25/03/2022
𝐐𝐔𝐘 𝐓𝐑𝐈̀𝐍𝐇 𝐒𝐔̛̀𝐍𝐆 𝐇𝐎́𝐀 𝐕𝐀̀ 𝐒𝐔̛̣ 𝐀̉𝐍𝐇 𝐇𝐔̛𝐎̛̉𝐍𝐆 𝐂𝐔̉𝐀 𝐂𝐇𝐔 𝐊𝐘̀ 𝐓𝐀́𝐈 𝐓𝐀̣𝐎 Đ𝐎̂́𝐈 𝐕𝐎̛́𝐈 𝐕𝐄̉ Đ𝐄̣𝐏 𝐂𝐔̉𝐀 𝐋𝐀̀𝐍 𝐃𝐀
Có bao giờ các bạn đặt ra những câu hỏi như:
• Tại sao da có mụn?
• Tại sao da sần sui không đều mầu?
• Tại sao bôi kem mãi mà da không trắng?
• Tại sao sử dụng nhiều sản phẩm đắt tiền vẫn không hiệu quá?
Tất cả những câu hỏi này được đặt ra là do chúng ta chưa hiểu rõ về quá trình sừng hóa da, để có thể tự biết cách chăm sóc da một cách tốt nhất và hiệu quả nhất.
Vậy thì hôm nay hãy cùng Nhung tìm hiểu xem cấu tạo làn da và quá trình sừng hóa da diễn ra như thế nào để biết mình cần làm gì và làm như thế nào để có 1 làn da khỏe mạnh và mịn màng nhé.
𝟏. 𝐂𝐚̂́𝐮 𝐭𝐫𝐮́𝐜 𝐝𝐚.
Đầu tiên chúng ta sẽ nhắc lại 1 phần kiến thức cũ nhưng khá quan trọng khi tìm hiểu về da. Đó là cấu trúc da 3 lớp bao gồm: Biểu bì, Trung bì và Hạ bì.
𝟏.𝟏. 𝐁𝐢𝐞̂̉𝐮 𝐛𝐢̀:
• Là lớp bên ngoài bao phủ toàn bộ cơ thể
• Có độ dày trung bình khoảng 0.2mm (tùy từng vùng độ dày mỏng sẽ có sự khác nhau)
• Trong lớp biểu bì lại có 4 lớp chính: Lớp đáy, lớp g*i, lớp hạt, lớp sừng.
• Đây là nơi quá trình sừng hóa được diễn ra xuyên suốt từ lớp đáy đến lớp sừng.
• Lớp sừng là lớp ngoài cùng của biểu bì và là nơi cuối cùng xảy ra quá trình sừng hóa da.Ở đây các tế bào phân giải một phần để tạo nên các hợp chất bảo vệ da, 1 phần không sử dụng hết sẽ tự động b**g ra khỏi bề mặt da.
𝟏.𝟐. 𝐓𝐫𝐮𝐧𝐠 𝐛𝐢̀
• Nằm nay bên dưới lớp đáy của biểu bì
• Dày hơn biểu bì từ 15-40 lần
• Chứa các cơ quan: tuyến mồ hôi, tuyến nhờn, sợi collagen, elastin, dây thần kinh, mạch máu
• Do vậy, đây là lớp ảnh hưởng đến tình trang mụn, tình trạng lão hóa cũng như khả năng giữ ẩm của da.
𝟏.𝟑. 𝐁𝐢𝐞̂̉𝐮 𝐛𝐢̀
• Nằm dưới lớp trung bì
• Còn được gọi là mô mỡ dưới da.
• Có chức năng như 1 tấm chắn bảo vệ cơ bắp và các cơ quan bên trong đồng thời giữ ấm cơ thể.
𝟐. 𝐐𝐮𝐚́ 𝐭𝐫𝐢̀𝐧𝐡 𝐬𝐮̛̀𝐧𝐠 𝐡𝐨́𝐚 𝐝𝐢𝐞̂̃𝐧 𝐫𝐚 𝐧𝐡𝐮̛ 𝐭𝐡𝐞̂́ 𝐧𝐚̀𝐨?
• Như đã nói ở trên, quá trình sừng hóa được diễn ra ở lớp biểu bì. Bắt đầu từ lớp đáy, các tế bào sản sinh ra tế bào mới, phát triển dần dần rồi di chuyển lên lớp sừng, cuối cùng tróc khỏi da.
