Bì Khang Vương

08/09/2025

Một bài viết giúp bạn hiểu: Bệnh vảy nến và khả năng miễn dịch: Tăng cường miễn dịch có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh không?

Bệnh vảy nến (psoriasis) là một bệnh da liễu mạn tính, tái phát và viêm nhiễm, sự phát bệnh của nó có liên quan chặt chẽ đến sự bất thường của hệ thống miễn dịch. Trong lâm sàng, các bệnh nhân thường có câu hỏi: "Tăng cường miễn dịch có thể làm cho bệnh vảy nến tốt hơn không?" Để trả lời câu hỏi này, trước tiên cần làm rõ mối quan hệ phức tạp giữa bệnh vảy nến và khả năng miễn dịch, sau đó làm rõ rằng "điều chỉnh miễn dịch một cách khoa học" chứ không phải "bổ sung miễn dịch một cách mù quáng" mới là chìa khóa.
Một, Bệnh vảy nến: Không phải "miễn dịch kém", mà là "miễn dịch rối loạn"
Cơ chế phát bệnh cốt lõi của bệnh vảy nến là hệ thống miễn dịch mất cân bằng, chứ không phải đơn thuần là "miễn dịch suy giảm". Trong điều kiện bình thường, hệ thống miễn dịch sẽ nhận diện và loại bỏ chính xác các mầm bệnh từ bên ngoài; nhưng trong cơ thể bệnh nhân vảy nến, các tế bào miễn dịch như tế bào lympho T hoạt động quá mức, tấn công nhầm vào các tế bào da của chính mình, dẫn đến các tế bào sừng tăng sinh bất thường – chu kỳ tái tạo da vốn khoảng 28 ngày bị rút ngắn xuống còn 3-7 ngày, từ đó hình thành các triệu chứng điển hình như mảng đỏ có ranh giới rõ ràng, vảy trắng bạc.
Sự "rối loạn miễn dịch" này có cơ sở y học rõ ràng: Tại các tổn thương da của bệnh nhân, có thể phát hiện một lượng lớn các cytokine gây viêm (như TNF-α, IL-17), và các thuốc ức chế miễn dịch (như methotrexate), thuốc sinh học (như kháng thể đơn dòng chống TNF) thông qua việc điều chỉnh phản ứng miễn dịch bất thường, có thể kiểm soát bệnh hiệu quả, điều này gián tiếp chứng minh sự bất thường của hệ thống miễn dịch là nguyên nhân cốt lõi gây ra bệnh vảy nến.
Hai, "Tăng cường miễn dịch" không thể mù quáng, cần "điều chỉnh cân bằng" một cách chính xác
Nhiều bệnh nhân cho rằng "uống thực phẩm chức năng, bồi bổ nhiều sẽ tăng cường miễn dịch, từ đó chữa khỏi bệnh vảy nến", nhận thức này là sai lầm. Vấn đề của bệnh nhân vảy nến là phản ứng miễn dịch "quá mạnh và mất cân bằng", chứ không phải "chức năng miễn dịch không đủ":
Nếu sử dụng mù quáng các sản phẩm "tăng cường miễn dịch" (như một số thuốc điều hòa miễn dịch), có thể kích hoạt thêm các phản ứng miễn dịch quá mức, ngược lại sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da, dẫn đến các tổn thương lan rộng;
Điều thực sự có lợi cho bệnh tình là "khôi phục cân bằng miễn dịch" – thông qua các phương tiện y học để ức chế các tế bào miễn dịch hoạt động quá mức, đồng thời bảo vệ chức năng miễn dịch bình thường, tránh các biến chứng như nhiễm trùng.
Trong lâm sàng, các bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ dựa trên tình trạng bệnh của bệnh nhân (ví dụ: bệnh nhẹ dùng thuốc bôi ngoài da, bệnh trung bình đến nặng dùng liệu pháp toàn thân), bản chất chính là thông qua việc "điều chỉnh miễn dịch một cách chính xác" để kiểm soát viêm nhiễm, chứ không phải "đánh đồng" tất cả bằng cách tăng cường miễn dịch.
Ba, Điều chỉnh miễn dịch một cách khoa học, giúp bệnh tình ổn định
Đối với bệnh nhân vảy nến, "điều chỉnh miễn dịch" cần kết hợp điều trị y tế với quản lý lối sống, cụ thể có thể bắt đầu từ ba khía cạnh:
Tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ: Bệnh nhân nhẹ có thể dùng thuốc bôi ngoài da chứa dẫn xuất vitamin D3 (như calcipotriol) để điều chỉnh miễn dịch cục bộ; bệnh nhân trung bình đến nặng cần sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc sinh học dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, nhắm mục tiêu chính xác vào con đường miễn dịch bất thường, đây là cốt lõi để kiểm soát bệnh;
Tránh các yếu tố gây rối loạn miễn dịch: Thức khuya, làm việc quá sức, căng thẳng tinh thần, nhiễm trùng (như viêm họng do liên cầu khuẩn) sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng mất cân bằng miễn dịch, bệnh nhân cần duy trì lịch trình sinh hoạt đều đặn, giữ tâm trạng ổn định, điều trị kịp thời khi bị cảm lạnh, giảm tái phát bệnh;
Lối sống lành mạnh hỗ trợ điều chỉnh miễn dịch: Chế độ ăn uống cân bằng (ăn nhiều rau, trái cây, bổ sung protein chất lượng cao), vận động vừa phải (như đi bộ nhanh, bơi lội, tránh đổ mồ hôi quá nhiều gây kích ứng da), cai thuốc lá và hạn chế rượu bia, những điều này có thể cải thiện trạng thái miễn dịch tổng thể, đặt nền tảng cho sự ổn định của bệnh.
Mối quan hệ giữa bệnh vảy nến và khả năng miễn dịch, cốt lõi là "miễn dịch rối loạn" chứ không phải "miễn dịch kém". Việc "tăng cường miễn dịch" một cách mù quáng có thể phản tác dụng, cách làm khoa học là dưới sự hướng dẫn của bác sĩ "điều chỉnh cân bằng miễn dịch", kết hợp với điều trị chuẩn mực và lối sống lành mạnh, mới có thể kiểm soát bệnh hiệu quả và giảm tái phát. Nếu xuất hiện tình trạng tổn thương da nặng hơn hoặc khó chịu, cần kịp thời đi khám, tránh tự ý sử dụng các sản phẩm liên quan đến miễn dịch, để không làm chậm trễ việc điều trị."

