06/08/2025
GÓC TƯ VẤN: NGƯỜI BÊNH GÚT NÊN KIÊNG GÌ VÀ NÊN ĂN GÌ ?
Bệnh gút còn gọi là gout hay bệnh thống phong) là một bệnh viêm khớp hay gặp, biểu hiện bằng những cơn đau dữ dội và đột ngột ở các khớp như: ngón chân cái, mắt cá chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay... Nguyên nhân là do tăng axit uric trong máu, acid uric dư thừa phát triển thành các tinh thể nhỏ như kim trong các mô mềm và khớp, gây sưng đau khớp dữ dội. Cơ chế bệnh là do rối loạn chuyển hóa acid uric: như tăng sản xuất acid uric, giảm đào thải acid uric ở thận, hoặc do ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều purin và đường fructose.
Bệnh gút là một trong những bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tùy theo giai đoạn bệnh mà bác sĩ chỉ định dùng thuốc chống viêm và thuốc hạ axit uric. Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất quan trọng trong quá trình điều trị.
Bệnh gút nên tránh ăn những thực phẩm giàu purin và đường fructose ( đường trái cây) để kiểm soát được nồng độ axit uric ở mức độ ổn định . Các thực phẩm dưới đây nên tránh như:
1. Thịt đỏ
Thịt đỏ (thịt chó, thịt thú rừng, bê, bò, lợn, dê…) chứa hàm lượng purin rất cao (thường >150mg/ 100g thịt), sẽ dẫn đến tăng nồng độ axit uric trong máu, là nguyên nhân gây ra bệnh gút.
Dù vậy, cũng không nên kiêng khem tuyệt đối thịt đỏ, bởi cơ thể cũng cần nguồn năng lượng rất nhiều từ thịt. Bạn chỉ nên sử dụng thịt đỏ ở một lượng vừa phải, chỉ nên ăn tối đa 2 lần/tuần, không quá 100 gam/ngày. Khi ăn thịt đỏ nên nấu chín kỹ, nên luộc, kho hay hấp sẽ tốt hơn ăn nướng, chiên xào , để hạn chế tối đa lượng mỡ nạp vào cơ thể.
2. Phủ tạng động vật
Phủ tạng động vật (tim, gan, thận, dạ dày, ruột non, ruột già, óc…) chứa nhiều purin, chính là chất gây tăng nồng độ acid uric trong máu.
3. Hải sản
Hải sản như :cá trích, cá ngừ, động vật có vỏ : nghêu, sò, ốc, hến….
5. Rượu, bia, đồ uống có ga, ca cao, socola
6. Các loại rau có hàm lượng purin cao: Rau muống, măng tây, cải bó xôi, súp lơ trắng, ớt chuông xanh, nấm mỡ, giá đỗ tương…
7. Người bệnh gút nên hạn chế một số loại trái cây có hàm lượng đường fructose cao: như nho, mía, chuối, và các loại quả khô, vì chúng có thể làm tăng nồng độ acid uric trong máu.
Bệnh gút nên ăn những gì?
Các loại thực phẩm dưới đây thường chứa ít Purin nên được khuyên dùng cho bệnh nhân Gút
1. Trái cây
Một số loại trái cây như dâu, táo, cherry,… đều tốt cho bệnh nhân, cung cấp nhiều vitamin.
2. Thực phẩm giàu Vitamin C
Vitamin C hỗ trợ rất tốt trong quá trình giảm nồng độ axit uric trong máu, chống viêm, chống oxy hóa, tăng sức đề kháng và sức bền cho thành mạch, giảm nguy cơ mắc bệnh. Nên ăn những loại quả có tính chua nhẹ như: ổi, dứa, ớt chuông, súp lơ, cam, quýt, dâu tây..
Lưu ý, vitamin C không nên dùng liều cao, kéo dài dễ gây bệnh dạ dày, tăng tạo sỏi thận, giảm quá trình đào thải axit uric . Những loại quả có hàm lượng vitamin C cao như chanh, bưởi, tắc,…
3. Thịt trắng
Thịt trắng như thịt cá sông, thịt gà ức… chứa hàm lượng chất đạm cao nhưng rất ít purin. Những loại thịt như cá lóc, cá diêu hồng, cá rô đồng, ức gà rất tốt cho người bệnh gút, có tác dụng chống quá trình kết tủa của axit uric. Nên sử dụng hàm lượng thịt trắng 110 – 170g/ngày.
4. Dầu oliu, dầu thực vật
Dầu ô liu và dầu thực vật chứa chất béo tốt, hỗ trợ chống viêm khớp, giảm sưng đau và giảm axit uric. Người bệnh nên thường xuyên sử dụng dầu oliu, dầu thực vật trong các bữa ăn hàng ngày, cho một số món như: salad để hấp thụ tối đa dưỡng chất, tránh chế biến ở nhiệt độ cao.
5. Trứng
Trứng là thực phẩm người bị gút có thể ăn vì chứa rất ít purin, cung cấp nhiều canxi cho xương. Do đó, người bệnh có thể sử dụng thay thế trong các bữa ăn vẫn đảm bảo được hàm lượng chất dưỡng cần, vì đã hạn chế dùng thịt.
6. Cafe
Hầu hết các nghiên cứu khoa học cho thấy cà phê có tác dụng trong việc giảm nguy cơ mắc gút . Cà phê chứa nhiều hợp chất gồm khoáng chất, polyphenol và cafein. Cà phê có thể làm giảm nồng độ axit uric thông qua một số cơ chế hoặc làm giảm nồng độ axit uric bằng cách tăng tốc độ cơ thể bài tiết axit uric. Cà phê còn cạnh tranh với enzym phân hủy purin trong cơ thể, khiến làm giảm tốc độ tạo ra axit uric. Việc sử dụng một lượng cà phê đen vừa đủ trong ngày rất tốt cho người bệnh gout.
7. Trà xanh
Người bệnh gút cần giảm nồng độ axit uric trong máu, có thể sử dụng trà xanh. Trà xanh pha đúng cách và dùng một lượng vừa đủ mỗi ngày giúp giảm thúc đẩy sự hình thành nước tiểu và đẩy nhanh quá trình đào thải axit uric.
8. Rau củ
Một số rau củ rất tốt cho những bệnh nhân đang điều trị bệnh gút, nên bổ sung các loại rau củ trong bữa cơm hằng ngày như: cải xanh, rau ngót, khoai tây, nấm, cà tím,…
9. Ngũ cốc nguyên cám
Yến mạch, gạo lứt, lúa mạch… chứa nhiều chất xơ, giúp ức chế tình trạng các khớp bị viêm do gút.
10. Các chế phẩm từ sữa và đậu nành:
Phô mai, bơ, kem tươi, váng sữa, sữa chua… hỗ trợ làm giảm lượng axit uric trong máu.
11. Uống đủ nước
Uống đủ 2 – 2.5l nước mỗi ngày, đặc biệt là nước khoáng kiềm, không có ga.
Trong điều trị bệnh gút, điều chỉnh chế độ ăn hợp lý là rất quan trọng . Bạn có thể liên hệ BS phòng khám đa khoa Quang Hoa để được các bác sỹ tư vấn, hướng dẫn cụ thể hơn!