• Tổng thời gian cho quá trình này là khoảng 28 ngày, trong đó: mất 14 ngày để các tế bào từ lớp đáy lên lớp sừng và 14 ngày tiếp theo b**g tróc ra khỏi da. Chúng ta gọi đây là quá trình sừng hóa bình thường.
• Quá trình sừng hóa sẽ thay đổi hoặc bị ảnh hưởng bởi các yếu tố do tự nhiên và do bị tác động. Ví dụ:
---->Tự nhiên: bẩm sinh, tuổi tác.
---->Tác động: Sử dụng xà bông gây khô da, Lạm dụng hoặc bỏ qua việc tẩy tế bào chết, Sử dụng liệu pháp dưỡng da quá mạnh bạo, Chọn mỹ phẩm dưỡng da chất lượng kém, gây khô da không cần thiết.
• Chu kỳ kéo dài 28 ngày thường là đối với làn da của những người trong độ tuổi 20. Nhưng ngay cả những người trẻ thì cũng có thể mắc phải tình trạng rối loạn tái tạo da, bên cạnh đó chu kỳ tái tạo da sẽ có xu hướng chậm dần nếu tuổi tác tăng lên. Đối với những người trong độ tuổi 30-40, quá trình này có thể mất đến hơn 40 ngày.
• Quá trình sừng hóa chia là 2 dạng: 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒃𝒊̀𝒏𝒉 𝒕𝒉𝒖̛𝒐̛̀𝒏𝒈 𝒗𝒂̀ 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒃𝒂̂́𝒕 𝒕𝒉𝒖̛𝒐̛̀𝒏𝒈.
- 𝑸𝒖𝒂́ 𝒕𝒓𝒊̀𝒏𝒉 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒃𝒊̀𝒏𝒉 𝒕𝒉𝒖̛𝒐̛̀𝒏𝒈 (diễn ra đúng 28 ngày): lợi các chất dinh dưỡng và oxy từ các mạch máu trong chân bì sẽ được cung cấp đầy đủ, các phân tử nước, NMF( thành phần hoạt động bảo vệ các phân tử nước) sẽ có vai trò giúp cho quá trình tạo ra các tế bào lipit nội bào được sản sinh ở biểu bì có vai trò rào cản bảo vệ da khỏi các tác nhân bên ngoài được diễn ra thuận lợi.
𝐕𝐚̣̂𝐲 đ𝐚̂𝐮 đ𝐮̛𝐨̛̣𝐜 𝐜𝐨𝐢 𝐥𝐚̀ 𝐪𝐮𝐚́ 𝐭𝐫𝐢̀𝐧𝐡 𝐬𝐮̛̀𝐧𝐠 𝐡𝐨́𝐚 𝐛𝐚̂́𝐭 𝐭𝐡𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠?
• Có 2 trường hợp xảy ra là:𝑯𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒕𝒖̛𝒐̛̣𝒏𝒈 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒒𝒖𝒂́ đ𝒐̣̂ 𝒗𝒂̀ 𝒉𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒕𝒖̛𝒐̛̣𝒏𝒈 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒌𝒉𝒐̂𝒏𝒈 𝒉𝒐𝒂̀𝒏 𝒕𝒐𝒂̀𝒏.
• 𝑯𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒕𝒖̛𝒐̛̣𝒏𝒈 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒒𝒖𝒂́ đ𝒐̣̂: là quá trình sừng hóa diễn ra chậm, lớp sừng không tróc ra được hoặc mất nhiều hơn 14 ngày để được tróc ra và tích tụ lại thành 1 lớp dày gây bít tắc khiến khả năng thẩm thấu dưỡng chất chậm chạp và gây nên tình trạng mụn bít tắc lỗ chân lông (sinh ra mụn ẩn dưới da).
• 𝑯𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒕𝒖̛𝒐̛̣𝒏𝒈 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒌𝒉𝒐̂𝒏𝒈 𝒉𝒐𝒂̀𝒏 𝒕𝒐𝒂̀𝒏: là quá trình sừng hóa diễn ra nhanh, lớp sừng hình thành không đầy đủ, khiến khả năng giữ ẩm tự nhiên của da bị giảm dần, dẫn đến da khô ráp, mỏng đỏ, yếu ớt và giảm sức đề kháng.