07/09/2025

10 loại thuốc Đông y thường dùng trong da liễu: Biện chứng luận trị, trong ngoài kết hợp điều trị các bệnh ngoài da

Bệnh da liễu, chủ đề này nghe có vẻ nặng nề, nhưng thực tế nó có liên quan mật thiết đến cuộc sống của chúng ta.
Bạn có muốn biết những loại thuốc Đông y nào có thể điều trị hiệu quả các bệnh da liễu không?
Bài viết này sẽ tiết lộ bí mật đó, giúp bạn tìm hiểu 10 loại thuốc thường dùng, hỗ trợ bạn điều trị từ trong ra ngoài, thoát khỏi những phiền toái do tổn thương da.
Trong cuộc sống hàng ngày, sự xuất hiện của các bệnh da liễu thường liên quan chặt chẽ đến các yếu tố như phong tà, thấp nhiệt, huyết hư.
Dù là bệnh mề đay, chàm, hay vẩy nến, tất cả đều là tín hiệu cầu cứu mà cơ thể gửi ra bên ngoài.
Muốn điều trị hiệu quả, trước hết phải tìm đúng căn nguyên, biện chứng luận trị.
Tiếp theo, chúng ta hãy cùng xem xét tác dụng cụ thể của 10 loại thuốc Đông y này:

1️⃣ Bệnh vẩy nến có thể chọn Viên Uất Kim Ngân Tiết.

Loại thuốc này chuyên trị các triệu chứng huyết nhiệt phong táo, có thể làm giảm hiệu quả các mảng đỏ và vảy trắng bạc trên da.
Cách dùng cũng rất đơn giản, 2 đến 3 lần mỗi ngày, uống với nước ấm, liệu trình thường từ 1 đến 2 tháng.
Tuy nhiên, phụ nữ có thai và những người có chức năng gan thận không tốt cần thận trọng khi sử dụng.

2️⃣Viên Phức Hợp Thanh Đại, thích hợp cho bệnh nhân vảy phấn hồng.

Nó có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hóa ứ tiêu ban, giúp giảm các mảng đỏ và vảy trên da.
Cách dùng: 3 lần mỗi ngày, mỗi lần 4 viên, uống sau bữa ăn, liệu trình thường từ 2 đến 3 tuần.
Cần lưu ý rằng những người tỳ vị hư hàn tốt nhất nên tránh sử dụng.

3️⃣Bệnh chàm mãn tính, Viên Thấp Độc Thanh là lựa chọn hàng đầu.

Nó có thể nuôi dưỡng máu, làm ẩm da khô, giảm khô và ngứa.
Cách dùng: 3 lần mỗi ngày, mỗi lần 4 viên, liệu trình từ 2 đến 4 tuần. Tuy nhiên, không thích hợp để sử dụng đơn lẻ trong giai đoạn cấp tính của thấp nhiệt.

4️⃣Mề đay cấp tính, Hoàn Phòng Phong Thông Thánh có thể là cứu tinh của bạn.

Nó có thể thanh nhiệt giải độc, giảm cảm giác ngứa dữ dội. Cách dùng: 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 6 gam, liệu trình từ 1 đến 2 tuần.
Phụ nữ có thai và người tỳ vị hư hàn cần thận trọng khi dùng.

5️⃣Bệnh nhân viêm nang lông có thể chọn Viên Huyết Độc Thanh Bệnh Da Liễu, loại thuốc này có thể thanh huyết giải độc, tiêu sưng giảm ngứa, giúp cải thiện các tổn thương da do nhiễm trùng.

Cách dùng: 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 20 viên, liệu trình từ 2 đến 3 tuần.
Tốt nhất nên ngừng sử dụng trong thời gian bị cảm cúm.

6️⃣Đối với nhọt và chốc lở, Hoàn Liên Kiều Bại Độc là một lựa chọn tốt.

