09/06/2023
⭐ Tai biến mạch máu não : Biểu hiện nhận biết và các biện pháp sơ cứu đầu tiên 🏥 ⭐
Tại Việt Nam, hàng năm đã ghi nhận quá 200.000 ca đột quỵ phát sinh, đồng thời đột quỵ được coi là lý do đứng thứ năm trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể? Cách để cứu chữa ban đầu cho người bệnh đột quỵ? Chúng ta cùng khám phá nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hoặc còn gọi là Tai biến mạch máu não. Nhiều người cho rằng đột quỵ phát sinh tại tim nhưng thực chất đột quỵ là tình trạng não bộ bị hại nghiêm trọng khi quá trình cấp máu ở não bộ bị cắt đứt hoặc bị giảm đáng kể. Sự thiếu hụt máu và lượng oxy cung cấp cho não dẫn đến cái chết của các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng giảm số lượng của các tế bào não, do đó dễ dẫn đến tử vong. 💔
Thực tế cho thấy, với những bệnh nhân mặc dù được cấp cứu kịp thời, tuy nhiên sau cơn đột quỵ bệnh nhân vẫn có thể phải đối mặt với những biến chứng ảnh hưởng lớn đến đời sống hàng ngày như: Liệt người, cử động kém, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Biểu hiện của đột quỵ 😰🏥
- Khó khăn ngôn ngữ: nói lắp bắp, nói khó hiểu
- Thị lực suy giảm: bệnh nhân có thể giảm tầm nhìn, mờ mắt, không thấy rõ hay nhìn kép
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể rất đau và có thể đi kèm với những dấu hiệu chóng mặt, buồn nôn, không tỉnh táo
- Khó khăn vận động: Tê liệt các bộ phận hoặc nửa người, hoa mắt, khó kiểm soát thân thể và khả năng phối hợp
🔹 Nguyên nhân phát sinh đột quỵ 💡🧩
Dựa vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta phân loại đột quỵ thành:
- Đột quỵ do thiếu máu: Nguyên nhân trên thường do sự bị chặn các mạch máu cung cấp máu cho não, tình trạng bị chặn có thể hình thành trong một khoảng thời gian lâu dài và âm thầm diễn tiến, thường phát sinh đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị cấm hoàn toàn. Đột quỵ do không đủ máu não tạo thành khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do xuất huyết: là tình trạng các mạch máu cung cấp máu não bị tổn thương làm xuất hiện tình trạng máu phát tán trong các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là chứng tăng huyết áp không kiểm soát, chính vì vậy điều chỉnh tốt huyết áp làm giảm nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Cơn thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân phát sinh đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện toàn bộ những dấu hiệu của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ phục hồi cao nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Biến chứng sau đột qụy 🏥🌡️
Tuỳ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não tới mức độ nào và vị trí tác động trên não là ở đâu mà các biến chứng sau đột quỵ sẽ xảy ra khác nhau:
- Liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt một phần cơ thể hay rối loạn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở thời điểm này, vật lí trị liệu là cách thức tốt nhất để giúp người bệnh phục hồi.
- Khó khăn trong phát âm và nuốt: Do sự tác động lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân có khó khăn khi nuốt và phát âm. Trong trường hợp trầm trọng hơn, khó khăn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng ghi nhớ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Khó kiểm soát cảm xúc: Những người trải qua cơn đột quỵ thường khó điều chỉnh cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến trầm cảm.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác khó chịu khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể xuất hiện sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng dần theo thời gian.
🔹 Yếu tố nguy cơ 🧬📈
- Tuổi: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người cao tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Nam có nguy cơ đột quỵ cao hơn phái đẹp.Tiền sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Lối sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng khả năng đột quỵ.
- Tiền sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ đột quỵ lại cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lý cơ bản và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Thừa cân béo phì: Quá cân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu chữa ban đầu dành cho bệnh nhân đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên điện thoại cho bác sĩ cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Ghi chép thời gian bắt đầu cơn đột quỵ.
- Giữ cho bệnh nhân ở tư thế phù hợp với sức khoẻ hiện tại:
Khi bệnh nhân bất tỉnh hoặc không tỉnh táo: Đặt bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế hồi sức cấp cứu, nhằm tránh tình trạng tắc nghẽn đường thở do lưỡi tụt làm người bệnh nuốt chất nôn có thể gây ra suy hô hấp.
Khi bệnh nhân vẫn tỉnh: Đặt bệnh nhân ở tư thế an toàn và dễ chịu, quan sát phản ứng của bệnh nhân. Gọi cấp cứu ngay và sớm chuyển người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân tiêu thụ hay ingest bất kì thứ gì.
- Tiếp tục theo dõi bệnh nhân một cách tỉ mỉ và sát sao.
🔹 Biện pháp ngăn ngừa đột quỵ ⛔🚫
- Lối sống sạch sẽ: Giảm bớt việc sử dụng các chất chứa cồn, chất kích thích, tránh thức đêm và nên có giấc ngủ đủ.
- Chế độ ăn uống phù hợp: Không tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, thức ăn chế biến bằng cách chiên, hãy tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: trái cây và rác thực vật.
- Kiểm soát huyết áp và trọng lượng cơ thể ở mức tốt
- Thực hành vận động, thể thao đều đặn)