
05/06/2025
🧠 TUYẾN CẬN GIÁP & VAI TRÒ SỐNG CÒN TRONG CÂN BẰNG CANXI
Cường tuyến cận giáp – một tình trạng thường bị bỏ qua nhưng hậu quả lại âm thầm tàn phá xương, thận và tim mạch nếu không kiểm soát kịp thời.
1️⃣ Tuyến cận giáp là gì? Vai trò như thế nào?
🔬 Tuyến cận giáp gồm 4 tuyến nhỏ sau tuyến giáp, có nhiệm vụ sản xuất hormone PTH – người “gác cổng” canxi trong cơ thể. Khi tuyến này hoạt động rối loạn (tiết quá nhiều PTH), cơ thể bắt đầu rút canxi ồ ạt từ xương ra máu, gây ra hàng loạt vấn đề nghiêm trọng.
👉 Vai trò của PTH:
PTH giúp duy trì sự cân bằng canxi trong máu và trong xương, thông qua 3 cơ chế chính:
- Xương: PTH kích thích giải phóng canxi từ xương vào máu.
- Thận: PTH giúp thận tái hấp thu canxi, giảm lượng canxi bị thải ra nước tiểu.
- Ruột: PTH gián tiếp tăng hấp thu canxi từ ruột thông qua việc kích hoạt Vitamin D (dạng hoạt tính: calcitriol).
👉 Tại sao cân bằng canxi lại quan trọng?
Canxi là khoáng chất thiết yếu cho:
- Hoạt động của hệ thần kinh
- Co bóp cơ tim và cơ vân
- Đông máu
- Cấu trúc bền vững của xương và răng
2️⃣ Nguyên nhân của bệnh cường tuyến cận giáp, hậu quả
Cường tuyến cận giáp (Hyperparathyroidism) xảy ra khi tuyến cận giáp sản xuất quá nhiều PTH.
Kết quả là quá nhiều canxi bị rút ra khỏi xương và tăng trong máu.
📉 Nguyên nhân của cường tuyến cận giáp:
Nguyên phát: thường do u lành ở tuyến cận giáp, khiến tuyến này tiết PTH liên tục, không kiểm soát.
Thứ phát: thường gặp ở người thiếu Vitamin D hoặc bệnh thận mạn – dẫn đến canxi máu giảm → tuyến cận giáp tăng tiết PTH để bù. Đây là cơ chế tự bảo vệ, nhưng nếu kéo dài → trở thành cường tuyến cận giáp mạn tính.
Tam phát: ở bệnh nhân thận mạn lâu dài, tuyến cận giáp "quen" với việc tiết PTH và mất khả năng điều chỉnh, dẫn đến tiết PTH tự phát.
💣 Hậu quả:
✅ Trên xương: Loãng xương nặng, gãy xương tự phát do mất khoáng chất.
✅ Trên thận: Sỏi thận do tăng canxi niệu, Suy thận tiến triển.
✅ Trên hệ thần kinh - cơ: Mệt mỏi, đau cơ, yếu cơ, rối loạn tâm trạng.
✅ Trên hệ tim mạch: Tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim, xơ vữa mạch máu do canxi lắng đọng bất thường.
👉 Tóm lại:
Cường tuyến cận giáp là bệnh nguy hiểm nếu không điều trị, vì nó làm mất cân bằng canxi nghiêm trọng, gây tổn thương đa cơ quan.
3️⃣ Điều trị là bắt buộc.
Với thể nguyên phát, có thể cần phẫu thuật loại bỏ tuyến bất thường.
Với thể thứ phát – phổ biến ở người thiếu D3, bệnh thận, suy dinh dưỡng – điều trị nền tảng chính là: Ổn định lại cân bằng canxi-phốt pho, trong đó Vitamin D3 và K2 đóng vai trò trung tâm.
🔎 Tại sao D3 + K2 lại là bộ đôi không thể thiếu?
Vitamin D3 (Cholecalciferol): Giúp ruột hấp thu canxi tốt hơn, duy trì nồng độ canxi máu, giảm kích thích tuyến cận giáp → hạn chế tăng PTH bất thường.
Vitamin K2 (đặc biệt là MK-7): Định hướng canxi đi “đúng chỗ” vào xương
K2 hoạt hóa các protein như osteocalcin (đưa canxi vào xương) và Matrix Gla Protein (MGP) (ngăn canxi lắng đọng ở thành mạch máu và mô mềm).
Thiếu K2 → canxi dễ lắng đọng trong mạch máu → tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, vôi hóa van tim.
✅ Khi phối hợp đúng liều và đều đặn:
D3 giúp hấp thu canxi hiệu quả
K2 giúp đưa canxi vào xương, tránh lắng đọng sai chỗ
→ Giúp tuyến cận giáp “giảm tải”, ổn định PTH, bảo vệ xương - tim - thận.
📌 Tóm lại:
Cường tuyến cận giáp là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu can thiệp đúng.
👉 Bộ đôi D3 + K2 khi sử dụng đúng liều và phối hợp giúp kiểm soát PTH tốt hơn, cải thiện sức khỏe xương, giảm nguy cơ biến chứng mạch máu, đồng thời nâng cao hiệu quả toàn diện của điều trị cường tuyến cận giáp.