29/06/2022
Tổng hợp những thông tin ghi chép về vua Minh Mạng để rõ hơn về thực hư của toa thuốc.
Theo nhà nghiên cứu Phan Thuận An, tương truyền một số lương y hiện nay ở Huế có nghe các vị ngự y tiền bối kể lại rằng Vua Minh Mạng đã xài phí sức lực vào việc giới tính từ rất sớm, ngay từ thời còn là hoàng tử. Một thời gian trước khi lên ngôi (năm 1820, vua 29 tuổi), ông đã rất yếu về đường sinh dục. Cho nên sau khi đăng quang, vua đã ra lệnh cho các quan ngự y phải cố gắng giúp mình lấy lại sức khỏe.
Do đó, các ngự y đã “đối chứng lập phương” làm ra thang thuốc bổ ngâm rượu để nhà vua dùng hằng ngày và thang thuốc này rất hiệu nghiệm. Các bài thuốc đó, ngày nay còn lưu truyền với tên gọi “Minh Mạng thang” gồm 20 bài (có tài liệu ghi 24 bài).
Trong đó, hai bài nổi tiếng nhất, được các thầy thuốc dùng chữa bệnh nhiều nhất hiện nay là “nhất dạ lục giao sinh ngũ tử” (một đêm quan hệ 6 lần, sinh 5 con trai) và “nhất dạ ngũ giao sinh tứ tử” (một đêm quan hệ 5 lần, sinh 4 con trai).
Theo cuốn Kể Chuyện Các Vua Nguyễn– Tôn Thất Bình biên soạn- NXB Văn hóa Thông tin có ghi:
Bình nhật, khi nghỉ ngơi, vua có 5 bà vợ hầu hạ: Một bà vấn thuốc têm trầu, một bà quạt, một bà đấm bóp, một bà ru và một bà để sai vặt.
Mỗi đêm, vua cho thái giám gọi 5 bà vào hầu. Mỗi bà một canh. Hết 5 canh thì danh sách các bà được chuyển giao cho Tôn Nhơn phủ giữ để tiện theo dõi việc khai hoa nở nhụy của các bà sau này.
Con số này một phần nào ngụ ý nói đến số lượng mà câu văn đề cập đến. Tuy nhiên việc ghi chép này đúng sai ở mức tương đối.
Theo sách Nguyễn Phúc tộc thế phả (NXB Thuận Hóa, 1995), nhà vua chính thức có 43 phi, tần. Sử sách không ghi rõ Vua Minh Mạng có bao nhiêu cung nữ. Tuy vậy Bộ Minh Mạng chính yếu của Quốc sử quán triều Nguyễn chỉ tiết lộ:
Vào tháng giêng năm Minh Mạng thứ sáu (tháng 2.1825) trong kinh kỳ ít mưa, nhà vua thấy hạn làm lo, chỉ dụ cho quan Thượng Bảo khanh là ông Hoàng Quýnh rằng: “Hai, ba năm trở lại đây, hạn hán liên tiếp. Trẫm nghĩ xem vì đâu mà thế, nhưng chưa tìm ra nguyên nhân, có lẽ trong thâm cung, cung nữ nhiều nên âm khí uất tắc mà nên vậy ư? Nay bớt đi, cho ra một trăm người, ngõ hầu có thể trừ thiên tai vậy”.
Con số bớt đi mà đã tới 100 cung nữ, vậy số còn lại trong cung cũng không thể ít hơn.
Và có thể nói hiệu nghiệm cụ thể rõ nhất là về mặt sinh lý, sử sách đã ghi chép lại Minh mạng có tới 142 người con. Bên cạnh toa thuốc cũng có hiệu nghiệm về mặt tinh thần, trí tuệ. Minh chứng là Minh mạng có không ít những đóng góp cho triều Nguyễn thời đó.
Về sau, vua Thiệu Trị, người con trai trưởng, đã rất tự hào về khả năng to lớn đó của vua cha và đã viết ở trong bài văn bia ở lăng Minh Mạng rằng:
“Bách tứ thập nhị, giáo dĩ nghĩa phương”
(Tức có 142 người con đều được dạy về đạo nghĩa).
Thêm một cứ liệu nữa, tác giả Phạm Khắc Hòe – Ngự tiền Văn phòng Đổng lý thời Vua Bảo Đại chép trong sách Kể chuyện vua quan triều Nguyễn (NXB Thuận Hóa xuất bản năm 1990) có nhắc chính Vua Minh Mạng đã từng có thơ nhắc đến việc Nhất dạ lục giao tam hữu dựng (một đêm 6 lần giao hợp, 3 lần có con).
Từ câu thơ này mà nhiều người cho rằng chính những bài thuốc lưu truyền trong dân gian với tên gọi như: Nhất dạ lục giao, Nhất dạ ngũ giao, Lục giao tam dựng, Ngũ giao tam dựng… là toa thuốc của Vua Minh Mạng dùng.