𝟑. 𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐚̉𝐧𝐡 𝐡𝐮̛𝐨̛̉𝐧𝐠 𝐜𝐮̉𝐚 𝐯𝐢𝐞̣̂𝐜 𝐫𝐨̂́𝐢 𝐥𝐨𝐚̣𝐧 𝐜𝐡𝐮 𝐭𝐫𝐢̀𝐧𝐡 𝐭𝐚́𝐢 𝐭𝐚̣𝐨 𝐝𝐚 (𝐒𝐮̛̀𝐧𝐠 𝐡𝐨́𝐚 𝐛𝐚̂́𝐭 𝐭𝐡𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠)
- 𝑁𝑒̂́𝑢 𝑐ℎ𝑢̛́𝑐 𝑛𝑎̆𝑛𝑔 𝑟𝑎̀𝑜 𝑐𝑎̉𝑛 𝑏𝑎̉𝑜 𝑣𝑒̣̂ 𝑑𝑎 𝑏𝑖̣ ℎ𝑎̣ 𝑡ℎ𝑎̂́𝑝 𝑑𝑜 𝑐𝑎́𝑐 𝑡𝑒̂́ 𝑏𝑎̀𝑜 𝑠𝑢̛̀𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑢̛𝑎 𝑡ℎ𝑎̀𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑢̣𝑐, 𝑑𝑎 𝑠𝑒̃ 𝑑𝑒̂̃ 𝑏𝑖̣ 𝑡𝑎́𝑐 đ𝑜̣̂𝑛𝑔 𝑏𝑜̛̉𝑖 𝑐𝑎́𝑐 𝑦𝑒̂́𝑢 𝑡𝑜̂́ 𝑛ℎ𝑢̛ 𝑚𝑎 𝑠𝑎́𝑡, 𝑘ℎ𝑜̂ 𝑑𝑎, 𝑡𝑖𝑎 𝑐𝑢̛̣𝑐 𝑡𝑖́𝑚 𝑚𝑎̣𝑛ℎ. 𝑇𝑢𝑦 𝑛ℎ𝑖𝑒̂𝑛 𝑣𝑖𝑒̣̂𝑐 𝑔𝑖𝑎̉𝑚 𝑐ℎ𝑢̛́𝑐 𝑛𝑎̆𝑛𝑔 𝑟𝑎̀𝑜 𝑐𝑎̉𝑛 𝑏𝑎̉𝑜 𝑣𝑒̣̂ 𝑑𝑎 𝑙𝑎̣𝑖 đ𝑢̛𝑜̛̣𝑐 𝑘𝑖́𝑐ℎ ℎ𝑜𝑎̣𝑡 𝑐ℎ𝑢̛́𝑐 𝑛𝑎̆𝑛𝑔 𝑏𝑎̉𝑜 𝑣𝑒̣̂ 𝑣𝑎̀ 𝑘ℎ𝑜̂𝑖 𝑝ℎ𝑢̣𝑐 𝑐𝑢̉𝑎 𝑑𝑎. 𝑉𝑖𝑒̣̂𝑐 𝑡𝑎̣𝑜 𝑟𝑎 𝑐𝑎́𝑐 𝑡𝑒̂́ 𝑏𝑎̀𝑜 𝑏𝑖𝑒̂̉𝑢 𝑏𝑖̀ 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑐𝑎́𝑐ℎ 𝑣𝑜̣̂𝑖 𝑣𝑎̀𝑛𝑔 𝑑𝑎̂̀𝑛 𝑑𝑎̂̀𝑛 𝑘ℎ𝑖𝑒̂́𝑛 𝑞𝑢𝑎́ 𝑡𝑟𝑖̀𝑛ℎ 𝑡𝑎́𝑖 𝑡𝑎̣𝑜 𝑑𝑎 𝑏𝑖̣ 𝑟𝑜̂́𝑖 𝑙𝑜𝑎̣𝑛 𝑣𝑎̀ 𝑡𝑎̣𝑜 𝑟𝑎 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑣𝑜̀𝑛𝑔 𝑙𝑎̣̆𝑝 𝑥𝑎̂́𝑢.
𝟑.𝟏. 𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐚̉𝐧𝐡 𝐡𝐮̛𝐨̛̉𝐧𝐠 đ𝐞̂́𝐧 𝐭𝐮̛̀ 𝐪𝐮𝐚́ 𝐭𝐫𝐢̀𝐧𝐡 𝐬𝐮̛̀𝐧𝐠 𝐡𝐨́𝐚 𝐪𝐮𝐚́ đ𝐨̣̂
1) 𝑴𝒖̣𝒏 𝒗𝒂̀ 𝒍𝒐̂̃ 𝒄𝒉𝒂̂𝒏 𝒍𝒐̂𝒏𝒈
- Vốn dĩ lớp sừng b**g tróc trên da sẽ trở nên cứng lại. Và khi quá trình tái tạo da bị rối loạn sẽ dẫn đến tình trạng như trên khiến lỗ chân lông bị tắt nghẽn, gây trở ngại cho bài tiết bã nhờn. Lúc này bã nhờn trở thành nguồn dinh dưỡng lớn cho vi khuẩn gây mụn phát triển. Chính sự sinh sôi của vi khuẩn là nguyên nhân của mụn trứng cá.