Nó có thể thanh nhiệt giải độc, tiêu sưng giảm đau, thích hợp cho các tổn thương da mưng mủ do nhiễm khuẩn.
Cách dùng: 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 9 gam, liệu trình từ 1 đến 2 tuần, phụ nữ có thai không được dùng.

7️⃣Bệnh nhân nấm chân có thể thử Viên Nhị Diệu, có thể thanh nhiệt táo thấp, cải thiện các triệu chứng của bệnh nấm da.

Cách dùng: 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 6 đến 9 gam, liệu trình từ 2 đến 4 tuần.
Người âm hư cần thận trọng khi sử dụng, và cần kết hợp với thuốc bôi ngoài da chống nấm.

8️⃣Đối với nám da, Viên Cảnh Thiên Khứ Ban là một lựa chọn tốt.

Nó có thể hoạt huyết hành khí, cải thiện tình trạng sắc tố trên khuôn mặt.
Cách dùng: 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 3 đến 4 viên, liệu trình từ 2 đến 3 tháng.
Phụ nữ có thai và phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt cần thận trọng khi dùng.

9️⃣Bệnh nhân vẩy cá có thể sử dụng kem bôi ngoài da

Tretinoin, mỗi tối một lần, giúp cải thiện tình trạng da khô và b**g tróc.
Lưu ý tránh tiếp xúc với niêm mạc mắt, miệng, mũi, liệu trình từ 1 đến 2 tháng.

Cuối cùng, 🔟Kem Sinh Cơ Ngọc Hồng thích hợp cho các vết loét mãn tính, có thể thúc đẩy sự phát triển của mô hạt, đẩy nhanh quá trình lành vết thương.

Cách dùng: Bôi ngoài da, thay thuốc hàng ngày, liệu trình từ 2 đến 4 tuần.
Tất nhiên, việc sử dụng các loại thuốc trên cần có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc.
Mỗi bệnh da liễu đều có biểu hiện và căn nguyên độc đáo, chỉ khi biện chứng luận trị mới thực sự đạt được hiệu quả.
Ngoài ra, việc điều chỉnh chế độ ăn uống cũng không thể bỏ qua.
Người bị bệnh da liễu thể thấp nhiệt có thể ăn nhiều các thực phẩm thanh nhiệt như bí đao, đậu xanh, trong khi người thể huyết hư nên bổ sung các thực phẩm dưỡng huyết như táo đỏ, hoài sơn.
Duy trì thói quen chăm sóc da tốt, chọn sản phẩm làm sạch dịu nhẹ, tránh làm sạch quá mức, có thể giúp da khỏe mạnh.
Trong quá trình điều trị bệnh da liễu, mọi người hãy kiên nhẫn, đừng nóng vội.
Thông qua việc điều trị cả trong lẫn ngoài, dùng thuốc hợp lý, kết hợp với chế độ ăn uống và chăm sóc, tin rằng bạn nhất định có thể thoát khỏi phiền toái của bệnh da liễu, phục hồi làn da khỏe mạnh.
Thể chất của mỗi người khác nhau, phác đồ điều trị cũng cần được cá nhân hóa, tuân thủ lời khuyên của bác sĩ thì mới có thể nhanh chóng thấy hiệu quả.

22/08/2025

Nghiên cứu phát hiện: người bị bệnh vẩy nến thường có một vài điểm chung, hy vọng bạn không có bất kỳ điểm nào trong số đó.

