04/02/2025
Đột quỵ – thời gian vàng nào còn cứu được tế bào não,?
Đột quỵ không phải là án tử ngay lập tức, nhưng là cuộc chạy đua với thời gian. Có những mốc quan trọng trong điều trị mà ai cũng cần nhớ:
• 3 giờ đầu tiên: Thời gian tốt nhất để dùng thuốc tiêu sợi huyết, giúp tan cục máu đông, có thể phục hồi hoàn toàn.
• 4,5 giờ: Vẫn có thể dùng thuốc, nhưng hiệu quả giảm dần.
• 6 giờ: Nếu bị tắc mạch lớn, có thể can thiệp lấy huyết khối bằng phẫu thuật.
• Sau 6 giờ: Khả năng phục hồi rất thấp, nguy cơ liệt hoặc tử vong cao.
Không phải cứ đến bệnh viện là cứu được. Nếu đến quá muộn, bác sĩ cũng đành bất lực.
Lời khuyên quan trọng – Cách xử trí đúng khi nghi ngờ đột quỵ:
Nếu thấy ai đó có dấu hiệu của đột quỵ, hãy nhớ nguyên tắc FAST:
• F (Face - Mặt): Yêu cầu người đó cười – nếu miệng méo, lệch một bên, có thể là dấu hiệu đột quỵ.
• A (Arms - Tay): Yêu cầu họ giơ hai tay lên – nếu một tay bị yếu, không nâng lên được, có thể là đột quỵ.
• S (Speech - Giọng nói): Yêu cầu nói một câu đơn giản – nếu nói khó, nói ngọng, có thể là đột quỵ.
• T (Time - Thời gian): Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, gọi ngay 115 và đưa bệnh nhân đến bệnh viện có khả năng điều trị đột quỵ.
Những điều không nên làm:
• Không xoa dầu, cạo gió, bấm huyệt hay chích máu đầu ngón tay.
• Không cho bệnh nhân uống thuốc huyết áp, aspirin hay bất cứ thuốc gì mà không có chỉ định của bác sĩ.
• Không đợi bệnh nhân “tỉnh lại” rồi mới đi bệnh viện.
Những điều nên làm:
• Đưa bệnh nhân đến bệnh viện tuyến tỉnh hoặc trung ương có khả năng chẩn đoán và điều trị đột quỵ. Không nên đến bệnh viện tuyến dưới nếu họ không đủ điều kiện xử lý, tránh mất thời gian chuyển viện.
• Nếu bệnh nhân bất tỉnh, đặt nằm nghiêng an toàn, không để chất nôn gây sặc.
Hối tiếc hay hành động kịp thời?
Bác sĩ đã chứng kiến quá nhiều sự hối tiếc. Những giọt nước mắt muộn màng, những ánh mắt đầy day dứt của người thân khi nhận ra rằng chỉ cần họ hành động nhanh hơn, mọi chuyện đã có thể khác.
Nhưng tiếc nuối không thay đổi được gì. Kiến thức đúng mới cứu được mạng sống.
Mong rằng mọi người đều lưu tâm đến vấn đề này, biết cách nhận biết đúng để có thể bảo vệ được những người thân yêu của mình