- Các tế bào sừng già cỗi còn trên da kết hợp với bã nhờn sẽ làm tắc nghẽn lỗ chân lông khiến xuất hiện mụn đầu đen. Bên cạnh đó, khi chức năng rào bảo vệ da suy yếu khiến da bị thiếu hụt lượng nước, ảnh hưởng xấu đến sự co giãn của lỗ chân lông. Thoạt nhìn có vẻ không liên quan nhưng giãn nở lỗ chân lông cũng liên quan rất lớn đến sự rối loạn quá trình tái tạo da.
2) 𝑺𝒖̛̣ 𝒉𝒂̂́𝒑 𝒕𝒉𝒖̣ 𝒉𝒐𝒂̣𝒕 𝒄𝒉𝒂̂́𝒕 𝒒𝒖𝒂 𝒅𝒂
Nhìn chung chỉ có một vài con đường để một thành phần có thể thâm nhập vào biểu bì, bao gồm:
- Sự thẩm thấu xuyên qua tế bào (nội bào) qua các tế bào corneocytes của lớp sừng (transcellular)
- Sự thẩm thấu qua các khoảng gian bào của lớp sừng (intercellular)
- Sự thâm nhập thông qua các nang lông, tuyến bã nhờn hoặc tuyến mồ hôi (Tranascellular
---> Để có thể thẩm thấu vào sâu bên trong da, các hoạt chất đều phải vượt qua lớp sừng đâu tiên, phần còn lại sẽ nằm lại trên bề mặt da và bay hơi ngay sau đó. Vậy nên, lớp sừng càng dày, càng khỏe thì khả năng thẩm thấu hoạt chất càng kém. Điều đó đồng nghĩa da sẽ không thể nào nhận đủ dưỡng chất từ các sản phẩm mà chúng ta muốn cung cấp cho da.
3) 𝑫𝒂 𝒏𝒂́𝒎,𝒔𝒂̣𝒎, 𝒌𝒉𝒐̂𝒏𝒈 đ𝒆̂̀𝒖 𝒎𝒂̀𝒖
- Nếu như quá trình tái tạo da diễn ra bình thường, các sắc tố melanin cũng dần dần được đẩy lên bề mặt da và loại bỏ cùng với lớp tế bào sừng già cỗi. Nhưng một khi quá trình tái tạo da bị rối loạn thì melanin cũng bị đình trệ theo. Một khi quá trình đào thải không diễn ra thuận lợi nó tất nhiên trở thành nguyên nhân của nám da, xỉn màu da và da không đều màu.
𝟑.𝟐. 𝐍𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐚̉𝐧𝐡 𝐡𝐮̛𝐨̛̉𝐧𝐠 đ𝐞̂́𝐧 𝐭𝐮̛̀ 𝐪𝐮𝐚́ 𝐭𝐫𝐢̀𝐧𝐡 𝐬𝐮̛̀𝐧𝐠 𝐡𝐨́𝐚 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐡𝐨𝐚̀𝐧 𝐭𝐨𝐚̀𝐧.
- Chúng ta hay nghĩ lớp biểu bì là lớp ngoài cùng tuy nhiên trên bề mặt lớp biểu bì có một lớp màng bao bọc nữa, đó chính là lớp Hydro lipid.
- Lớp màng này cấu tạo từ tế bào sừng, nước và 3 loại lipid khác nhau (cholesterol, gốc acid béo tự do và ceramides, đây là một hỗn hợp như chất vữa mềm mại tạo nên một bức tường bảo vệ các yếu tố dưới da như: độ ẩm, collagen... đồng thời ngăn không cho các yếu tố từ bên ngoài như sự xâm nhập của vi khuẩn, ô nhiễm… gây hại đến da.
