08/08/2025
📌 TƯƠNG TÁC THUỐC
👉 Tương tác thuốc là hiện tượng khi thuốc ARV (thuốc kháng virus HIV) được dùng đồng thời với các thuốc khác, thực phẩm hoặc tình trạng bệnh lý làm thay đổi hiệu quả hoặc độc tính của thuốc, ảnh hưởng đến quá trình điều trị HIV và sức khỏe người bệnh.
👉 Các đặc điểm và cơ chế tương tác thuốc với ARV
- Thuốc ARV có thể tương tác với nhiều loại thuốc điều trị các bệnh khác như tim mạch, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, thuốc chống đông, thuốc tránh thai, thuốc ức chế bơm proton dạ dày, thuốc kháng viêm steroid,...
- Cơ chế phổ biến nhất là tương tác qua chuyển hóa thuốc tại gan, đặc biệt qua hệ enzyme cytochrome P450 (CYP3A), làm tăng hoặc giảm nồng độ thuốc ARV hoặc thuốc phối hợp. Ví dụ, ritonavir và cobicistat là chất ức chế men gan CYP3A, làm tăng nồng độ các thuốc ức chế protease khác, giúp tăng hiệu quả nhưng cũng làm tăng nguy cơ độc tính.
- Một số thuốc ARV khi phối hợp có thể có tính hiệp lực hoặc làm giảm hiệu quả lẫn nhau, ví dụ lamivudine (3TC) và zidovudine (ZDV) có tính hiệp lực, trong khi zidovudine và stavudine (d4T) phối hợp có thể giảm hiệu quả và tăng tác dụng phụ nên không còn dùng trong thực hành.
👉 Tác động của tương tác thuốc
- Tương tác có thể làm giảm hiệu quả điều trị HIV, gây thất bại điều trị hoặc kháng thuốc.
- Tương tác cũng có thể làm tăng tác dụng phụ, độc tính, ví dụ tăng độc tính thận khi dùng tenofovir cùng ritonavir, hoặc tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa, bệnh lý thần kinh ngoại vi.
- Một số tương tác thuốc và thuốc tránh thai có thể làm giảm hiệu quả tránh thai, dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn ở phụ nữ nhiễm HIV.
- Tương tác thuốc cũng có thể xảy ra với thực phẩm hoặc các chất bổ sung, ví dụ cỏ St. John làm tăng chuyển hóa ARV, giảm nồng độ thuốc trong máu.
👉 Lưu ý khi dùng thuốc ARV kèm thuốc khác
- Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc khác khi đang điều trị ARV mà không có chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ để tránh tương tác không mong muốn và nguy hiểm cho sức khỏe.
- Bác sĩ cần khai thác kỹ tiền sử dùng thuốc, bao gồm thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thảo dược, thực phẩm chức năng để đánh giá nguy cơ tương tác trước khi kê đơn mới.
- Khi thay đổi phác đồ ARV, cần theo dõi và điều chỉnh liều các thuốc phối hợp nếu cần thiết để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
- Một số thuốc ARV thế hệ mới như bictegravir, dolutegravir có ít tương tác thuốc hơn, trong khi thuốc tăng cường ritonavir, cobicistat có nhiều tương tác hơn cần chú ý.
👉 Tóm lại, tương tác thuốc là một vấn đề quan trọng trong điều trị HIV bằng ARV, ảnh hưởng đến hiệu quả và an toàn điều trị. Việc quản lý tương tác thuốc cần sự phối hợp chặt chẽ giữa người bệnh và nhân viên y tế để đảm bảo kết quả điều trị tốt nhất.
==========================
❤️ Niềm Tin Sông Tiền - Kết nối, chia sẻ vì sức khỏe của bạn
📲 Zalo: 0817779039
