09/06/2023
⭐ Đột quỵ: Dấu hiệu nhận biết và sơ cứu ban đầu 🚑 ⭐
Tại Việt Nam, hàng năm có quá 200.000 ca đột quỵ xảy ra, bên cạnh đó đột quỵ được coi là lý do đứng thứ năm giữa những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể? Phương pháp để cứu chữa ban đầu cho người bệnh đột quỵ? Hãy cùng tìm hiểu nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hoặc còn gọi là Tai biến mạch máu não. Đa số mọi người cho rằng đột quỵ xảy ra tại tim nhưng thực chất đột quỵ là hoàn cảnh não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu tại não bộ bị gián đoạn hoặc giảm mạnh. Sự kém hụt máu và lượng oxy đưa vào não làm chết các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng làm giảm số lượng của các tế bào não, do đó dễ dẫn đến tử vong. 💔
Thực tế đã chỉ ra, với những bệnh nhân mặc dù được cấp cứu kịp thời, nhưng sau cơn đột quỵ bệnh nhân vẫn có thể phải đối mặt với những biến chứng tác động mạnh mẽ đến cuộc sống hằng ngày như: Liệt người, cử động yếu, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Biểu hiện của đột quỵ 😰🏥
- Rối loạn ngôn ngữ: nói lắp bắp, diễn đạt khó hiểu
- Thị lực giảm đi: bệnh nhân có thể mất đi khả năng nhìn rõ, mờ mắt, không nhìn thấy hay nhìn đôi
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể rất đau và có thể đi kèm với những dấu hiệu hoa mắt, buồn nôn, không tỉnh táo
- Rối loạn vận động: Tê liệt các bộ phận hoặc nửa người, hoa mắt, mất cân bằng và khả năng phối hợp
🔹 Nguyên nhân gây đột quỵ 💡🧩
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta phân loại đột quỵ thành:
- Đột quỵ do thiếu máu: Nguyên nhân trên thường do sự bị chặn các mạch máu cấp máu cho não, tình trạng bị chặn có thể hình thành trong một khoảng thời gian lâu dài và không rõ rệt phát triển, thường gây đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị chặn hoàn toàn. Đột quỵ do không đủ máu não chiếm khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do xuất huyết: là tình trạng các mạch máu cấp máu não bị hỏng hóc làm xuất hiện tình trạng máu phát tán trong các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là tình trạng huyết áp cao không được kiểm soát, chính vì vậy điều chỉnh tốt huyết áp làm giảm nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Tình trạng thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân gây đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện toàn bộ những dấu hiệu của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ hồi phục cao nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Biến chứng sau đột qụy 🏥🌡️
Phụ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não tới mức độ nào và điểm ảnh hưởng trên não là ở đâu mà các hậu quả sau đột quỵ sẽ xảy ra khác nhau:
- Liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt nửa người hay khó khăn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở lúc này, vật lí trị liệu là cách thức tối ưu để giúp người bệnh hồi phục.
- Khó khăn trong nói và nuốt: Do sự tác động lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân có khó khăn khi nuốt và phát âm. Trong trường hợp nặng hơn, sự rối loạn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng lưu trữ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Rối loạn cảm xúc: Những người chịu đựng cơn đột quỵ thường khó điều chỉnh cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến tình trạng tâm lý tồi tệ.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác khó chịu khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể xuất hiện sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng lên theo thời gian.
🔹 Rủi ro tiềm tàng 🧬📈
- Tuổi: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người cao tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Phái mạnh có nguy cơ đột quỵ cao hơn phái đẹp.Tiền sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Lối sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng khả năng đột quỵ.
- Tiền sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ tái đột quỵ cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lí nền và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Béo phì béo phì: Quá cân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu trợ ban đầu dành cho người bệnh đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên điện thoại cho bác sĩ cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Lưu ý thời gian bắt đầu cơn đột quỵ.
- Đặt người bệnh ở tư thế phù hợp với tình trạng sức khỏe:
Khi bệnh nhân mất ý thức hoặc lơ mơ: Cho bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế sơ cứu nhanh, nhằm tránh tình trạng bị kẹt đường thở do lưỡi bị thụt làm người bệnh nuốt chất nôn có thể gây ra hô hấp suy yếu.
Khi bệnh nhân vẫn tỉnh: Cho bệnh nhân ở tư thế an toàn và thoải mái, quan sát phản ứng của bệnh nhân. Điện thoại cho bác sĩ ngay và sớm chuyển người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân ăn hay uống bất kì thứ gì.
- Tiếp tục theo dõi bệnh nhân một cách tỉ mỉ và sát sao.
🔹 Cách phòng tránh đột quỵ ⛔🚫
- Cuộc sống sạch sẽ: Hạn chế việc sử dụng các chất chứa cồn, chất kích thích, tránh thức đêm và nên có giấc ngủ đủ.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Tránh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, thức ăn chế biến bằng cách chiên, hãy ăn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: rác thực vật và rác thực vật.
- Kiểm soát huyết áp và cân nặng trong khoảng an toàn
- Thực hành vận động, hoạt động thể lực thường xuyên)