Ai có thể ngờ rằng một "vấn đề nhỏ" chỉ là những mảng đỏ và da b**g tróc trên bề mặt da, thực ra lại ẩn chứa một lời cảnh báo sâu sắc từ bên trong cơ thể? Tại các phòng khám da liễu, các bác sĩ thường gặp những bệnh nhân với vẻ mặt ngượng ngùng, lòng đầy phiền muộn, vì họ mắc bệnh vẩy nến.
Điều đáng lo hơn là khi căn bệnh này đã bám lấy ai, rất khó để dứt điểm hoàn toàn. Nó cứ tái đi tái lại, giống như một "người bạn cũ không thể rũ bỏ".
Sau nhiều năm quan sát và nghiên cứu, các bác sĩ đã phát hiện ra một hiện tượng đáng chú ý: người mắc bệnh vẩy nến thường có 4 điểm chung. Những điểm chung này không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên hay mê tín, mà là những tín hiệu mà cơ thể đã phát ra trong một thời gian dài. Hiểu được những đặc điểm này không chỉ giúp chúng ta cảnh báo sớm mà còn có thể giúp chúng ta tránh được căn bệnh này.
Đầu tiên phải kể đến một loại "lửa vô hình".
Nhiều bệnh nhân vẩy nến thực ra có tình trạng viêm mãn tính trong cơ thể. Đừng nghĩ rằng viêm chỉ là đau họng hay sốt, tình trạng viêm nhẹ bên trong cơ thể giống như một đốm lửa nhỏ âm ỉ, không cháy mạnh nhưng lại âm ỉ liên tục. Nó có thể xuất phát từ thói quen sinh hoạt không đều, ăn uống quá độ hoặc căng thẳng tích tụ lâu ngày, dần dần "ép" hệ miễn dịch trở nên điên loạn.
Lúc này, hệ miễn dịch bắt đầu "mất tập trung", không còn phân biệt được địch hay ta, coi cả những tế bào da bình thường là "kẻ thù", tấn công điên cuồng, kết quả là trở thành bệnh vẩy nến. Giống như một ngôi làng có cổng thành đóng kín, bỗng nhiên lại coi chính người trong làng là kẻ thù và tấn công loạn xạ, cuối cùng người bị thương vẫn là chính mình.
Một điểm chung khác khiến các bác sĩ lo lắng là thói quen ăn uống.
Nhiều bệnh nhân vẩy nến có khẩu vị nặng, đặc biệt thích ăn các món cay, béo, đồ nướng, và đồ muối chua. Những món ăn này tuy rất ngon miệng, nhưng nếu ăn quá nhiều, tỳ vị sẽ "chịu không nổi". Khi tỳ vị suy yếu, nhiệt ẩm sinh ra bên trong, da sẽ dễ gặp vấn đề. Bác sĩ thường nói: “Làn da là tấm gương phản chiếu nội tạng, những vấn đề do ăn uống gây ra, da là nơi biết đầu tiên”.
Có một bệnh nhân trung niên, ngày nào cũng ăn lẩu và đồ ăn khuya. Mỗi lần bệnh vẩy nến vừa đỡ một chút, anh ta lại "thả phanh", kết quả là bệnh lại tái phát. Bác sĩ khuyên anh ta kiêng khem, nhưng anh ta luôn nói: “Một chút đồ ăn vặt này sao có thể ảnh hưởng đến cơ thể?” Nhưng cơ thể không phải là một cuốn sổ ghi chép, không phải đợi đến khi bạn nhận ra rồi mới tìm cách bù đắp.
Điểm chung thứ ba là thức khuya.
Trên lâm sàng, nhiều bệnh nhân vẩy nến có một nhịp sống chung: ngủ muộn, thậm chí thức trắng đêm, sinh hoạt rối loạn. Đừng coi thường giấc ngủ, nó là giai đoạn quan trọng để cơ thể tự phục hồi. Khi bạn thức khuya lướt điện thoại, xem phim, làm thêm giờ, cơ thể giống như một cỗ máy bị ép phải hoạt động quá sức, lâu dần sẽ hỏng hóc.
Quá trình trao đổi chất và điều hòa miễn dịch của da đều không thể thiếu giấc ngủ. Khoảng 11 giờ đêm đến 2 giờ sáng là "thời gian vàng" để gan giải độc và tế bào phục hồi. Nếu bạn không ngủ, cơ thể cũng không dám nghỉ ngơi, kết quả là các vấn đề về da cứ nối tiếp nhau. Nhiều bệnh nhân sau khi điều chỉnh lại giờ giấc sinh hoạt, tình trạng bệnh đã cải thiện rõ rệt.
Một điểm chung khác bị bỏ qua nhưng lại rất quan trọng, đó là vấn đề về cảm xúc.
Vẩy nến không phải là một bệnh da đơn thuần, nó có mối liên hệ mật thiết với sự dao động của cảm xúc. Nhiều bệnh nhân sau khi trải qua tổn thương tinh thần, lo âu hay trầm cảm kéo dài, bệnh đột ngột nặng hơn, thậm chí phát bệnh từ chưa có gì. Bác sĩ khi thăm khám thường nghe: "Chính vì giai đoạn đó tâm trạng tôi quá u uất, nên da cũng bị trục trặc".
Điểm này thực ra trùng khớp với quan niệm "thất tình gây bệnh" của Đông y. Cảm xúc bị dồn nén sẽ ảnh hưởng đến chức năng giải tỏa của gan, từ đó ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và điều hòa miễn dịch. Y học phương Tây cũng có nghiên cứu cho thấy, căng thẳng ảnh hưởng đến mức cortisol, từ đó ảnh hưởng đến hệ miễn dịch. Bác sĩ thường nói: tâm trạng không tốt, da sẽ biết đầu tiên.