- 𝑸𝒖𝒂́ 𝒕𝒓𝒊̀𝒏𝒉 𝒔𝒖̛̀𝒏𝒈 𝒉𝒐́𝒂 𝒌𝒉𝒐̂𝒏𝒈 𝒉𝒐𝒂̀𝒏 𝒕𝒐𝒂̀𝒏 đ𝒐̂̀𝒏𝒈 𝒏𝒈𝒉𝒊̃𝒂 𝒗𝒐̛́𝒊 𝒗𝒊𝒆̣̂𝒄 𝒂̉𝒏𝒉 𝒉𝒖̛𝒐̛̉𝒏𝒈 𝒕𝒓𝒖̛̣𝒄 𝒕𝒊𝒆̂́𝒑 đ𝒆̂́𝒏 𝒍𝒐̛́𝒑 𝒎𝒂̀𝒏𝒈 𝒃𝒂̀𝒐 𝒗𝒆̣̂ 𝒅𝒂 𝑯𝒚𝒅𝒓𝒐 𝑳𝒊𝒑𝒊𝒅. Khi lớp màng bảo vệ bị suy yếu hiện tượng đầu tiên là da sẽ trở nên khô ráp do mất đi độ ẩm, dễ bị vi khuẩn tấn công từ đó gây mụn trứng cá, lỗ chân lông to. Nếu tình trạng kéo dài các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn, chảy xệ sẽ nhanh chóng kéo đến.
1) 𝑫𝒂 𝒎𝒂̂́𝒕 𝒌𝒉𝒂̉ 𝒏𝒂̆𝒏𝒈 𝒈𝒊𝒖̛̃ 𝒏𝒖̛𝒐̛́𝒄 𝒗𝒂̀ 𝒕𝒓𝒐̛̉ 𝒏𝒆̂𝒏 𝒕𝒉𝒐̂ 𝒓𝒂́𝒑
- Da mất nước không có nghĩa là da thiếu độ ẩm. Mà do khả năng lưu giữ nước của da kém. Nguyên nhân chính làm da mất đi khả năng giữ nước là lớp lipid biểu bì (lớp màng Hydrolipid) bị hư hỏng và giảm khả năng lưu trữ nước.
- Khi da mất đi khả năng giữ ẩm, giữ nước bởi các tác nhân bên ngoài và cả bên trong cơ thể, lúc đó da có các biểu hiện dễ dàng nhận thấy: Da b**g tróc - lên vảy - sần sùi và không bóng mượt, nứt nẻ - chảy máu, da có màu xám xịt - ốm yếu - mệt mỏi, xuất hiện mụn, da bắt đầu đổ dầu, da trở nên dễ kích ứng
2) 𝑿𝒖𝒂̂́𝒕 𝒉𝒊𝒆̣̂𝒏 𝒏𝒆̂́𝒑 𝒏𝒉𝒂̆𝒏
- Rối loạn quá trình tái tạo da làm yếu đi khả năng rào cản bảo vệ của da. Nếu như chức năng này thật sự bị yếu đi, lượng nước trong da sẽ dễ dàng bị bốc hơi. Khô da khiến các nếp nhăn hình thành từng chút một, khô da mãn tính thậm chí còn khiến da bị mất đi độ đàn hồi và trở thành nguyên nhân của các nếp nhăn
3. 𝑫𝒂 𝒅𝒆̂̃ 𝒈𝒂̣̆𝒑 𝒌𝒊́𝒄𝒉 𝒖̛́𝒏𝒈, 𝒕𝒓𝒐̛̉ 𝒏𝒆̂𝒏 𝒏𝒉𝒂̣𝒚 𝒄𝒂̉𝒎
- Các chức năng của lớp màng hydrolipid là giữ ẩm, bảo vệ da khỏi vi khuẩn gây hại và chống lão hóa da từ các gốc tự do.
- Khi lớp màng bảo vệ da này bị tổn thương, bạn dễ thấy làn da trở nên sần sùi, mất nước và mau khô. Nó còn khiến làn da dễ bị kích ứng, biến hóa thành da nhạy cảm. Các triệu chứng đi kèm là nổi mụn, chàm eczema, bệnh đỏ mặt rosacea… Thậm chí là ngứa ngáy, b**g tróc da và mẩn đỏ.
4) 𝑴𝒖̣𝒏
- Lớp màng hư tổn và tạo ra những kẽ hở tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào bên trong da đồng thời khả năng giữ nước trên da yếu từ đó gây ra tình trạng mụn trứng cá.
5) 𝑺𝒂̣𝒎 𝒅𝒂
Màng bảo vệ da yếu ớt cũng khiến cho tia UV dễ dàng xâm nhập vào da và gây nên tình trạng.
__________
__________
