTI chẳng bao giờ là chuyện nhỏ. Nếu để lâu, không phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể đẩy mẹ vào nguy cơ sảy thai, sinh non, thai nhẹ cân, thậm chí nhiễm trùng huyết nguy hiểm đến tính mạng cả mẹ lẫn con.

UTI là một trong những biến chứng thường gặp nhất ở phụ nữ mang thai, bao gồm 3 thể chính:

Viêm bàng quang cấp tính (acute cystitis)

Viêm thận – bể thận cấp (acute pyelonephritis)

Nhiễm khuẩn tiểu không triệu chứng (asymptomatic bacteriuria)

Nghe thì quen, nhưng thật ra UTI rất dễ âm thầm tiến triển, nhất là khi mẹ đang mang thai – cơ thể đầy biến động về nội tiết, miễn dịch, giải phẫu học, khiến cho hệ tiết niệu vốn mạnh mẽ cũng dễ dàng bị vi khuẩn tấn công.

1. Tại sao mẹ bầu dễ bị UTI hơn người bình thường?
Nội tiết tố progesterone làm giãn cơ trơn niệu quản, khiến dòng nước tiểu chảy chậm hơn, ứ đọng lại – vi khuẩn tha hồ sinh sôi.

Tử cung lớn dần chèn ép bàng quang và niệu quản, làm nước tiểu khó thoát hết – môi trường lý tưởng cho vi khuẩn.

Hệ miễn dịch của mẹ bầu suy giảm nhẹ, sức chống đỡ với vi khuẩn yếu đi.

Đường trong nước tiểu tăng nhẹ – làm "thức ăn" cho vi khuẩn.

Tất cả những yếu tố này cộng lại khiến mẹ bầu dễ bị nhiễm khuẩn, và vi khuẩn có thể lan rất nhanh từ bàng quang lên thận, gây viêm thận bể thận cấp – biến chứng cực kỳ nguy hiểm.

2. Nguy cơ thực sự cho mẹ và bé là gì?
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, UTI có thể gây:

Nguy cơ sinh non, vỡ ối sớm

Thai nhẹ cân

Tăng nguy cơ tiền sản giật

Nhiễm trùng huyết ở mẹ

Viêm thận bể thận cấp: sốt cao, đau lưng, nhiễm trùng máu, thậm chí đe dọa tính mạng

Đặc biệt, nhiễm khuẩn tiểu không triệu chứng là "kẻ thù giấu mặt" – mẹ hoàn toàn không thấy tiểu buốt, không đau, nhưng vi khuẩn vẫn âm thầm tấn công. Một số nghiên cứu cho thấy, nếu không điều trị, có tới 20–35% mẹ bầu bị nhiễm khuẩn tiểu không triệu chứng sẽ tiến triển thành viêm thận cấp, nguy hiểm trực tiếp cho thai nhi và mẹ.

3. Làm sao để phát hiện sớm?
Đừng chủ quan vì "mình không đau, không sốt, chắc không sao đâu". Tất cả mẹ bầu nên được xét nghiệm nước tiểu trong quá trình khám thai định kỳ, dù không có triệu chứng. Việc xét nghiệm nước tiểu giúp phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm trùng tiềm ẩn, kể cả khi mẹ hoàn toàn khỏe mạnh. Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ tư vấn hướng điều trị phù hợp hoặc theo dõi sát sao để bảo vệ mẹ và bé.

4. Khi nào cần nghi ngờ UTI?
Mẹ cần đến khám ngay khi có các dấu hiệu sau:

Tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu đục hoặc có mùi hôi

Đau bụng dưới, cảm giác căng tức bàng quang

Sốt, ớn lạnh, đau vùng hông lưng

Mệt mỏi, buồn nôn, nôn

Nếu xuất hiện sốt và đau lưng, rất có thể nhiễm trùng đã lan lên thận. Đây là tình trạng nguy hiểm cần nhập viện điều trị bằng kháng sinh tĩnh mạch.

5. Điều trị như thế nào cho an toàn?
Tùy theo kết quả xét nghiệm và giai đoạn thai kỳ, bác sĩ sẽ chỉ định loại kháng sinh phù hợp – đủ mạnh để "dẹp loạn", nhưng vẫn an toàn cho em bé. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay nghe mách bảo dân gian, vì có thể gây hại cho thai nhi.