Nói đến đây, không khỏi khiến người ta lo lắng. Liệu có những "điểm chung" này thì chắc chắn sẽ mắc bệnh vẩy nến? Chắc chắn là không. Những điểm chung này chỉ là yếu tố nguy cơ, không có nghĩa là đã bị "kết án tử hình". Điều quan trọng là chúng ta có kịp thời nhận ra và chủ động điều chỉnh hay không.
Khi thấy da luôn nổi mẩn đỏ, b**g tróc tái đi tái lại, đừng chỉ bôi thuốc mỡ là xong, hãy xem xét liệu có phải hệ miễn dịch đang gặp vấn đề hay không. Hãy đến bệnh viện khám để xem có phải là bệnh vẩy nến không, phát hiện sớm và xử lý sớm.
Về điều trị, bác sĩ thường sẽ lựa chọn các phương án khác nhau tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh. Bệnh nhân nhẹ có thể kiểm soát bằng thuốc bôi ngoài da như thuốc mỡ chứa corticoid, thuốc mỡ chứa vitamin A. Bệnh nhân trung bình đến nặng có thể cần dùng thuốc điều hòa miễn dịch đường uống như methotrexate, cyclosporine. Nhưng những loại thuốc này đều có tác dụng phụ, không phải "muốn uống là uống", phải tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.
Cũng có người nghe nói thuốc sinh học có hiệu quả tốt nên lén mua về dùng. Nhưng bác sĩ nhắc nhở: thuốc sinh học tuy có hiệu quả nhanh nhưng giá thành cao, rủi ro lớn, không phải ai cũng phù hợp. Một khi ngừng thuốc, bệnh có thể tái phát. Điều trị thực sự không phải là một chiều tiêu diệt kẻ thù, mà là điều chỉnh "cách chiến đấu" của cơ thể.
Ngoài thuốc, bác sĩ còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều dưỡng hàng ngày.
Về ăn uống, nên ưu tiên thanh đạm, tránh cay nóng, kích thích, ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin B, C, E, như rau xanh, cà rốt, cam quýt, các loại hạt... Những thực phẩm này giúp da phục hồi và chống oxy hóa.
Về giờ giấc sinh hoạt, hãy cố gắng ngủ sớm dậy sớm, đừng để cơ thể "vắt kiệt quá lâu". Nếu thật sự không ngủ được, có thể thử ngâm chân, nghe nhạc nhẹ, từ từ thả lỏng cảm xúc.
Quản lý cảm xúc cũng rất quan trọng. Bạn có thể thử đi dạo, vẽ tranh, trò chuyện, viết nhật ký để "trút bầu tâm sự". Nếu có điều kiện, tham gia các buổi tư vấn tâm lý, các khóa học giải tỏa cảm xúc cũng là một lựa chọn tốt. Cảm xúc được thông suốt, cơ thể mới không bị tắc nghẽn.
Có một bệnh nhân cũ, bệnh tái phát mười mấy năm, sau đó bắt đầu viết nhật ký biết ơn mỗi ngày, ghi lại ba điều nhỏ bé khiến ông vui vẻ trong cuộc sống. Bất giác, cảm xúc ổn định, da cũng dần dần trở lại bình thường. Ông nói: “Thì ra da không sợ bệnh, mà là sợ tắc nghẽn trong lòng”.
Vẩy nến tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng chỉ cần điều dưỡng đúng cách, đa số mọi người đều có thể kiểm soát rất tốt. Bác sĩ thường nói: “Sống đúng cách, bệnh tự nhiên sẽ nhẹ đi”. Thay vì đợi bệnh đến rồi mới hoảng sợ, hãy bắt đầu từ bây giờ, thay đổi một chút, để cơ thể bớt đi gánh nặng.
Viết đến đây, tôi muốn nói, nhiều bệnh tật trong đời không phải đến một cách đột ngột, mà là do tích tụ qua ngày tháng. Những thói quen nhỏ mà bạn nghĩ không sao, thực ra đã gieo mầm trong cơ thể từ lâu. Vì vậy, đừng đợi đến khi da "gõ cửa", mới nhớ ra đóng cửa sổ.
Dù bạn có đang bị vẩy nến hay không, khi đọc bài viết này, hãy tự hỏi bản thân: "Tôi có những 'điểm chung' này không?" Nếu có, đừng hoảng loạn, cũng đừng lảng tránh, chúng ta hãy thay đổi từng chút một, cuộc sống nhất định sẽ mang lại phần thưởng cho bạn.
Tài liệu tham khảo:
* Li Wenhui. Cơ chế phát bệnh và tiến triển điều trị bệnh vẩy nến [J]. Đổi mới Y học Trung Quốc, 2022, 19(15): 45-48.
* Wang Xiaolan. Phân tích mối liên hệ giữa bệnh vẩy nến và yếu tố cảm xúc [J]. Tạp chí Da liễu và Hoa liễu Trung Quốc, 2023, 37(2): 123-126.
* Liu Zhiqiang. Quan sát hiệu quả lâm sàng của can thiệp lối sống đối với bệnh nhân vẩy nến [J]. Tạp chí Da liễu lâm sàng, 2021, 50(9): 588-590.
Tuyên bố: Nội dung bài viết này được viết dựa trên các tài liệu y học có thẩm quyền kết hợp với quan điểm cá nhân, nhằm mục đích phổ biến kiến thức sức khỏe, mong bạn đọc lưu ý; nếu có bất kỳ khó chịu nào trong cơ thể, vui lòng tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

