08/11/2025
BIỂU HIỆN CHỈ GIỐNG NHƯ CẢM CÚM, NHƯNG NÃO MÔ CẦU CÓ THỂ GÂY TỬ VONG TRONG 24H
Chỉ với triệu chứng thoáng qua như sốt, đau đầu, mệt mỏi giống cảm cúm, người bệnh trẻ khỏe có thể tử vong nhanh trong 24 giờ hoặc di chứng nặng nề nếu nhiễm não mô cầu xâm lấn.
4 tháng đầu năm nay, Việt Nam ghi nhận khoảng 20 ca nhiễm não mô cầu xâm lấn, gấp 6 lần cùng kỳ năm ngoái, riêng khu vực phía Nam có 12 ca, cho thấy nguy cơ bệnh đang gia tăng trở lại trong cộng đồng. Trên toàn cầu, hơn 1,2 triệu ca mắc bệnh do não mô cầu và khoảng 135.000 ca tử vong được ghi nhận mỗi năm, theo Tổ chức Y tế Thế giới.
Não mô cầu xâm lấn có nhiều thể bệnh, diễn tiến khác nhau. Có ca kéo dài vài ngày nhưng cũng có thể là thể tối cấp khiến người bệnh tử vong trong 24 giờ.
Giai đoạn đầu bệnh thường không điển hình, sau đó các triệu chứng nặng ập đến nhanh chóng:
-Trong 4-12 giờ đầu, triệu chứng giống cảm cúm thông thường như sốt, mệt, khó chịu, đau họng, đau đầu nhẹ.
- Sau 12-15 giờ, bệnh có thể chuyển nhanh với các dấu hiệu gợi ý như ban xuất huyết, đau cổ, đau đầu, cứng gáy, buồn nôn, sợ ánh sáng.
- 8 giờ cuối, các triệu chứng rất nặng nề, người bệnh có thể lú lẫn, mê sảng, sốc nhiễm trùng, suy hô hấp, rối loạn tri giác, co giật, hôn mê và tử vong.
Bệnh rất khó phát hiện ở giai đoạn sớm vì triệu chứng mờ nhạt, người bệnh thường chủ quan, tự điều trị tại nhà. Khi nhập viện, bệnh đã ở giai đoạn muộn. Dù được chẩn đoán sớm và điều trị tích cực, tỷ lệ tử vong vẫn 10-20% và lên tới 50% nếu điều trị chậm. Với thể nhiễm khuẩn huyết tối cấp, tỷ lệ tử vong có thể tới 40%. Người sống sót thường mang di chứng như mất chi, giảm thính lực, rối loạn thần kinh, giảm trí nhớ…Ngoài ra còn có thể gây viêm phổi, viêm khớp, viêm màng ngoài tim, viêm kết mạc hay viêm tai giữa.
Vi khuẩn não mô cầu lây qua đường hô hấp, đặc biệt khi tiếp xúc gần với người mang vi khuẩn nhưng không biểu hiện triệu chứng. Khoảng 5-20% dân số mang vi khuẩn trong họng mà không biết, tỷ lệ này có thể tăng lên 50% trong đợt dịch, khiến việc kiểm soát nguồn lây rất khó khăn. Nguy cơ lây nhiễm tăng 500-800 lần khi tiếp xúc trực tiếp với ca bệnh.
Bác sĩ khuyến cáo nên chủ động phòng bệnh bằng cách tiêm vaccine, ngoài ra cần thực hiện vệ sinh cá nhân tốt, rửa tay thường xuyên, súc miệng họng bằng dung dịch sát khuẩn, giữ không gian sống thông thoáng và tránh tiếp xúc gần với người nghi nhiễm bệnh.
