07/05/2022
Viêm gan cấp chưa rõ nguyên nhân và nhiễm Adenovirus ở trẻ em - cảnh báo của CDC Hoa Kỳ.
Trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2021, các bác sĩ lâm sàng tại một bệnh viện Nhi khoa ở tiểu bang Alabama (USA) đã xác định được 5 bệnh nhi bị viêm gan nặng và nhiễm adenovirus khi nhập viện. Các hoạt động điều tra được tiến hành vào tháng 11 năm 2021 cho thấy các thông tin như sau:
Có 9 trẻ đều là bệnh nhi tại bệnh viện Nhi đồng Alabama. Những bệnh nhi này đến từ các vùng khác nhau của tiểu bang, không có mối liên hệ dịch tễ học với nhau. Tuổi trung bình lúc nhập viện là 2 tuổi 11 tháng và 7 bệnh nhi là nữ. Tất cả các bệnh nhi đều có đủ khả năng miễn dịch và không có bệnh lý đi kèm đáng kể về mặt lâm sàng.
Trước khi nhập viện, trong 9 bệnh nhi, có 7 bệnh nhi bị nôn mửa, 6 bệnh nhi tiêu chảy và 3 bệnh nhi có biểu hiện đường viêm hô hấp trên.
Lúc nhập viện, 8 trẻ bị vàng mắt, 7 trẻ có gan lớn, 6 trẻ bị vàng da và 1 trẻ bị hội chứng não gan. Men gan tăng cao được phát hiện ở tất cả các bệnh nhi (ALT= 603–4,696 U/L; AST = 447–4,000 U/L); bilirubin dao động từ bình thường đến tăng cao (0,23–13,5 mg/dL), tăng ở 8 bệnh nhi. Tất cả bệnh nhi đều có kết quả âm tính với virus viêm gan A, B và C. Một số nguyên nhân khác gây ra bệnh viêm gan và nhiễm trùng ở trẻ em cũng đã được loại trừ (viêm gan tự miễn, bệnh Wilson, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng đường tiết niệu và nhiễm SARS-CoV-2). Không ai trong số các trẻ có tiền sử bị nhiễm SARS-CoV-2 trước đó.
Adenovirus được phát hiện trong mẫu máu của tất cả các bệnh nhi bằng xét nghiệm RT PCR (tải lượng vi rút ban đầu = 991–70.680 copies/mL). Quá trình giải trình tự gen được thực hiện trên các mẫu bệnh phẩm của 5 bệnh nhi phát hiện virus adenovirus típ 41 trong cả 5 mẫu bệnh phẩm. Có 3 bệnh nhi có tải lượng vi rút thấp nên không thực hiện giải trình tự gen và 1 bệnh nhi không có sẵn mẫu xét nghiệm để thực hiện. 7 bệnh nhi có đồng nhiễm với các mầm bệnh virus khác (như: EBV, Enterovirus/Rhinovirus, Metapneumovirus, Respiratory syncytial virus, Human coronavirus OC43 ). 6 người nhận được kết quả xét nghiệm dương tính với vi rút Epstein-Barr (EBV) bằng xét nghiệm PCR nhưng kết quả xét nghiệm âm tính với kháng thể EBV immunoglobulin M (IgM) (một bệnh nhi không xét nghiệm IgM), tình huống này cho thấy khả năng EBV không phải là nguyên nhân gây ra nhiễm trùng cấp tính.
Sinh thiết gan từ 6 bệnh nhi cho thấy các mức độ viêm gan khác nhau mà không quan sát thấy tạp nhiễm virus, không có bằng chứng hóa mô miễn dịch của adenovirus, hoặc không có hạt virus nào được quan sát thấy dưới kính hiển vi điện tử. Ba bệnh nhi bị suy gan cấp tính, hai trong số họ được điều trị bằng cidofovir và steroid, sau đó được chuyển đến một cơ sở y tế khác để tiến hành ghép gan. Mẫu huyết tương của 2 trong 3 bệnh nhi này đều âm tính với adenovirus bằng xét nghiệm RT PCR khi đến cơ sở y tế tiếp nhận, nhưng sau đó cả 2 bệnh nhi đều có kết quả xét nghiệm dương tính khi được xét nghiệm lại bằng cùng xét nghiệm RT PCR trong mẫu máu toàn phần. Tất cả các bệnh nhi đã bình phục hoặc đang hồi phục, bao gồm cả hai người được ghép tạng.
Adenovirus típ 41 chủ yếu lây lan qua đường phân-miệng và ảnh hưởng đến đường ruột. Đây là nguyên nhân phổ biến của bệnh viêm dạ dày ruột cấp tính ở trẻ em, điển hình là tiêu chảy, nôn mửa và sốt, thường kèm theo các triệu chứng hô hấp. Adenovirus được công nhận là nguyên nhân gây viêm gan ở trẻ em bị suy giảm miễn dịch (tuy nhiên các triệu chứng viêm gan do dòng virus này thường nhẹ nhàng và không gây ra các biểu hiện nghiêm trọng). Virus này cũng có thể là một yếu tố gây tổn thương gan ở trẻ em khỏe mạnh, tuy nhiên mức độ liên quan vẫn đang được nghiên cứu.
Nhóm bệnh viêm gan cấp tính này, cùng với các trường hợp có thể xảy ra gần đây đã được xác định ở Châu Âu, gợi ý rằng adenovirus nên được xem xét trong chẩn đoán phân biệt với bệnh viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở trẻ em. Các bác sĩ lâm sàng và bác sĩ xét nghiệm nên biết về sự khác biệt có thể có về độ nhạy của xét nghiệm adenovirus đối với các loại bệnh phẩm khác nhau: xét nghiệm sử dụng máu toàn phần có thể nhạy hơn so với các xét nghiệm chỉ sử dụng huyết tương. Giám sát tăng cường đang được tiến hành với sự phối hợp của nhiều cơ sở y tế để ngăn ngừa hoặc giảm thiểu bệnh tật. Các bác sĩ lâm sàng được khuyến khích báo cáo các trường hợp có thể mắc bệnh viêm gan ở trẻ em không rõ nguyên nhân xảy ra vào hoặc sau ngày 1 tháng 10 năm 2021 cho các cơ quan y tế có thẩm quyền để điều tra thêm.
Theo CDC USA, 29/4/2022.