14/05/2025

Gợi ý thực đơn khoa học, hợp lý trong tuần cho bệnh nhân vẩy nến:

Lưu ý: Đây chỉ là thực đơn mẫu, bạn có thể thay đổi các món ăn tương tự để đa dạng và phù hợp với khẩu vị. Khẩu phần ăn cần điều chỉnh tùy theo nhu cầu năng lượng của mỗi người.

1. Thứ Hai:

- Sáng: Yến mạch nấu với sữa hạt (hạnh nhân/đậu nành không đường), thêm quả mọng (việt quất, dâu tây) và một ít hạt chia.
- Trưa: Salad cá hồi nướng (cá hồi, rau xà lách, dưa chuột, cà rốt, dầu ô liu, chanh). Cơm gạo lứt.
- Tối: Ức gà luộc/áp chảo. Bông cải xanh luộc. Canh bí đao nấu thịt nạc.

2. Thứ Ba:

- Sáng: Bánh mì nguyên cám (1-2 lát) ăn kèm trứng ốp la và bơ (quả bơ).
- Trưa: Đậu phụ sốt nấm và rau củ (cà rốt, đậu Hà Lan). Cơm gạo lứt.
- Tối: Cá thu sốt cà chua (nếu không nhạy cảm với cà chua). Rau lang luộc.

3. Thứ Tư:

- Sáng: Sinh tố rau bina, táo xanh, gừng và một ít hạt lanh.
- Trưa: Nem cuốn (bún, tôm/thịt nạc luộc, rau sống các loại). Nước chấm pha loãng, ít đường.
- Tối: Thịt thăn lợn luộc. Salad rau củ (dưa chuột, xà lách, giá đỗ) trộn dầu mè. Canh rau ngót nấu thịt bằm.

4. Thứ Năm:

- Sáng: Sữa chua không đường trộn các loại hạt (óc chó, hạnh nhân) và trái cây tươi (táo, lê cắt nhỏ).
- Trưa: Cá diêu hồng hấp xì dầu gừng. Cơm gạo lứt. Rau cải thìa luộc.
- Tối: Cháo gà (gạo lứt, thịt gà xé, hành, tía tô).

5. Thứ Sáu:

- Sáng: Bún gạo lứt nấu sườn non (chọn sườn ít mỡ).
- Trưa: Tôm rim thịt ba chỉ (chọn loại ít mỡ, bỏ da). Rau muống luộc tỏi. Cơm gạo lứt.
- Tối: Salad ức gà nướng với các loại rau (xà lách, cà chua bi - nếu không nhạy cảm, dưa chuột) và sốt dầu giấm.

6. Thứ Bảy:

- Sáng: Khoai lang luộc. Một ly sữa nghệ ấm (sữa hạt không đường + bột nghệ).
- Trưa: Canh chua cá lóc (nấu với dọc mùng, giá đỗ, ít cà chua - nếu không nhạy cảm). Cơm gạo lứt.
- Tối: Đậu hũ nhồi thịt hấp. Bí ngòi xào tỏi.

7. Chủ Nhật:

- Sáng: Phở gà (bánh phở gạo lứt, thịt gà ta luộc, nhiều rau thơm).
- Trưa: Thay đổi khẩu vị với món ăn yêu thích nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc (ví dụ: gỏi cuốn, các món hấp, luộc).
- Tối: Cá nướng giấy bạc (cá basa, cá rô phi) cùng rau củ (hành tây, nấm). Salad trộn.
Bữa phụ (nếu đói, chọn 1-2 bữa/ngày):

Trái cây tươi (táo, lê, ổi, thanh long).
Một nắm các loại hạt (óc chó, hạnh nhân – không rang muối).
Sữa chua không đường.
Rau củ luộc (súp lơ, cà rốt).
Lời khuyên bổ sung:

Ghi nhật ký thực phẩm: Theo dõi những gì bạn ăn và các triệu chứng của bệnh để xác định các loại thực phẩm cụ thể có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng vẩy nến của bạn.
Nấu ăn tại nhà: Giúp bạn kiểm soát tốt hơn thành phần và chất lượng thực phẩm.
- Bổ sung vitamin D: Thiếu hụt vitamin D thường gặp ở bệnh nhân vẩy nến. Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc tắm nắng hợp lý hoặc bổ sung vitamin D.
- Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể làm bùng phát vẩy nến. Tìm các biện pháp thư giãn như thiền, yoga, nghe nhạc.
- Tập thể dục đều đặn: Giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và kiểm soát cân nặng.
Chúc bạn sớm cải thiện tình trạng bệnh với một chế độ ăn uống lành mạnh và phù hợp! Hãy nhớ rằng kiên trì và lắng nghe cơ thể là điều quan trọng nhất.

14/05/2025

THỰC ĐƠN KHOA HỌC CHO NGƯỜI VẨY NẾN

Chào bạn, chúng tôi hỗ trợ xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và hợp lý cho bệnh nhân vẩy nến. Tuy nhiên, xin lưu ý rằng đây chỉ là những gợi ý mang tính chất tham khảo. Tình trạng bệnh và cơ địa của mỗi người là khác nhau, do đó, việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch ăn uống cá nhân hóa là vô cùng quan trọng.

1. Nguyên tắc chung của chế độ ăn cho bệnh nhân vẩy nến:

- Chống viêm: Ưu tiên các thực phẩm có đặc tính chống viêm tự nhiên.
- Giàu chất chống oxy hóa: Giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
- Cân bằng dinh dưỡng: Đảm bảo cung cấp đủ các nhóm chất cần thiết cho cơ thể.
- Hạn chế các yếu tố kích thích: Tránh các thực phẩm có thể làm nặng thêm triệu chứng bệnh.
- Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm gánh nặng cho các khớp và có thể cải thiện tình trạng viêm.

2. Các nhóm thực phẩm nên ưu tiên:

2.1. Cá béo (giàu Omega-3):

Tác dụng: Axit béo omega-3 có đặc tính chống viêm mạnh mẽ.
Ví dụ: Cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi. Nên ăn ít nhất 2-3 lần/tuần.

