30/03/2022
Liệt mặt, còn gọi là liệt thần kinh VII ngoại biên (thần kinh mặt) hay liệt Bell, là tình trạng mất vận động hoàn toàn hoặc một phần các cơ của nửa mặt, do tổn thương dây thần kinh số VII. Tình trạng này trái ngược với liệt mặt trung ương là tổn thương liên quan đến não.
Bệnh liệt mặt thường gặp ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới tính, không lây truyền.
Vậy:
- Nguyên nhân của bệnh do đâu?
- Biểu hiện của bệnh như thế nào?
- Bệnh liệt mặt có nguy hiểm không? Có để lại biến chứng gì không?
- Điều trị như thế nào?
NGUYÊN NHÂN:
- Do dây thần kinh bị nhiễm lạnh đột ngột: Đoạn dây thần kinh số 7 nằm trong ống xương đá, vốn dĩ đã bị lạnh (do không có cơ che phủ dây thần kinh), do đó khi gặp gió lạnh đột ngột, không khí lạnh buốt từ bên ngoài khiến cho nó càng nhanh bị nhiễm lạnh thêm. Khi bị nhiễm lạnh đột ngột, mạch máu bị co thắt lại, dẫn đến thiếu máu nuôi dưỡng và sưởi ấm làm cho dây thần kinh sẽ bị phù lên, bị chèn ép và dẫn đến liệt.
- Do nhiễm virus cảm cúm: Khi nhiễm độc tố của virus cảm cúm ảnh hưởng đến dẫn truyền của dây thần kinh số 7, dễ dẫn đến bị sưng phù và bị liệt.
- Do bị Zona hạch gối: Khi bị Zona hạch gối dẫn đến tổn thương Zona dạng mụn nước vùng tai, gây liệt mặt ngoại vi, giảm cảm giác cơ mặt, mất vị giác 2/3 trước lưỡi, tê lưỡi, ù tai, nghe kém…
- Do bị chấn thương, phẫu thuật vùng tai, viêm tai, khối u trong xương đá, u tuyến mang tai, vùng hàm mặt rất dễ dẫn đến bị liệt dây thần kinh số 7.
- Do bị các bệnh ở nền sọ, vòm họng như: U vòm họng, U dây thần kinh số 7. Tụ máu nền sọ, dẫn đến liệt dây thần kinh số 7 gây liệt mặt
BIỂU HIỆN:
- Liệt toàn bộ nửa mặt của bệnh nhân.
- Dấu hiệu Charles-bell (+): người bệnh không thể nhắm kín mắt
- Ở trạng thái nghỉ, mặt người bệnh không cân xứng, bị kéo lệch về bên lành, nếp nhăn trán bị xóa so với bên đối diện, cung mày bị rũ xuống, mép bên liệt bị hạ thấp so với bên kia.
- Các triệu chứng đi kèm như: tai chảy dịch, rối loạn vị giác, giảm tiết nước mắt…
BIẾN CHỨNG:
Bệnh liệt dây thần kinh số VII có thể gây ra các di chứng nặng nề khác nhau như:
Các biến chứng mắt: viêm kết mạc, viêm giác mạc, loét giác mạc, lộn mí. Các biến chứng này có thể phòng tránh bằng nhỏ mắt bảo vệ, đeo kính,..
Co thắt nửa mặt sau liệt mặt: biến chứng này gặp ở các thể nặng do tổn thương dây thần kinh với phân bố lại thần kinh một phần.
Hội chứng nước mắt cá sấu: hiếm gặp, biểu hiện chảy nước mắt khi ăn.
