22/08/2025
Phòng, Chống Bệnh Chikungunya 🦟
Chikungunya là một bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya gây ra và lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes (còn gọi là muỗi vằn). Loại muỗi này cũng là tác nhân truyền bệnh Sốt xuất huyết và Zika
Nguyên nhân và Cách lây truyền
• Virus Chikungunya (CHIKV) thuộc họ Togaviridae, chi Alphavirus
• Muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus là vật trung gian truyền virus sang người.
• Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người qua tiếp xúc thông thường, mà chỉ qua trung gian muỗi nhiễm bệnh. Muỗi bị nhiễm virus sau khi đốt người bệnh và truyền virus sang người khỏe mạnh qua vết đốt.
Triệu chứng thường gặp
Triệu chứng của bệnh Chikungunya thường xuất hiện từ 3 đến 7 ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Các dấu hiệu bao gồm:
• Sốt cao: Thường trên 38.5°C, kéo dài khoảng 2-3 ngày
• Đau khớp dữ dội: Thường ở các khớp như tay, cổ tay, đầu gối, mắt cá chân.
• Đau đầu và mỏi toàn thân.
• Phát ban ngoài da.
• Buồn nôn hoặc nôn, chán ăn.
Mặc dù đa số người bệnh hồi phục sau khoảng một tuần, một số trường hợp, đặc biệt là người lớn tuổi, có thể bị đau và cứng khớp kéo dài hàng tuần đến hàng tháng.
Ai có nguy cơ cao mắc bệnh?
Bất kỳ ai bị muỗi Aedes nhiễm bệnh đốt đều có thể mắc Chikungunya. Tuy nhiên, những người có sức đề kháng yếu như trẻ sơ sinh, người trên 65 tuổi và người có bệnh nền có nguy cơ cao hơn.
Các yếu tố môi trường cũng làm tăng nguy cơ:
• Mùa mưa: Tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sôi ở các vùng nước đọng.
• Khu dân cư đông đúc, thiếu vệ sinh: Làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh.
• Di chuyển giữa các vùng có dịch: Có thể mang virus đến các khu vực mới.
Biến chứng có thể xảy ra
Dù tỷ lệ tử vong thấp (dưới 0.1%), bệnh Chikungunya có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu:
• Đau khớp mạn tính: Kéo dài hàng tuần, hàng tháng, thậm chí hàng năm sau khi khỏi bệnh.
• Các biến chứng về mắt, tim và thần kinh: Như viêm não, viêm cơ tim, viêm võng mạc.
Cách phòng ngừa bệnh Chikungunya
Phòng bệnh Chikungunya hiệu quả nhất là thông qua việc phòng chống muỗi và bảo vệ bản thân khỏi bị muỗi đốt
• Phòng chống muỗi:
◦ Sử dụng thuốc chống côn trùng: Bôi kem hoặc xịt chống muỗi, đặc biệt vào sáng sớm và chiều tối.
◦ Mặc quần áo dài tay, sáng màu: Để hạn chế vùng da hở.
◦ Ngủ màn: Kể cả ban ngày, đặc biệt đối với trẻ nhỏ.
◦ Che chắn cho trẻ: Sử dụng màn hoặc rèm che cho xe đẩy của trẻ.
◦ Sử dụng lưới chống muỗi: Cho cửa sổ và cửa ra vào.
◦ Diệt bọ gậy và vệ sinh môi trường: Loại bỏ các vật dụng chứa nước đọng quanh nhà như chai lọ, chậu cây, vỏ lốp xe và vệ sinh các dụng cụ chứa nước sinh hoạt để ngăn muỗi sinh sản.
• Tránh đi đến vùng dịch: Hạn chế di chuyển đến các khu vực đang có dịch bệnh nếu không cần thiết. Nếu bắt buộc phải đi, hãy áp dụng các biện pháp phòng chống muỗi.
• Theo dõi sức khỏe: Người trở về từ các quốc gia có dịch bệnh cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày
Điều trị bệnh Chikungunya
Hiện chưa có thuốc đặc trị cho bệnh Chikungunya. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào việc giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ cơ thể phục hồi:
• Dùng thuốc giảm đau, hạ sốt: Theo chỉ định của bác sĩ.
• Uống nhiều nước và dinh dưỡng đầy đủ: Giúp bù nước, hạ sốt và tăng cường đề kháng.
• Nghỉ ngơi: Tránh hoạt động gắng sức khi có sốt cao và đau nhức.
Bệnh Chikungunya là một bệnh truyền nhiễm cần được quan tâm và phòng ngừa. Việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống muỗi sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng khỏi căn bệnh này.
