09/06/2023
⭐ Đột quỵ: Dấu hiệu nhận biết và sơ cứu ban đầu 🚑 ⭐
Ở Việt Nam, mỗi năm có quá 200.000 ca đột quỵ xảy ra, bên cạnh đó đột quỵ được coi là lý do đứng thứ năm giữa những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ tác động như thế nào đến cơ thể? Phương pháp để sơ cứu ban đầu cho người bệnh đột quỵ? Hãy cùng tìm hiểu nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hay còn được gọi là Tai biến mạch máu não. Nhiều người cho rằng đột quỵ xảy ra ở tim nhưng thực chất đột quỵ là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu ở não bộ bị cắt đứt hoặc giảm mạnh. Sự kém hụt máu và lượng oxy đưa vào não dẫn đến cái chết của các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng giảm số lượng của các tế bào não, do đó dễ dẫn đến tử vong. 💔
Thực tế cho thấy, đối với những bệnh nhân mặc dù được cấp cứu kịp thời, nhưng sau cơn đột quỵ bệnh nhân cũng có thể xuất hiện những tác động tiêu cực ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hằng ngày như: Liệt người, cử động yếu, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Dấu hiệu của đột quỵ 😰🏥
- Khó khăn ngôn ngữ: nói không rõ ràng, nói khó hiểu
- Thị lực suy giảm: bệnh nhân có thể giảm tầm nhìn, mờ mắt, không nhìn thấy hay nhìn kép
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể nghiêm trọng và có thể đi kèm với những dấu hiệu hoa mắt, buồn nôn, thiếu tập trung
- Khó khăn vận động: Tê liệt các bộ phận hoặc nửa người, hoa mắt, khó kiểm soát thân thể và kỹ năng điều chỉnh cơ thể
🔹 Nguyên nhân gây đột quỵ 💡🧩
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta chia đột quỵ thành:
- Đột quỵ do thiếu máu: Nguyên nhân trên thường do sự bị chặn các mạch máu cung cấp máu cho não, tình trạng bị chặn có thể hình thành trong một khoảng thời gian lâu dài và không rõ rệt diễn tiến, thường gây đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị chặn hoàn toàn. Đột quỵ do thiếu máu não tạo thành khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do xuất huyết: là tình trạng các mạch máu cung cấp máu não bị hỏng hóc làm xuất hiện tình trạng máu phát tán trong các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là chứng tăng huyết áp không kiểm soát, chính vì vậy điều chỉnh tốt huyết áp làm giảm nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Tình trạng thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân gây đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện toàn bộ những dấu hiệu của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ phục hồi cao nhưng đây là cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Biến chứng sau đột qụy 🏥🌡️
Phụ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não tới mức độ nào và vị trí tác động trên não là ở đâu mà các hậu quả sau đột quỵ sẽ diễn ra khác nhau:
- Liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt nửa người hay khó khăn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở thời điểm này, vật lí trị liệu là phương pháp tối ưu để giúp người bệnh phục hồi.
- Khó khăn trong phát âm và nuốt: Do sự ảnh hưởng lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân có khó khăn khi nuốt chửng và phát âm. Trong trường hợp trầm trọng hơn, sự rối loạn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng lưu trữ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Khó kiểm soát cảm xúc: Những người chịu đựng cơn đột quỵ thường khó điều chỉnh cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến trầm cảm.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác không thoải mái khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể có sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng lên theo thời gian.
🔹 Yếu tố nguy cơ 🧬📈
- Tuổi tác: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Phái mạnh có nguy cơ đột quỵ cao hơn phái đẹp.Tiền sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Lối sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Tiền sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ đột quỵ lại cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lí nền và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Béo phì béo phì: Quá cân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu trợ ban đầu dành cho bệnh nhân đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên gọi cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Lưu ý thời gian xảy ra cơn đột quỵ.
- Giữ cho bệnh nhân ở tư thế phù hợp với tình trạng sức khỏe:
Trong trường hợp bệnh nhân bất tỉnh hoặc lơ mơ: Cho bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế sơ cứu nhanh, nhằm ngăn chặn tình trạng bị kẹt đường thở do lưỡi bị thụt làm người bệnh nuốt chất nôn có thể gây ra suy hô hấp.
Trong trường hợp bệnh nhân còn ý thức: Cho bệnh nhân ở tư thế an toàn và dễ chịu, quan sát phản ứng của bệnh nhân. Gọi cấp cứu ngay và nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân tiêu thụ hay uống bất kì thứ gì.
- Đảm bảo kiểm tra liên tục bệnh nhân một cách tỉ mỉ và chặt chẽ.
🔹 Biện pháp ngăn ngừa đột quỵ ⛔🚫
- Cuộc sống sạch sẽ: Hạn chế việc sử dụng các chất chứa cồn, chất kích thích, hạn chế thức khuya và cần ngủ đủ giấc.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Tránh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, đồ chiên xào, hãy tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: rác thực vật và rác thực vật.
- Kiểm soát áp huyết và trọng lượng cơ thể trong khoảng an toàn
- Tập luyện thể dục, hoạt động thể lực đều đặn)