2.2. Rau lá xanh đậm:

Tác dụng: Giàu vitamin (A, C, K), khoáng chất và chất chống oxy hóa.
Ví dụ: Rau bina (rau chân vịt), cải xoăn (kale), bông cải xanh, rau diếp cá.
Các loại củ quả nhiều màu sắc:

Tác dụng: Cung cấp đa dạng vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.
Ví dụ: Cà rốt, khoai lang, bí ngô, ớt chuông, cà chua (một số người nhạy cảm với cà chua, cần theo dõi).

2.3. Trái cây tươi (ít ngọt):

Tác dụng: Cung cấp vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa.
Ví dụ: Các loại quả mọng (dâu tây, việt quất, mâm xôi), cherry, táo, lê. Hạn chế các loại quả quá ngọt như xoài chín, nhãn, vải.
Ngũ cốc nguyên hạt:

Tác dụng: Giàu chất xơ, giúp kiểm soát đường huyết và hỗ trợ tiêu hóa.
Ví dụ: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám, hạt quinoa.

2.4. Các loại hạt và dầu thực vật lành mạnh:

Tác dụng: Cung cấp chất béo không bão hòa đơn, omega-3 (trong hạt óc chó, hạt lanh) và vitamin E.
Ví dụ: Hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt chia, hạt lanh, dầu ô liu nguyên chất, dầu hạt cải.

2.5. Gia vị có tính chống viêm:

Tác dụng: Nghệ (curcumin), gừng có đặc tính chống viêm tốt.
Ví dụ: Sử dụng nghệ, gừng trong chế biến món ăn.
Nước: Uống đủ nước (khoảng 2-2.5 lít/ngày) giúp thanh lọc cơ thể và giữ ẩm cho da.

3. Các nhóm thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh:

3.1. Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn:

Lý do: Chứa nhiều chất béo bão hòa và các chất có thể thúc đẩy viêm nhiễm.
Ví dụ: Thịt bò, thịt lợn (phần nhiều mỡ), xúc xích, thịt xông khói, đồ hộp.

3.2. Sản phẩm từ sữa giàu chất béo:

Lý do: Có thể gây viêm ở một số người.
Ví dụ: Sữa nguyên kem, phô mai béo, kem. Có thể cân nhắc sữa tách béo, sữa hạt hoặc sữa chua không đường (nếu không bị dị ứng).

3.3. Đồ ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn:

Lý do: Thường chứa nhiều chất béo chuyển hóa, đường tinh luyện, muối và phụ gia không tốt cho sức khỏe.
Ví dụ: Khoai tây chiên, gà rán, pizza, mì ăn liền, bánh kẹo công nghiệp.

3.4. Đường tinh luyện và đồ ngọt:

Lý do: Gây tăng đường huyết đột ngột và có thể thúc đẩy viêm.
Ví dụ: Bánh ngọt, kẹo, nước ngọt có gas, siro.

3.5. Rượu bia và chất kích thích:

Lý do: Có thể làm bùng phát hoặc nặng thêm triệu chứng vẩy nến.

3.6. Gluten (ở một số người):

Lý do: Một số bệnh nhân vẩy nến có thể nhạy cảm với gluten (protein có trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen). Cần theo dõi và có thể thử chế độ ăn không gluten nếu nghi ngờ.
Thực phẩm thuộc nhóm Nightshades (cà dược) (ở một số người):

Lý do: Một số người cho rằng các loại rau củ như cà chua, khoai tây, ớt, cà tím có thể làm nặng thêm triệu chứng. Cần theo dõi phản ứng cá nhân.

05/04/2025

Điều trị vẩy nến bằng Đông Y

Y học cổ truyền (YHCT) có nhiều phương pháp và bài thuốc được nghiên cứu và sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh vẩy nến. Dưới đây là tổng hợp thông tin từ các kết quả tìm kiếm:

Quan điểm của Y học cổ truyền về Vẩy nến:
* YHCT gọi bệnh vẩy nến là bạch sang hoặc tùng bì.
* Nguyên nhân gây bệnh thường được cho là do các yếu tố nội sinh như huyết nhiệt (nóng trong máu), phong (gió), táo (khô), hoặc do khí lạnh xâm nhập, gây mất cân bằng trong cơ thể và biểu hiện ra da.

Các Vị thuốc và Bài thuốc Thường dùng:

YHCT sử dụng kết hợp nhiều vị thuốc để tạo thành các bài thuốc uống, thuốc bôi ngoài da, hoặc thuốc ngâm rửa nhằm điều trị căn nguyên và triệu chứng của bệnh. Một số vị thuốc và bài thuốc được đề cập:
* Nghệ (Turmeric):
* Có tác dụng làm lành vết thương theo YHCT.
* Nghiên cứu trên động vật năm 2016 cho thấy chiết xuất nghệ có thể giúp điều trị, phòng ngừa vẩy nến và làm giảm nồng độ cytokine (chất gây viêm).
* Muồng trâu (Senna alata):
* Là cây thuốc Nam thường dùng trị bệnh ngoài da, bao gồm vẩy nến.
* Có vị cay, tính ấm, tác dụng tiêu viêm, sát trùng. Thường dùng lá giã nát đắp lên vùng da bị tổn thương.
* Các bài thuốc uống (Thang thuốc): Các bài thuốc thường được điều chỉnh tùy theo thể bệnh (ví dụ: thể phong nhiệt, thể phong huyết táo, thể khí lạnh). Một số vị thuốc phổ biến trong các bài thuốc trị vẩy nến bao gồm:
* Sinh địa: Giúp mát máu (lương huyết).
* Thổ phục linh: Giải độc, trừ thấp.
* Ké đầu ngựa: Trừ phong, giảm ngứa.
* Kim ngân hoa: Thanh nhiệt, giải độc.
* Hòe hoa: Lương huyết, chỉ huyết (cầm máu).
* Huyền sâm, Hà thủ ô, Đương quy, Khương hoạt, Uy linh tiên, Cam thảo đất, Hy thiêm, Cỏ nhọ nồi, Địa phu tử, Thăng ma, Từ thảo, Hỏa ma nhân, Kinh giới,...
* Các bài thuốc này thường được sắc lấy nước uống hàng ngày, nhằm mục tiêu điều hòa cơ thể từ bên trong như: lương huyết (mát máu), giải độc, trừ phong (loại bỏ yếu tố gây ngứa, di chuyển), nhuận táo (làm ẩm).

Đặc biệt là phương pháp điều trị kết hợp:
* Một số liệu trình YHCT kết hợp "3 trong 1":
* Thuốc ngâm rửa: Giúp sát khuẩn, giảm ngứa, làm b**g vảy tự nhiên.
* Thuốc bôi Bì Khang vương Kích thích tái tạo da non, làm mờ sẹo.
* Thuốc uống: Điều trị căn nguyên gây bệnh từ bên trong.
Hiệu quả và Lưu ý:
* Có những báo cáo về việc người bệnh cải thiện đáng kể triệu chứng (giảm ngứa, b**g vảy, da non tái tạo) sau một thời gian điều trị bằng YHCT.
* Nghiên cứu khoa học hiện đại về hiệu quả của các bài thuốc YHCT cụ thể cho vẩy nến còn cần được thực hiện nhiều hơn, mặc dù một số thành phần như nghệ đã có những nghiên cứu sơ bộ khả quan.
* Điều trị vẩy nến bằng YHCT thường cần kiên trì và thời gian điều trị có thể kéo dài.
* Quan trọng: Việc chẩn đoán thể bệnh và lựa chọn bài thuốc phù hợp cần được thực hiện bởi thầy thuốc YHCT có chuyên môn. Không nên tự ý mua và sử dụng các bài thuốc theo mách bảo.
* Cần phân biệt rõ ràng phương pháp điều trị YHCT với các phương pháp điều trị sinh học (thuốc sinh học) trong y học hiện đại. Thuốc sinh học rất hiệu quả cho vẩy nến mức độ trung bình-nặng nhưng là phương pháp của y học hiện đại, không phải YHCT.

Tóm lại, Y học cổ truyền cung cấp các phương pháp điều trị vẩy nến dựa trên việc điều hòa cơ thể từ bên trong và làm giảm triệu chứng bên ngoài bằng các bài thuốc uống, bôi, ngâm rửa từ thảo dược. Để đạt hiệu quả tốt nhất và đảm bảo an toàn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ YHCT uy tín.

24/12/2023

https://www.vietyduong.net/dieu-tri-viem-da-co-dia-bang-bi-khang-vuong-dac-hieu

Nguyên nhân gây viêm da cơ địa ở người lớn Triệu chứng điển hình của viêm da cơ địa ở người lớn là các mảng tăng sản liken hóa nổi trên bề mặt da, thường kèm theo khô da và ngứa nhiều. Người lớn bị viêm da cơ địa thường b.....

01/05/2023

https://www.vietyduong.net/bi-khang-vuong-giai-phap-huu-hieu-co-vay-nen

Bệnh vẩy nến là bệnh mãn tính, có thời gian bùng phát và thoái lui nhanh. Bệnh xảy ra do nhiều nguyên nhân, trong đó 2 nguyên nhân chính là do hệ thống miễn dịch và yếu tố di truyền. Mục tiêu điều trị chính của bệnh là ngăn chặn các t....

30/04/2023

Eczema là bệnh thường thấy nhất trong các bệnh da liễu. Bệnh tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống và thẩm mỹ của bệnh nhân. Eczema là bệnh thường thấy nhất trong các bệnh da li....

29/01/2023

Các triệu chứng như ngứa phát ban có dấu hiệu đỏ trên da, bệnh mề đay cũng thường xảy ra khi nhiệt độ vào mùa hè lên cao quá 30oC, mùa đông xuống thấp dưới 15oC hoặc khi tiếp xúc với môi trường không khí bị ô nhiễm bởi bụi bẩn ...

25/09/2022

(Dân trí) - Dấu hiệu ung thư da phụ thuộc vào từng loại. Ung thư da giai đoạn đầu thường dễ nhầm với các tổn thương da lành tính khác như: loét, sẹo cũ…

10/09/2022

SKĐS - Vẩy nến là một bệnh da mạn tính rất thường gặp. Bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, song có thể điều trị để kiểm soát triệu chứng bệnh.