6. Làm sao để phòng tránh UTI khi mang thai?
Uống đủ nước mỗi ngày (2–2,5 lít)

Đi tiểu ngay khi có nhu cầu, đừng nhịn tiểu

Mặc đồ thoáng mát, tránh ẩm ướt vùng kín

Vệ sinh vùng kín đúng cách (rửa từ trước ra sau)

Đi tiểu sau khi quan hệ vợ chồng

Khám thai và xét nghiệm định kỳ để phát hiện sớm mọi nguy cơ

7. Lời nhắn từ bác sĩ Y học bào thai
UTI tuy thường gặp nhưng không bao giờ được coi là "chuyện nhỏ". Một ổ vi khuẩn bé xíu có thể bùng lên thành cơn bão trong thai kỳ, đe dọa an toàn của cả mẹ và bé.

Vì vậy, mẹ bầu đừng chủ quan khi thấy tiểu buốt, đừng nghĩ không có triệu chứng thì không sao. Một xét nghiệm đơn giản trong quá trình khám thai có thể ngăn chặn hàng loạt biến chứng nguy hiểm – là tấm khiên vững chắc bảo vệ hành trình làm mẹ của bạn.

Hãy để hành trình làm mẹ bắt đầu bằng sự chủ động và hiểu biết. Và nếu cần một nơi để được lắng nghe, kiểm tra kỹ càng và theo dõi sát sao, đừng ngần ngại tìm đến phòng khám sản phụ khoa chuyên sâu về Y học bào thai – nơi những sinh linh nhỏ bé được bảo vệ bằng cả trái tim và kiến thức y khoa vững vàng.

Kết:
UTI – có thể chỉ là tiểu buốt, tiểu rắt, hoặc… chẳng có gì cả. Nhưng một khi nó tấn công, hãy chủ động phát hiện, chủ động phòng ngừa, chủ động bảo vệ con yêu của bạn. Đừng để một sơ suất nhỏ làm tổn thương một hành trình lớn. Và luôn nhớ, mỗi lần khám thai, mỗi xét nghiệm nhỏ, là một bước bảo vệ vững chắc cho con và cho chính bạn.

22/07/2025

Thai 24 tuần vừa ở Nhật về

Thai bị gẫy xương toàn bộ

Xương thuỷ tinh type 2 😭

22/07/2025

ỐM NGHÉN NẶNG CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THAI NHI KHÔNG?

Ốm nghén chưa bao giờ là vấn đề nhẹ nhàng với các mẹ và có thể là cơn ác mộng kéo dài suốt thai kỳ.
Khoảng 70–90% phụ nữ mang thai sẽ trải qua một mức độ buồn nôn, nôn ói nào đó trong giai đoạn đầu thai kỳ. Đối với phần lớn, đây chỉ là những cơn nôn và buồn nôn thoáng qua. Nhưng với một số người, tình trạng này leo thang thành Hyperemesis Gravidarum (một thể ốm nghén nặng nề), với tần suất nôn không kiểm soát, sụt cân, mất nước, rối loạn điện giải và thậm chí phải nhập viện truyền dịch, nuôi ăn qua tĩnh mạch.

1. Ốm nghén nặng là gì?

Ốm nghén nặng (Hyperemesis Gravidarum – HG) là dạng nặng của buồn nôn và nôn trong thai kỳ. Tiêu chuẩn chẩn đoán thường gồm:
- Nôn nhiều lần/ngày (thường >3 lần)
- Giảm >5% trọng lượng cơ thể so với trước mang thai
- Có ceton trong nước tiểu (dấu hiệu cơ thể đang phân hủy mỡ để tạo năng lượng)
- Mất nước và rối loạn điện giải.
Đây không còn là những triệu chứng bình thường nữa. Nó là một tình trạng bệnh lý cần được nhận diện và điều trị một cách nghiêm túc.

