26/05/2025
Trong cơ thể chúng ta, Tiểu Trường (ruột non) được ví như một vị quan giữ chức "thụ thịnh" – nghĩa là chuyên tiếp nhận và chứa đựng mọi thứ chúng ta ăn uống. Sau đó, nó sẽ làm công việc quan trọng là tiêu hóa thức ăn và chắt lọc những phần tinh chất quý giá để nuôi dưỡng cơ thể.
Để dễ hình dung hơn, hãy nghĩ rằng khi thức ăn từ Vị (dạ dày) đi xuống, Tiểu Trường sẽ là nơi đầu tiên đón nhận và giữ lại.
Trong Y học hiện đại, chúng ta biết rằng ruột non được bao bọc bởi một lớp màng gọi là mạc treo ruột, chứa đầy các mạch máu nhỏ li ti. Chính qua những mạch máu này, dịch tiêu hóa từ gan mật và dịch từ tụy sẽ đổ vào ruột non để phân giải thức ăn. Sau khi thức ăn được phân giải thành tinh chất, những chất này sẽ được hấp thu ngược lại qua các mạch máu trong mạc treo ruột để đi nuôi dưỡng khắp các bộ phận khác trong cơ thể. Quá trình ấy gọi là "hóa vật xuất yên" – biến đổi thức ăn thành chất nuôi dưỡng rồi đưa ra ngoài (đến các tạng phủ).
Tiểu trường còn có mối liên hệ mật thiết với Tâm. Trong y học cổ, người ta xem Tiểu Trường là phủ của Tâm. Tâm truyền nhiệt xuống Tiểu Trường để hỗ trợ tiêu hóa. Khi quá trình này bị rối loạn, có thể dẫn đến các chứng như kiết lỵ (đi ngoài phân nhầy, máu) hay lâm chứng (tiểu buốt, tiểu rắt).
Có quan điểm cho rằng nước sau khi vào tiểu trường sẽ đi thẳng đến bàng quang qua một van nhỏ – nhưng Tây y không công nhận điều đó. Theo cả y học cổ và hiện đại, nước từ thức ăn sẽ được tách lọc ngay từ Vị, sau đó đi vào hệ thống liên võng – một mạng lưới mạch máu và bạch huyết vi mô – để được vận chuyển.
Thức ăn (thực) có tác dụng sinh ra huyết, còn nước uống (ẩm) thì có tác dụng sinh ra khí. Khi thức ăn vào tiểu trường, chúng đều được hóa lỏng, sau đó được hấp thu vào hệ thống mạch máu nhỏ và đưa lên Tâm để tạo ra huyết.
Do đó, tiểu trường không chỉ là cơ quan tiêu hóa, mà còn là nơi cung cấp nguyên liệu để Tâm sinh huyết, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống sinh hóa của cơ thể.
