10/10/2022
🌳𝐃𝐚 𝐧𝐡𝐢𝐞̂̃𝐦 𝐂𝐨𝐫𝐭𝐢𝐜𝐨𝐢𝐝: 𝐝𝐚̂́𝐮 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐯𝐚̀ 𝐭𝐚́𝐜 𝐝𝐮̣𝐧𝐠 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐦𝐨𝐧𝐠 𝐦𝐮𝐨̂́𝐧v
💫𝐂𝐨𝐫𝐭𝐢𝐜𝐨𝐢𝐝 𝐡𝐚𝐲 𝐠𝐥𝐮𝐜𝐨𝐜𝐨𝐫𝐭𝐢𝐜𝐨𝐢𝐝 bản chất là 1 hormone do tuyến vỏ thượng thận của cơ thể tiết ra, sau đó đã được tổng hợp thành các thuốc sử dụng điều trị nhiều bệnh lý khác nhau do có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế miễn dịch…và mang lại hiệu quả rất lớn nhưng đồng thời cũng có những tác dụng không mong muốn.
💫𝐓𝐡𝐮𝐨̂́𝐜 𝐜𝐨́ 𝟐 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐝𝐮̀𝐧𝐠: đường toàn thân (uống, tiêm), tác dụng tại chỗ (bôi, xịt). Trong đó, thuốc corticoid bôi được sử dụng rất nhiều trong điều trị các bệnh lý Da liễu nhưng vì thuốc thường làm giảm nhanh các triệu chứng nên lạm dụng corticoid là hiện tượng khá phổ biến. Thông thường, khi dùng thuốc corticoid bôi bác sĩ, chuyên gia cần hiểu rõ bản chất, lựa chọn loại thuốc phù hợp, hướng dẫn bệnh nhân thực hiện liệu trình điều trị và theo dõi kiểm soát được tác dụng không mong muốn để đạt hiệu quả điều trị cao và an toàn.
🌿𝙉𝙝𝙪̛̃𝙣𝙜 𝙩𝙖́𝙘 𝙙𝙪̣𝙣𝙜 𝙠𝙝𝙤̂𝙣𝙜 𝙢𝙤𝙣𝙜 𝙢𝙪𝙤̂́𝙣 𝙘𝙪̉𝙖 𝙘𝙤𝙧𝙩𝙞𝙘𝙤𝙞𝙙 𝙗𝙤̂𝙞 𝙩𝙖̣𝙞 𝙘𝙝𝙤̂̃:
– 𝐓𝐞𝐨 𝐝𝐚: do tác dụng ức chế sự phân bào lên cả thượng bì và trung bì. Ở trung bì, corticoid ức chế chức năng nguyên bào sợi, giảm tổng hợp các sợi ngoại bào như collagen, ebastin và các thành phần chất nền…hậu quả làm teo da, giãn mạch, xuất huyết, loét. Các tổn thương có thể phục hồi một phần hoặc hoàn toàn sau ngừng thuốc. Khi teo da và ức chế các sợi ngoại bào đến một mức độ nào đó sẽ gây các vết rạn da và đây là tổn thương vĩnh viễn, không có khả năng hồi phục ngay cả khi dừng thuốc.
– 𝐓𝐫𝐮̛́𝐧𝐠 𝐜𝐚́: bệnh nhân bị trứng cá, trứng cá đỏ, viêm da quanh miệng, viêm da quanh mắt được điều trị bằng corticoid thường giảm nhanh các triệu chứng do tác dụng chống viêm nhưng khi dừng thuốc, các tổn thương bùng phát trở lại rất nhanh làm bệnh nhân phải dùng thuốc trở lại mạnh hơn, thời gian dài hơn và trở thành vòng xoắn bệnh lý khó điều trị khỏi. Vì vậy, Corticoid không được khuyến cáo dùng cho các tổn thương này.
𝐷𝑢̀𝑛𝑔 𝑐𝑜𝑟𝑡𝑖𝑐𝑜𝑖𝑑 𝑡𝑎̣𝑖 𝑐ℎ𝑜̂̃ đ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑡𝑟𝑖̣ 𝑐𝑎́𝑐 𝑏𝑒̣̂𝑛ℎ 𝑑𝑎 𝑘ℎ𝑎́𝑐 𝑡ℎ𝑎̂́𝑦 𝑡𝑖̉ 𝑙𝑒̣̂ 𝑡𝑟𝑢̛́𝑛𝑔 𝑐𝑎́ 𝑘ℎ𝑎́ 𝑐𝑎𝑜. Đ𝑎̣̆𝑐 𝑏𝑖𝑒̣̂𝑡 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛𝑛𝑔 𝑡𝑜̂̉𝑛 𝑐𝑢̉𝑎 𝑑𝑎̣𝑛𝑔 𝑡𝑟𝑢̛́𝑛𝑔 𝑐𝑎́ 𝑛𝑎̀𝑦 𝑙𝑎̀ 𝑐𝑎́𝑐 𝑠𝑎̂̉𝑛, 𝑚𝑢̣𝑛 𝑚𝑢̉ 𝑏𝑢̀𝑛𝑔 𝑝ℎ𝑎́𝑡 𝑛ℎ𝑎𝑛ℎ, 𝑐𝑢̀𝑛𝑔 𝑙𝑢̛́𝑎 𝑡𝑢𝑜̂̉𝑖, ℎ𝑎𝑦 𝑔𝑎̣̆𝑝 𝑜̛̉ 𝑚𝑎̣̆𝑡, 𝑙𝑢̛𝑛𝑔 𝑛𝑔𝑢̛̣𝑐.
– 𝘙𝘢̣̂𝘮 𝘭𝘰̂𝘯𝘨: hay gặp ở phụ nữ, trẻ em khi bôi corticoid ở mặt
– 𝘛𝘩𝘢𝘺 đ𝘰̂̉𝘪 𝘴𝘢̆́𝘤 𝘵𝘰̂́: giảm sắc tố là thường gặp
– 𝑵𝒉𝒊𝒆̂̃𝒎 𝒌𝒉𝒖𝒂̂̉𝒏: làm nặng hoặc xuất hiện mới các nhiễm khuẩn, thường gặp là nhiễm nấm sau đó là các nhiễm khuẩn khác như herpes, u mềm lây….
– Khi dùng các mạnh, kéo dài, bôi ở vùng da dễ hấp thu thuốc, diện tích lớn, băng bịt, tổn thương da hở…có thể gây rối loạn nội tiết, đái tháo đường, nhiễm độc.