2. Ảnh hưởng đến mẹ bầu

Ốm nghén nặng có thể làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống của thai phụ:
- Mệt mỏi, kiệt sức, không làm được việc
- Lo âu, trầm cảm, chán ăn
- Mất ngủ, thiếu năng lượng sống
- Rối loạn điện giải, giảm huyết áp tư thế
Trong nhiều trường hợp, người mẹ phải nhập viện nhiều lần. Cơ thể suy kiệt, tâm lý khủng hoảng. Sự kết nối tích cực giữa mẹ và con vì thế cũng bị gián đoạn.

3. Thai nhi có bị ảnh hưởng không?

Câu trả lời là: CÓ, nếu không được điều trị và theo dõi kịp thời.

Những nguy cơ mà thai nhi có thể gặp bao gồm:
- Thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR): Do mẹ không ăn uống đủ, cơ thể thiếu dưỡng chất, lượng máu và dinh dưỡng đến nhau thai giảm.
- Sinh non: Những thai phụ bị ốm nghén nặng có nguy cơ sinh non cao hơn, đặc biệt nếu tình trạng này kéo dài suốt hành trình thai kỳ.
- Suy dinh dưỡng thai nhi: Suy giảm dự trữ sắt, kẽm, vitamin B1, folate từ mẹ có thể làm ảnh hưởng đến quá trình hình thành ống thần kinh và phát triển não bộ.
- Tăng nguy cơ tử vong chu sinh nếu kèm theo rối loạn chuyển hóa kéo dài

Một số nghiên cứu còn ghi nhận nguy cơ trầm cảm sau sinh ở những người từng trải qua HG không được hỗ trợ về tâm lý đúng mức.

4. Cơ chế gây ảnh hưởng

Nhiều nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra vai trò của các yếu tố như:
- GDF15 và IGFBP7: hai loại protein do nhau thai tiết ra, ảnh hưởng lên trung khu nôn ở não. Mức GDF15 tăng cao bất thường là dấu hiệu đặc trưng ở người bị ốm nghén nặng.
- Hormone hCG: Liên quan đến thời điểm nôn ói xảy ra và mức độ nặng nhẹ. Tuy nhiên, không phải ai có nồng độ hCG cao cũng bị HG, cho thấy bệnh có yếu tố đa nhân.
- Nhiễm H. pylori, bất thường nhu động ruột, yếu tố di truyền từ mẹ, tiền sử migraine, bệnh dạ dày, và tình trạng trầm cảm đi kèm đều có thể góp phần vào cơ chế bệnh.

5. Điều quan trọng: Phát hiện sớm và điều trị kịp thời

Không ai mong muốn trải qua một thai kỳ khổ sở vì nôn ói. Nhưng điều may mắn là Hyperemesis Gravidarum hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu:
- Được chẩn đoán sớm bởi bác sĩ sản khoa có chuyên môn
- Có phác đồ điều trị chống nôn phù hợp (vitamin B6, doxylamine, metoclopramide, ondansetron…)
- Bổ sung dịch truyền, điện giải, dinh dưỡng khi cần
- Được theo dõi sát cân nặng, tình trạng thai phát triển qua siêu âm hình thái, doppler động mạch rốn, đánh giá bánh nhau...
- Có hỗ trợ tâm lý trong những trường hợp nặng, kéo dài

6. Kết luận: Đừng xem nhẹ ốm nghén

Ốm nghén nặng không phải là một phần bình thường của thai kỳ, nếu nó khiến bạn không thể ăn uống, mất nước, giảm cân, nôn liên tục và suy kiệt cả thể chất lẫn tinh thần.

Hãy đến gặp bác sĩ sản khoa càng sớm càng tốt. Trong nhiều trường hợp, một kế hoạch theo dõi hợp lý không chỉ giúp mẹ bầu bớt khổ mà còn cứu lấy sự phát triển của thai nhi trong từng tế bào nhỏ nhất.

📌Nếu bạn đang bị ốm nghén nặng:
- Ghi lại số lần nôn/ngày
- Theo dõi chỉ số cân nặng
- Nhận biết các dấu hiệu mất nước như: da khô, tiểu ít, mệt mỏi, choáng váng...
- Hãy đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn chuyên sâu, đặc biệt là nếu có kèm theo biểu hiện sụt cân nhanh, không ăn uống được, đau bụng, nôn ra máu, hoặc dấu hiệu trầm cảm.