18/07/2025
Dưới góc nhìn Y học cổ truyền, ông bà mình có câu:
“MỒ HÔI TỪ ĐÂU ĐẾN, B ỆNH TỪ ĐÓ MÀ RA.”
Nghe thì đơn giản, nhưng thật ra mồ hôi chính là tiếng nói của t ạng ph ủ. Trong YHCT, mồ hôi thuộc về “dương khí”, là phần dịch tân quý giá của cơ thể. Khi ra đúng lúc, đúng chỗ thì giúp điều hoà thân nhiệt, giải đ ộc.
Nhưng nếu ra mồ hôi bất thường, không nóng cũng ra, không vận động cũng đổ thì đó là dấu hiệu nộj t ạng đang mất cân bằng.
BÁC SĨ PHƯỢNG CHIA SẺ MỘT VÀI BIỂU HIỆN ĐIỂN HÌNH:
1. Mồ hôi ra ở mũi khi ăn cơm
Có người cứ ngồi vào bàn ăn là đầu mũi đẫm mồ hôi. Theo YHCT, đây là biểu hiện của Phế khí hư Phế chủ về khí, khi khí suy thì thở ngắn, dễ mệt, ăn vào là sinh nhiệt, sinh mồ hôi.
👉 Cần dưỡng Phế bằng các món như củ sen hầm, canh hạt sen ngân nhĩ, lê chưng… Đồng thời nên tập luyện nhẹ để điều khí, như đi bộ, vỗ tay, vỗ Phế kinh vùng tay và ngực.
2. Mồ hôi đổ ở trán khi vận động nhẹ
Chỉ cần nắng một chút, vận động nhẹ là trán đã ướt. Đây thường là dấu hiệu của Can hỏa vượng hoặc âm hư, khi Can dương bốc lên gây bốc hỏa. Thường gặp ở người hay cáu gắt, mất ngủ, bựa lưỡi vàng.
👉 Nên ăn mát, thanh nhiệt: đậu xanh, bí đao, trà hoa cúc, kỷ tử. Điều tiết cảm xúc, giữ tâm ổn định rất quan trọng.
3. Mồ hôi ra nhiều ở cổ
Vùng cổ ít tuyến mồ hôi, nếu thường xuyên đổ mồ hôi ở đây thì nên nghĩ đến rối loạn nội tiết.
👉 Ăn thực phẩm có nội tiết thực vật như đậu nành, mè đen, rau mầm… Trường hợp kéo dài nên khám kiểm tra nội tiết sớm.
4. Nách đổ nhiều mồ hôi, mùi nặng
Tuyến mồ hôi vùng này khá phát triển, nhưng nếu mồ hôi quá nhiều và có mùi thì ngoài cơ địa còn liên quan đến ăn mặn, cay, nhiều tỏi hành.
👉 Nên ăn thanh đạm, tăng rau xanh, trái cây, giảm mặn, cay, nồng để mồ hôi bớt nồng nặc.
5. Lưng hay đổ mồ hôi
Đây là dấu hiệu của âm dương bất túc, cơ thể đang suy nhược, lao lực hoặc thiếu ngủ dài ngày.
👉 Nên ăn thực phẩm bổ âm dương như nhãn nhục, hải sâm, nhung hươu. Ưu tiên ngủ đúng giờ (trước 23h), ngủ đủ 7–8h/ngày để phục hồi tạng phủ.
6. Tay chân đổ mồ hôi, hay lạnh
Người hay lạnh tay chân, mồ hôi tay chân nhiều là dấu hiệu khí huyết hư, m áu không đủ nuôi đến tứ chi, sinh lạnh và mồ hôi.
👉 Nên bồi bổ bằng các món ấm, ngọt như cháo gạo nếp, táo đỏ, đường nâu, thịt dê… Tránh ăn lạnh, giữ ấm bụng, lòng bàn tay chân. Massage bụng nhẹ nhàng mỗi ngày cũng giúp điều hoà khí huyết.
7. Ngực hay đổ mồ hôi
Vùng ngực liên quan đến Tâm - Tỳ - Phế, nếu mồ hôi hay ra kèm mệt mỏi, ăn kém, dễ chán nản, hay mất ngủ thì nên nghĩ đến Tỳ khí hư hoặc khí huyết trì trệ.
👉 Nên giảm dầu m ỡ, tăng cường ăn nhẹ, dễ tiêu. Có thể pha nước kỷ tử, táo đỏ uống mỗi ngày giúp dưỡng Tâm Tỳ, an thần. Tập khí công, thiền, yoga để điều hoà tâm khí, giảm lo âu.
8. Vùng kín ẩm ướt, như ra mồ hôi
Nếu vùng kín luôn ẩm, có mùi nhẹ dù không vận động nhiều, nên cảnh giác. Trong Đông y, đây có thể do Th ận âm hư, thấp nhiệt hạ tiêu, còn trong Tây y là dấu hiệu viêm nhiễm phụ khoa.
👉 Nên ăn thanh đạm, tránh đồ cay, nóng. Có thể dùng trà bồ công anh, ngư tinh thảo để tiêu viêm tự nhiên. Nếu thấy khí hư nhiều, ngứa, mùi hôi, cần đi khám để được đjều trj sớm.
LỜI NHẮN CỦA BÁC SĨ PHƯỢNG:
Mồ hôi không chỉ là "nước" thoát ra ngoài da mà còn là tiếng nói của t ạng ph ủ. Khi hiểu được cơ thể muốn nói gì qua từng giọt mồ hôi, mình sẽ chăm sóc đúng chỗ, đúng cách.
Đừng bỏ qua những điều tưởng nhỏ. Sống lắng nghe cơ thể chính là sống lành mạnh từ gốc.
Bác sĩ Nguyễn Phượng - Bác sĩ yêu sống khỏe, sống lành
